Olur da Bir Gün Yolunuz Düşerse Mutlaka Ziyaret Etmeniz Gereken Ölümsüz Edebiyatçıların Evleri
Yazarlar ve şairler öldükten sonra belki de onlar için yapılabilecek en iyi şeylerden biri evlerinin müzeye dönüştürülmesi. Eserlerini nasıl ve hangi ortamda kaleme almışlar, ne gibi kişisel eşyalara sahipler, onlara neler ilham vermiş gibi sorular hep aklımızın bir köşesinde olan merak uyandırıcı detaylar. Şanslıyız ki Dünya ve Türk Edebiyatından birçok ismin evi müzeye dönüştürüldü bile. Biz de hem dünyanın bir ucunda olan hem de ülkemizin sınırlarında olan, ziyaret edebileceğiniz bu müze evleri sizler için bir araya getirdik. Buyrun içeriğe...
1. Cahit Sıtkı Tarancı (1910 - 1956)
Sur, Diyarbakır
Yöresel mimarinin tipik bir örneği olan bu Diyarbakır evi, Cahit Sıtkı'nın doğup büyüdüğü ve hayatını sürdürdüğü ev olmuştur. Şairin, 'Yaş otuz beş' şiirini ve birçok baş yapıtını da kaleme aldığı evde; kişisel eşyaları, el yazması eserleri ve mektupları sergileniyor.
2. Charles Dickens (1812 – 1870)
Londra, Birleşik Krallık
En çok ‘’İki Şehrin Hikâyesi’’ ve ‘’Oliver Twist’’ eserleriyle bilinen, Victoria devrinin en büyük romancısı kabul edilen yazarın belirli süre yaşadığı Londra’daki evi 1925 yılında müzeye dönüştürüldü. Oliver Twist’i kaleme aldığı bu ev, aynı zamanda yazarın kişisel eşyalarını da barındırıyor.
3. Edgar Allen Poe (1809 – 1849)
Baltimore, ABD
Bugün heyecanla okuduğumuz polisiye türünün babası Edgar Allen Poe’dur. ‘’Morg Sokağı Cinayeti’’ adlı eseri polisiye türünde verilen ilk yapıt olarak kabul edilir. 1833 ile 1835 yılları arasında teyzesi, kuzenleri ve büyükannesiyle bu evde yaşar. Ölümünün yüzüncü yılı olan 1949’da ev müzeye dönüştürülür. Gotik edebiyatla da karşımıza çıkan bu karanlık yazarın evi, ziyaret edenlerin ürpertici bulduğu bir atmosfere sahip.
4. Emile Zola (1840 – 1902)
Paris, Fransa
Natüralizm akımını romanlarıyla en güçlü şekilde yansıtan Fransız yazar Emile Zola, Paris’in banliyölerinden birinde yaşadığı bu evi, ‘’Meyhane’’ romanından kazandığı parayla satın alır. 1878’den ölümüne dek bu evde yaşar. Zola’nın kütüphanesi, kişisel eşyaları, on dokuzuncu yüzyıl mobilyaları olduğu gibi korunarak sergileniyor.
5. Ernest Hemingway (1899 – 1961)
Key West, Florida, ABD
Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yıllarına tanıklık eden Amerikalı yazar ve gazeteci Ernest Hemingway en çok ‘’İhtiyar Balıkçı ve Deniz’’ öyküsüyle bilinir. 20. yüzyıl Dünya Edebiyatının en büyük yazarlarından biri sayılan Hemingway, 1931 ile 1940 yılları arasında ailesiyle beraber Florida’daki bu evde yaşadı. Nobel ve Pulitzer ödüllü yazarın birçok eserini bu evde kaleme aldığı biliniyor.
6. Franz Kafka (1883 – 1924)
Prag, Çek Cumhuriyeti
Yahudi kökenli, 20. yüzyılın en önemli yazarları arasında sayılan Franz Kafka, çekingen kişiliği, sakin yapısı ve soğukkanlı dilini eserlerinde de kullanan bir yazardı. Franz Kafka Müzesi, Prag’ta Lesser Town tarafında bulunuyor. Müzenin kasvetli bir ortama sahip olması, Kafka’nın kişiliğiyle örtüşen özelliklerinden biri. Yazarın kişisel eşyaları, notları ve çeşitli taslaklar burada sergileniyor.
7. Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (1821 – 1881)
St. Petersburg, Rusya
Yeraltından Notlar, Suç ve Ceza, Kumarbaz gibi zamanının çok üstünde yapıtlar veren, Freud, Nietzsche gibi büyük isimlerin ilham kaynağı olan Dostoyevski, St. Petersburg’da bu evde yaşadı ve son nefesini de burada verdi. Yazarın el yazmalarının yanı sıra kalem ve çay bardağı gibi kişisel eşyaları da müzede sergileniyor.
8. Hüseyin Rahmi Gürpınar (1864 - 1944)
Heybeliada, İstanbul
Adanın denize hakim bir tepesinde, muhteşem konumunda bulunan bu güzel manzaralı eve ulaşmak biraz zorlu olsa da gitmenize değecek kadar özel. Usta kalem Hüseyin Rahmi'nin, 1912-1944 yılları arasında yaşadığı bu ev, Kültür Bakanlığı'nın yaptığı restorasyonla müzeye çevrilmiş ve halkın ziyaretine açılmıştır. Müze evde; Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın kendi yaptığı el işlerinin de bulunduğu eşyalar ve kitaplar sergileniyor.
9. Johann Wolfgang von Goethe (1749 – 1832)
Frankfurt, Almanya
Ölüm döşeğindeyken ‘’Işık, biraz daha ışık’’ diye sayıkladığı rivayet edilen Alman yazar Goethe, bu sözleriyle dünya edebiyatına önemli bir imza atmıştır. En büyük eserlerinden biri olan Faust, onun hakikat arayışının temsili niteliğinde bir eserdir. Frankfurt’ta bulunan müze evi, yazarın kişisel eşyalarını, kitaplarını yazdığı masayı ve Goethe dönemine özgü eserleri içinde taşıyor.
10. Kemal Tahir (1910 - 1973)
Kadıköy, İstanbul
Siyah kalın çerçeveli gözlükleri ve piposu ile hafızlara kazınmış olan bir hakikat arayışçısı olan Kemal Tahir'in son yıllarını geçirdiği evi günümüzde ziyaret edilebiliyor. Tahir'in son çalışmalarını yaptığı, hayata gözlerini yumduğu bu ev Kadıköy Şaşkın Bakkal'da. Kahverengi koltuk ve kitaplığın olduğu salonun bir köşesinde Nazım Hikmet'in daktilosu duruyor. Kemal Tahir'in müze evinde ona ait yaklaşık 9000 kitap, el yazmaları, kullandığı daktilosu, çalışma masası, çeşitli zamanlarda çekilmiş fotoğraflar, Nazım Hikmetin Oliver marka daktilosu ve ödüllerini de burada görebilirsiniz.
11. Lev Tolstoy (1828 – 1910)
Yasnaya Polyana, Rusya
Hakikati aramaktan yorulmayan, yaşadığı zamanda dahi herkesin saygısını kazanmış, Rus edebiyatının en büyük yazarlarından Tolstoy’un Yasnaya Polyana çiftliği de 97 yıldır bir müze ev olarak tarihe tanıklık ediyor. Büyük Rus yazar, hayatının 50 yılını 32 odalı, 3 katlı bu evde geçirdi. Savaş ve Barış’ın yazıldığı müze ev, turistlerin en çok ilgi gösterdiği yapıların başında geliyor.
12. Mehmet Akif Ersoy (1873 - 1936)
Altındağ, Ankara
Mehmet Akif Ersoy, vatan sevgisi ve edebiyat tutkusu ile bilenen sanatçılarımızdan sadece biri. Safahat, İstiklal Marşı ve Türk edebiyatına damgasını vurmuş birçok şiirini, müze olarak ziyaretçilerine kapılarını açan bu evde kaleme aldı. Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bu ev, Hacettepe Üniversitesi Merkez Kampüsü'nün sınırları içinde bulunuyor.
13. Necati Cumalı (1921 - 2001)
Urla, İzmir
Zeliha ile Cemal'in büyük aşkını anlattığı Tütün Zamanı adlı eseriyle gönüllerde taht kurmuş olan Necati Cumalı'nın İzmir'in Urla ilçesinde yaşadığı evi, bir diğer edebiyat müzelerinden biri. Aslına bağlı kalarak onarılan ve restorasyonu tamamlanan bu taş bina, Necati Cumalı'nın çocukluğunun geçtiği evdir. Müze evde, Necati Cumalı'nın kişisel eşyaları, yazı ve satranç takımı gibi özel eşyaları sergilenmeye devam ediyor.
14. Orhan Kemal (1914 - 1970)
Beyoğlu, İstanbul
'Güçlü bir hafıza, ağır bir cezadır. Ve işin kötüsü iyi anları nadiren, kötü anları sıklıkla hatırlatır.' sözleri ile akıllara kazınmıştır, Orhan Kemal. Orhan Kemal Müzesi, ünlü edebiyatçının anısını yaşatmak üzere İstanbul Beyoğlu'nda, üç katlı bir binada kuruldu. Müzede çoğu Ara Güler tarafından çekilmiş 70 fotoğrafı, aile fotoğrafları, yatağı, diş fırçası gibi özel eşyaları da bulunuyor. Ayrıca; kitaplarının orijinal ilk baskıları, özel mektupları, hakkındaki yazılar, makaleler ve doktora tezleri, yazarın kullandığı daktilo, kalemi ve öldüğünde yüzünden alınan yüz kalıbı gibi çeşitli eşyalar da müzede sergileniyor.
15. Oscar Wilde (1854 – 1900)
Dublin, İrlanda
Victoria devrinin en büyük yazarları arasında sayılan Oscar Wilde, tıpkı Nietzsche gibi yeni yüzyılın başında hayata veda etti. İrlanda asıllı şairin çocukluk ve gençlik yıllarını yaşadığı evin ilk katında heykel ve çeşitli sanatsal ürünler bulunuyor. İkinci ve üçüncü katı ise öğrencilerin ders görmelerini sağlayacak bir mekâna dönüştürülmüş.
16. Rıfat Ilgaz (1911 - 1993)
Cide, Kastamonu
Hababam Sınıfı'nın yaratıcısı, Cide aşığı Rıfat Ilgaz'ın evi, Rıfat Ilgaz'ın anısını yaşatmak adına oğlu Aydın Ilgaz'ın emekleriyle müze ev olarak ziyaretçilerine kapılarını açıyor. Evde; Rıfat Ilgaz'ın çalışma masası, kitapları, kalemi, kıyafetleri ve yatağı sergilenen özel eşyalarından sadece birkaçı.
17. Sait Faik Abasıyanık (1906 - 1954)
Burgazada, İstanbul
İstanbul'un ünlü Prens Adaları'ndan biri olan Burgazada'ya ayak bastığınız anda, Türk edebiyatının değerli ustalarından birinin yaşadığı müze ev, adeta sizi kendisine çağırır. Ada rıhtımında inip de birkaç sokak yukarı çıktığınızda yazarın evinin bulunduğu, Çayır Sokağa ulaşırsınız. Sait Faik gibi naif bir ustanın anılarına tanık olacağınız, ailesiyle yaşadığı bu müze ev, kendisinin vasiyeti sayesinde ücretsiz olarak gezilebiliyor.
18. Tevfik Fikret (1867 - 1915)
Beşiktaş, İstanbul
Tevfik Fikret'in İstanbul'da 1906-1915 yılları arasında Aşiyan'da yaşadığı bu ev onun edebiyat tarihine damga vuran eserlerinin birçoğunu ortaya koyduğu yer. Şairin en ünlü eserleri arasında bulunan 'Sis' şiirini bilenler, Fikret'in o dönemde nasıl bir atmosferde bu eseri ortaya koyduğunu bu evi gezerken hayal edebilirler. Eyüp mezarlığında bulunan Tevfik Fikret'in naaşı, 1961 yılında doğal görünümü ile çok sevdiği kendi evinin bahçesine nakledilmiş. Bu tarihten sonra da bu ev artık, 'Aşiyan Müzesi' adı ile anılmaya başlıyor.
19. Victor Hugo (1802 – 1885)
Hauteville, Birleşik Krallık
Napolyon Bonapart’ın 1851’deki hükümet darbesinden dolayı sürgün edilen Victor Hugo, Belçika’ya gider. 1856’da ise Hauteville House’a yerleşir. En bilinen romanı Sefiller’i burada kaleme aldığı düşünülen ev, 1927’de müzeye dönüştürüldü.
20. Yahya Kemal Beyatlı (1884 - 1958)
Üsküp, Makedonya
Yahya Kemal'in o eşsiz şiirlerini yazdığı Beyazıt’taki evi, bugün müze olarak ziyaretçilerine kapılarını açıyor. Şairin albümleri, radyosu ve ilginç bir şekilde sevgilisinin saçı kişisel eşyaları ile bir arada bulunuyor.
21. Ziya Gökalp (1876 - 1924)
Sur, Diyarbakır
Ziya Gökalp’in Diyarbakır’da doğduğu ve çocukluğunu geçirdiği evini Doğu Anadolu turlarına çıktığınızda mutlaka gezmelisiniz. Müzede yazarın kişisel eşyalarıyla beraber yöresel eşyalar da sergileniyor.
Yorum Yazın
Okumak için girip ilk maddeyi görünce aklıma direkt "Abbas" şiiri geldi.İnsanın hayalleri yüzünden tamamen okuyamayacağı bir galeri sanırım.Eline sağlık edi.
Türk yazarların birkaç şiirini de okursanız o mekanda ayrı bir duygu verir. https://bit.ly/2FcaSsq