Güldürürken Düşündüren Manzum Öyküler: Fabl Nedir?
Kişileri genelde hayvanlardan seçilen ancak bitkilere de yer verilebilen fabllarda kişiler, kendine has özellikleri korurken aynı zamanda da insani özellikler barındırabilir. Fabllarda yer verilen hayvanlar insan gibi düşünür, konuşur ve davranır. Öykünce ismi ile de bilinen fabllarda olayların sonunda ders niteliğinde bir öğüt verilmelidir.
Fabl Nedir?
Küçük öyküler olarak nitelendirilebilen fabllarda olayla dayalı bir anlatım bulunmaktadır. İnsanların hayatlarından alınan küçük kesitlerin hayvan ya da bitkiler arasında geçiyormuş gibi anlatılmasına fabl denmektedir.
Fabllarda soyut konular anlatırken, olayla bu konu somutlaştırılmaktadır.
Fablın Ögeleri Nelerdir?
Fabllarda önemli olan dört unsur bulunmaktadır. Bu unsurları şu şekilde sıralayabiliriz.
Kişiler: Kişileştirilme yapılmış iki hayvan arasında geçen fabllar iyi ve kötü ahlaka sahip hayvanlardan oluşmalıdır. İkinci dereceden kişilere çok fazla yer verilmeyen fabllarda kişi betimlemesi yapılmaz. Fablları anlatan bir kimse bulunur ve bu kişi duygu çözümlerine yer vermez.
Olay: İnsanların başına gelebilecek herhangi bir olayı konu alan fabllar da gövdeyi bir olay oluştururken, anlatış şekli fablı etkili kılar. Fabllar serim, düğüm, çözüm ve öğüt olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.
Yer: Fabllarda betimleme yapılmaz ancak çevrenin ne olduğu çok iyi anlatılmalıdır.
Zaman: Fabllarda olaylar kronolojik olarak anlatılmaktadır.
Fabl Türünün Özellikleri Nelerdir?
Fabllarda okuyucuya aktarılmak istenen mesajlar evrensel doğrular ve değerler gibi önemli konularda olmalıdır.
Fabllarda mekân ve zaman kavramları belirsizdir.
Fablların sonunda her zaman ahlaki bir ders verilir.
Manzum ya da nesir şeklinde de yazılabilirler.
Genel olarak hayvanlara yer verilen fabllarda bu hayvanların bazı özellikleri insanlara benzetilir.
Fabl Türünde Eserler
Beydeba Kelile ve Dinme
Frikyalı Aisopos (Ezop) Ezop Masalları
Fransız La Fontaine'nin La Fontaine Masalları
Mevlana Mesnevi
Ahmet Mithat Efendi Kıssadan Hisse
Şeyhi (Yusuf Sinan)' Harname
Yorum Yazın