Acı Ama Gerçek, Büyük Sanatçılar Ölünce Hatırlanır! Budizme Gönül Verince Adı Unutulan Bir Fotoğrafçı: František Drtikol
Avangard bu adamla bir bütün olmuş desek yeri, daha ne kadar yenilikçi olunabilir ki...
Bu içerikte National Gallery of Art , Howard Greenberg Gallery ve František Drtikol kaynak olarak kullanılmıştır.
Ufak bir çocukken sanat aşığı olan František Drtikol, büyük bir sanatçıya nasıl dönüştü?
3 Mart 1883'te o zamanın Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda, Příbram adındaki bir kömür kasabasında doğdu. Bir bakkalın çizim ve resim yeteneği olan küçük oğlu olarak, babası tarafından fotoğrafçıya çırak olarak verilmesiyle başladı her şey...
1901'de Sembolizm ve Art Nouveau hareketinin en önemli sanat merkezi Münih'te çizim ve fotoğrafçılık eğitimi alarak 1907'de önemli sanatçıların yanında eğitime devam etti ve kendini geliştirmek için her fırsatı değerlendirdi.
Bilinen bir gerçek ki her dönemde olduğu gibi bu dönemde de sanatını icra edebilmesi için refah seviyesi önemliydi.
1910'da Pribram'a dönerek kendi stüdyosunu açtı. Çekimleri zarif ve inceydi. Ama portreyi gelir kapısı olarak görüyordu. Çekoslovakya'nın ilk seçilen başkanı olan Tomáš Masaryk'in fotoğraflarını çekmesi ününe ün kattı.
Avrupa çapında ün sahibi bir portre fotoğrafçısı haline gelerek birçok ünlünün, devlet büyüğünün ve yüksek sınıftan insanın portresini çekme şansı elde ederek ününü tüm dünyaya duyurmayı başardı.
Her zaman yenilikçi bir kimliği olmuş ve yeni şeyleri ortaya çıkarmak isteğiyle yaşamıştı.
1920'lerde Kübist, Art Deco, heykel motiflerini, sessiz filmlerin ortamı için geliştirilen aydınlatma tekniklerini ve modern etkileyici dans figürlerini fotoğrafladı. Bu dönemden tam da istediği işi yaptığını hissettiği bir dönem olarak bahsetmiştir.
Kadın vücudu ve çıplaklık onun için kadını ifade etme şekliydi ve o bunu yaparken esas amacı; kadının toplumdaki yerinin çocuk bakmak, evi çekip çevirmekten farklı olduğunu, aslında kadını özgür bir birey olarak göstermek istemesiydi.
Meyve veren ağaç taşlanır misali, eleştirilse de sanatını icra ederken cesur olmaktan hiçbir zaman kaçmamıştır.
20'li ve 30'lu yıllarda Ekspresyonist ve mecazi erotik ile beraber kadının estetik ve esnek vücudunu, geometrik bir motif olarak düşünerek kullandı. Bu çalışmaları portrenin önüne geçti. Sanatını ön planda tutmaya önem vermekteydi.
Sanatsal, cesur, yaratıcı ve Avangard bir havaya sahipti. Yine bu yıllarda adından söz ettirmeyi başararak uluslararası fotoğraf salonlarında önemli ödüller aldı. Ama bu şaşalı hayat onu yeni arayışlara yönlendirecekti.
Lirizme de önem veren František bunu çizimlerinde her fırsatta yansıtmayı başardı.
Pictorialist-Art Nouveau portreleri ve lirik manzaraları şimdinin modern fotoğrafçılık oluşumuna öncü oldu. Çek modernist fotoğrafçılığının kurucusu ve yenilikçi bir figürü haline geldi. Avangard bir sanatçı olarak da bilinmeye doğru yol aldı.
Zaman içerisinde insanlardan ve halihazırda yaptığı işlerden uzaklaşıp yeni arayışlara yöneldi.
1930'da çıplaklıktan uzaklaşarak insan şeklindeki formları sert kağıttan kesip Fotopurizm adını verdiği siluet kompozisyonunu ortaya koyan fotoğraflar çekti. Bu akımın babası olarak yine adından uzun yıllar söz ettirecek bir oluşum içerisine girmişti.
1935'de fotoğraf stüdyosunu kapatma kararı alması herkesi şaşırtmıştı. Tüm baskılarını, negatiflerini ve cam plakalarını sattı. Sadece resim yapmaya başladı. Kamerayı bir daha asla eline almadı. Bir kesim onun battığını düşünse de gerçek çok farklıydı.
Avangard ve çok ünlü bir sanatçıyken, bu arayışları onu yoksul bir keşiş olarak yalnız ölüme götürecekti.
Ün kaybettiği için yoksullaştığı ve bunalıma girdiği düşünülse de Budist bir keşiş olarak yaşayıp ölmeyi tercih etmişti. 13 Ocak 1961'de 77 yaşında vefat etti. Ölümü ile meraklı gözler tekrar gizemli hayatına yöneldi. Eserleri tekrar ün kazandı ve uluslararası bir fotoğrafçı ilan edildi.
Ölmeden önce kaybettiği ün, ölüm ile tekrar gelmişti ama ne fayda...
Kendisi bugün dahi büyük sergilerin baş tacı ediliyor, Prag'a yolunuz düşerse Dekoratif Sanatlar Müzesi'de František Drtikol sergisini gezip görmeden gelmeyin deriz...
Yorum Yazın