Merkez, Enflasyon İçin Şartlarını Sıraladı: Asgari Ücrete Tek Zam, Vergiyi Zengin Alın, Kamuda Tasarruf Edin!
Merkez Bankası'nın Enflasyon Raporu toplantısı daha çok su kaldırır. Gerek Başkan Fatih Karahan'ın ilk sınavı olması, gerek yardımcılarıyla verdiği görüntü, gerek zamlar, kredi kartları açıklamaları hepsi mercek altında tek tek incelendi. Sıra asgari ücrete geldi. Asgari ücret zammı, 2024 yılında 'tek mi, çift mi?' minvalinde bir merak konusu. Merkez Bankası'nın projeksiyonlarına nasıl yansımış bakalım.
Merkez Bankası'nda hafta sonu başkan değişti. Günler sonra yeni başkan Enflasyon Raporu'nu sundu. Herkes dikkatle izledi.
Fatih Karahan'ın başkan olarak atanmasından günler sonra çıktığı canlı yayındaki sunumu adeta 'dosta güven, düşmana eleştiri' imkanı verdi. Çok incelendi ve incelenmeye de devam ediliyor.
Fatih Karahan'ın sunum performansı ekonomistlerin çoğu tarafından güven oyu aldı. Hazırlık için kısa süresi olmasına rağmen konuya hakimiyeti onaylanırken, yardımcılarıyla verdiği ekip görüntüsü de olumlu karşılandı.
Merkez Bankası Başkan Yardımcıları Prof. Dr. Hatice Karahan ve Cevdet Akçay da izlendi. Akçay'ın çıkışı gündem olsa da genel olarak sorunlu bir alan yorumlarda görülmedi.
Merkez Bankası'nın enflasyon hedefleri değişmedi. Halen Haziran'a kadar zirve, sonrasında da gerileme olasılığı sürüyor. TCMB de yıl sonunda yüzde 36 tahmininde kararlı.
Ancak bazı söylemler vatandaşı yakından ilgilendiriyor. Birincisi zamlar, Mart 2024 seçimlerinin ardından beklenti olduğu görüldü. Diğer beklentilerden biri de kredi kartları oldu. Son olarak da asgari ücret göze çarptı.
Zamların detayları burada.
Kredi kartları da burada.
Gelelim asgari ücret zammına! 2023 sonunda, 2024 asgari ücreti ve zamlar konuşulurken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "tek zam" için çalıştıklarını vurgulamıştı.
Bunun da meali, son yıllarda artan enflasyonla eriyen alım gücünü canlı tutmak için 2022 ve 2023'te yılda iki kez güncellenen asgari ücretin, 2024'te yıl içinde güncellenmeyeceği yani şu an 17 bin 2 TL olan (anlam olarak en az, uygulamada baz maaş olan) asgari ücretin 2025'e kadar böyle kalacağı anlaşılıyordu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de bir konuşmasında bu durumu teyit eder nitelikte, "Yüksek ücret artışları yüksek enflasyona sebep oluyor. Bizim bu kısır döngüyü kırmamız lazım" demişti.
Asgari ücrete zam gelmemesi, ekonomi yönetimi için önden yüklemeli diğer artışların yavaşlaması böylelikle 'iç talebin' düşmesi ve enflasyondaki düşüşün desteklenmesi demek olurken, vatandaş için ise haziranda görülecek zirveyle erimesinin 'pik' yaptıktan sonra yıl sonuna dek kalıcı olacağı anlamına geliyordu.
Fatih Karahan, sunumunda iki kez asgari ücrete değindi.
Birinde 'Hatırlayacak olursak, üçüncü çeyrekte petrol fiyatları, vergiler, döviz kuru, akaryakıt fiyatları, asgari ücret artışı gibi birden fazla şok bir arada gerçekleşmişti' dedi. Burada 'şok' ekonomiye yönelik faktörler olarak alındı.
İkincideyse, 'Nitekim ücret, yönetilen/yönlendirilen fiyat ayarlamaları ve geriye doğru endeksleme davranışının etkisiyle, hizmet grubunda aylık enflasyon tahminimizin bir miktar üzerinde gelerek, belirgin yükselmiştir. Bu görünümde, asgari ücret artışının öngörülerimizin üzerinde gerçekleşmesinin de etkisi hissedilmiştir' ifadelerini kullandı. Bu da Merkez'in hesaplarına göre asgari ücrete yüksek zam geldi demek oluyordu.
Enflasyon Raporu'nda 27 kez "asgari ücret" geçerken, asgari ücrete yönelik bölümlerde öngörüler öncesi ve riskler tarafındaki ifadeler dikkat çekti.
Merkez Bankası, ekonomi yönetiminin söylemlerine göre asgari ücrete 'tek zam' konusunda hesap yapmıştı. Hesaplamalarda ve enflasyon hedeflerinden şaşılmaması adına da bu yönde hareket edileceği anlaşıldı.
"Maaş zamları enflasyonu artırdı."
'Tüketici enflasyonu ocak ayında bir önceki Enflasyon Raporu tahminleriyle uyumlu olarak yükselmiştir' denilirken, 2024 yılı başı itibarıyla halen enflasyonist seviyede olunmasını 'maliyet kanalının yanı sıra talep kanalıyla da özellikle yılın ilk çeyreğinde etkili olacak olan ücret artışları belirgin rol oynamaktadır' olarak görüldü.
Devamında da 'Son yıllarda asgari ücretin yılda iki defa güncellenmesinin önemli etkisiyle ücret artışlarının talep etkisi giderek daha baskın hale gelmiştir. Bu doğrultuda, asgari ücretin 2024 yılında bir kez güncellenecek olması, parasal sıkılaştırmanın etkinliğine yılın ikinci çeyreğinde katkı sağlayacaktır' denildi.
Merkez Bankası, "Enflasyon Tahminleri Üzerindeki Temel Riskler ve Olası Etki Kanalları" tarafında ise, yükseliş riskleri ve düşüş etkileri dikkat çekti.
Talep koşullarında 'kredi kartı' vurgusu söylemlerdeki gibi dikkat çekti ve talep tarafından enflasyon riski görülmeye devam edildi.
Hizmet fiyatlarına yönelik risklerde "asgari ücret" öne çıktı.
Tüm fatura vatandaşa kesilmedi: Asgari ücret, vergi ve mali politikalar uyarısı yapıldı.
'Parasal, finansal ve malî politikalarda' da maaşlar, deprem harcamalarının yükü ve yol açacağı 'vergi artışları' ile ekonomi politikalarında 'uyumsuzluk' risk olarak görüldü. Asgari ücrete 'tek zam' ile vergilerin Şimşek'in sıklıkla bahsettiği tabana yayılması aksine 'doğrudan vergilere' yani gelirden alınmasına yönelmesiyse enflasyonla mücadelede destekleyici etki olarak görüldü.
Yorum Yazın
gözlerinden ışık saçanın suçunu şimdi 2024 fasfakir olarak sürdürmeye devam edecek orta direk zengin gene zenginliğine zenginlik katacak.
Bunlardan,iktidarın uygulayacağı tek madde, maaşlara yılda bir zam olayıdır. Geri kalanları, özellikle tasarruf olayı hiç O'na göre değil.