Birçok Örnek Bizi Yanıltıyor Olabilir mi? 'Dönüşlü' Evrim Diye Bir Kavram Olup Olmadığını Araştırdık!
Dönüşsüz evrimde, organizmalar karmaşık özelliklerini kaybederler ve 'ters yönde' evrim geçiriyor gibi görünebilirler. Ancak bu, evrim adımlarının yeniden ve geriye doğru izlendiği anlamına gelir mi? Detaylar içeriğimizde... 👇
Evrim sayesinde, nöronlarla süslenmiş ahtapot kollarından memeli kulağına kadar şaşırtıcı derecede karmaşık özellikler ortaya çıkmıştır.
Peki bu evrim, karmaşık canlıları önceki, daha basit biçimlere geri döndürerek 'geriye' gidebilir mi?
Sözde 'dönüşsüz' evrimde, organizmalar karmaşık özelliklerini kaybedebilir ve böylece daha basit biçimlere 'geri' evrimleşmiş gibi görünebilir. Ancak uzmanlar, evrimin, evrimsel adımların tekrarlanması anlamında gerçekten geriye gitmediğini söylüyor.
Maryland Üniversitesi'nden bir biyolog olan William R. Jeffery:
'Evrimsel değişikliklerin aynı şeritte ve aynı şekilde tersine çevrilme olasılığı oldukça düşük.'
Londra'daki Doğa Tarihi Müzesi'nde yaşam bilimleri araştırmacısı olan Beth Okamura'ya göre, dönüşsüz evrim, önceki karmaşık özelliklerin/formların kaybını da içeriyor.
Bir örnek, çok basit anatomilere sahip, ağızları, sinir sistemleri veya bağırsakları olmayan ve çok küçük genomlara sahip parazitler olan 'myxozoanlardır.'
Okamura, uzun süredir tek hücreli 'protozoonlar' olarak sınıflandırılan myxozoanların sonunda kendilerini oldukça gerilemiş hayvanlar olarak ortaya çıkardıklarını söyledi. Asalak bir yaşam tarzında artık ihtiyaç duyulmayan birçok özelliği kaybeden denizanasını içeren bir grup olan 'cnidarians'tan evrimleştiler.
Okamura, bu nedenle, myxozoanların en azından morfolojik olarak önceki bir evrim aşamasına dönmüş gibi görünebileceğini, 'bir nevi tek hücreli organizmalar üzerinde birleştiklerini' söyledi.
Jeffery, yine de, evrimsel sürecin dönüşsüz evrimdeki adımlarını takip etmediği kanısında.
Mağarada yaşayan canlılar da sık sık dönüşsüz evrim geçirirler ve (karanlık ortamlarda kullanılmayan gözlerimiz gibi) karmaşık özelliklerini kaybederler.
Ancak Jeffery, örneğin mağara balıklarındaki göz kaybının, ilkel bir ataya tam olarak dönüş anlamına gelmediğini söylüyor. Bunun yerine, daha önce gözü meydana getiren süreçler yarı yolda durur; deri ile kaplanmış ve işlevini kaybetmiş bir göz oluşur.
Jeffery: 'İşler tersine dönüyormuş gibi görünebilir, ama gözün özellikleri gerilemedi, sadece ilerlemeyi bıraktı.'
Okamura ayrıca, karmaşıklıktaki bu kayıpların, daha az belirgin artışları beraberinde getireceğini söylüyor.
'İnsanlar için evrimi morfolojik özelliklerin ne olduğunu, gördükleriniz açısından düşünmek ve değerlendirmek çok kolay. Fakat fizyolojik ve biyokimyasal düzeyde göremediğimiz birçok başka özellik de var.'
Mağara balıklarında, kayıp gözler, benzer şekilde, karmaşıklığı gizleyebilir. Titreşimlere duyarlı organlar, bu balıklarda ortaya çıkarak karanlık ortamlarda bir algılama yolu sağlar. Jeffery, çoktan aşırı derecede dolmuş bir kafada, bu organların ancak balığın boş göz yuvalarında kendilerine uygun yerler bulduğunu belirtiyor.
Ontario'daki McMaster Üniversitesi'nden biyolog Brian Golding, evrimin adımlarının tekrarlanmamasının bir nedeninin de adaptasyonların başka değişikliklere yol açması olduğunu söylüyor. Bu, belirli bir değişikliği basitçe geri çevirmeyi son derece karmaşık hale getiriyor.
Golding:
'Eğer bir değişiklik yaptıysanız, bu adaptasyonun ayrıntılarında da değişiklikler yapacaksınız ve bu adaptasyon diğer genlerle etkileşime girecek. Şimdi, bu değişikliği tersine çevirirseniz, evrimi tersine çevirmek için diğer tüm genlerin değiştirilmesi gerekecek.'
Örneğin mağara balıklarında, bir gözün orijinal gelişimi, yalnızca gözler için gerekli olan proteinlerde değil, aynı zamanda bir göz çukurunun/yuvasının yapısında da değişikliklere neden olur.
Son olarak uzmanlar, 'geriye doğru/ dönüşlü evrim' teriminin, evrimin daha karmaşık formlar yaratma amacı olduğunu ima eden türden olabileceği konusunda uyardılar.
Ancak Okamura, evrimin yalnızca bir organizmayı belirli bir ortama daha uygun hale getiren özellikleri desteklediğini belirtiyor.
Bu sebeple, dönüşlü/geriye doğru evrim, aslında normalde olduğu gibi sadece evrimdir. Jeffery'e göre, karmaşıklığı kaybetmek, bir mağara insanını yeni ortamına daha iyi adapte edebilir. Bu dönüşlü bir evrim değildir; evrimdir.
Okamura:
'Evrim, bu dönüşümlerinin görüldüğü canlıların uygunluğunu artıran özellikleri seçtiği için her zaman ilerleyicidir.'
Yorum Yazın