Sürpriz Bir Şekilde Cinsiyetçilikten Sınıfta Kalan 10 Popüler Film
Sinema kültürünün sadece izlemekle değil, çözümlemekle de ilgili olduğunu düşünenler beri gelsinler. Birazdan bahsedeceğim test, bundan sonra film izlerken 2 kat dikkatli olmanıza sebep olabilir.
Daha önce duymamışlar için Bechdel Test, filmleri değerlendirmek için 1985 yılında Alison Bechdel tarafından geliştirilen bir tekniktir. Bir filmin bu testten geçmesi için temel kriter, bir sahnede bir ya da daha fazla kadının mevzubahis erkeklerin olmadığı konuşmalar yapmasıdır. Fakat bu konuşmalar basmakalıp kadın muhabbetleri üzerine olursa - ayakkabı, çanta vs- filmimiz yine testten geçememiş sayılacaktır.
Bu şekilde kulağa basit geliyor ancak 2500 film içerisinden yapılan değerlendirmede, sadece yarısı bu testi geçebilmiştir. Durumu netleştirmek adına, testi geçmesi filmin iyi ya da kötü olduğu anlamına gelmemektedir. Filmin testi geçememesi de filmin kadın düşmanı olarak adlandırılamayacağı gibi, testi geçmesi de feminist bir film olduğunu göstermemektedir. Örnek vermek gerekirse, Alien filmi bu testi geçmiştir. Çünkü filmde, Ripley ve Lambert'ın Alien hakkında ufak bir konuşmaları vardır.
Şimdi gelin fenomen ve bu testi geçememiş testlere bir göz atalım
.
1.Sosyal Ağ
Mark Zuckerberg ve arkadaşlarının görünüşe göre ineklerin arkadaş sahibi olamayacağına kanıtlamak amacıyla, birbirleri ve okulundaki diğer insanları iki saat boyunca Facebook'tan gelecek milyarlar uğruna sömürdüler. Peki test neden başarısız oldu? Filmde hiçbir kadın birbiri ile sohbet etmemiştir. Aslında onlar, erkek karakterlerin görmezden geldiği ya da uygun olduğunda tuvaletlerde falan seviştikleri düz karakterlerdi.
2.Harry Potter- Ölüm Yadigarları İkinci Kısım
Harry ve onun arkadaşları -birkaçı kadın- son filmde Lord Voldemort'u alt etmek amacıyla hikayeye başladılar. O'na göğüs gerdiler, yendiler ve herkes mutlu olarak yaşamaya devam etti. Filmin testi geçememesinin sebebi; hiçbir kadın karakterin filmde diyaloğunun olmamasıydı. Birkaç kez karşılıklı yapılan şakalar vardı - Profesör McGonagall ile Molly Weasley'in arasında geçen sahne gibi- ancak filmi izleyenlerin de onay verecekleri gibi bunlar tam olarak kriterin karşılığı değildi. Kadın karakterler genelde kendi kendilerine ya da seyirciyle konuşuyorlardı.
3.Avatar
Felçli bir arkadaşın gönüllü olarak uzaylı gibi bir şey olmaya karar vermesi ve orada haliyle başka bir uzaylıya aşık olması sonrasında bir grup insanla savaşıp, uzaylı olarak kalmaya devam etmesinin öyküsünü anlatmaktadır. Testi geçemeyişinin göstergesi ise, yine Harry Potter'daki gibi ciddi anlamda bir muhabbetin dönmemesidir. Ama sevgili James Cameron testi geçmeye çok yaklaşmıştır.
4-5-6. Star Wars Üçlemesi
Çok gerek olmasa da filmin konusundan biraz bahsedelim. Uzak bir gezegendeki bir çocuk, 'yaşlı adam' sayesinde 'gücü' keşfediyor ve bir Jedi olmayı öğreniyor. Birlikte imparatorluğa karşı savaşıyorlar. Dürüst olmak gerekirse, eğer bunları bilmiyorduysanız, bu 35 yıllık koma hayatınızın huzurlu ve güzel geçmiş olmasını temenni ediyorum. Gelelim filmin testi neden geçemediğine. Üçlemede konuşması olan 3 kadın karakter var, Prenses Leia, Aunt Beru ve Mon Mothma. Üç film boyunca aralarında geçen bir konuşma yok. Pardon da George Lucas Bey, bütün Galaksiyi sosis festivaline çevirmenin manası var mıydı?
Aslında Star Wars fanları için biraz düzeltme yaparsak, üçlemenin tanıtıcı girişi kısmen testi geçiyor. Birinci ve ikinci filmde kısmen konuşmalar var fakat üçüncü film böyle bir konuşmaya sahne olmuyor.
7-8-9. Yüzüklerin Efendisi Üçlemesi
Artık konusundan bahsetmeye bile gerek duymadığımız bu şaheserin testi geçememesi ise çok açık ve net. Filmde baskın 3 kadın karakter var (Arwen, Eowyn ve Galadryel) üçü de Orta Dünya'nın bambaşka yerlerinde yaşıyorlar ve bırakın konuşmayı, tanışmıyorlar bile. Gerçekten 10 saat süren 3 film boyunca iki kadın karakter şöyle oturup ağız tadıyla iki dakika sohbet etmiyor. Yazıktır...
10.Koş Lola Koş
Genç ve güzel kızımız Lola'nın sevgilisi mafya için kuryelik yapmaktadır ve maalesef içinde 200.000 Mark olan bir çantayı kaybetmiştir. Mafyanın sevgilisini öldürmemesi için 20 dakika içinde ya para çantasını bulması ya da parayı başka bir şekilde toparlaması gerekmektedir. Bu filmin testi geçememesi ise ayrıca acıklı bir durumdur. Filmdeki baskın karakter olan Lola, koca film boyunca kat-i suretle bir kadınla konuşmamıştır. Babasıyla, sevgilisiyle hatta güvenlik görevlisiyle konuşmuş ama konuşup derdini anlatacağı bir kadın bulamamıştır.
BONUS: Testi Geçebilen Bir Karikatür
Karikatürde kısaca iki kadın bir filme gitmeye karar veriyorlar ve kadınlardan birisi şartlarını sunuyor. Birincisi filmde en az iki kadın olması, ikincisi bu kadınların filmdeki bir erkek hakkında konuşmamaları üzerine ki kadının son söylediği de bu tarzda izlediği son filmin ironik bir şekilde Alien filmi olmasıdır.