O İşler Pek Öyle Değil: Yeni Başkan Milei, Arjantin'de Para Birimini Dolara Çevirebilir mi?
Arjantin’de seçimlerin ikinci turundan da galip çıkan aşırı sağcı liberal aday Javier Milei, yüzde 56 oranında oy alarak ülkenin yeni devlet başkanı oldu.
Yaklaşık 20 yıldır krizden çıkamayan ancak son yıllarda hiper enflasyonla boğuşan ülkede, artan yoksulluk ve ufuktaki resesyonla ekonomi çok zor durumda.
Milei, zafer konuşmasında 'şok tedavi' uygulayacağını yineleyerek, 'Enflasyon, işsizlik ve yoksulluk gibi devasa sorunlarla karşı karşıyayız. Durum kritik, artık ufak, yetersiz önlemlere yer yok. Arjantin Merkez Bankası'nı kapatmak ahlaki bir zorunluluk' ifadeleri dikkat çekti.
Milei, seçim öncesinde merkez bankasını kapatacağını, pesoyu terk ederek ABD Doları'na geçileceğini, kamu harcamalarını azaltacağını ve ekonomik reformlar yapacağını açıklamıştı. Peki dolara geçmek o kadar kolay mı?
Sözcü'nün aktardığına göre,Arjantin'de her 10 vatandaştan 4’ü yoksulluk içinde yaşıyor. Ülkede yıllık enflasyon son açıklanan ekim verisinden yüzde 142,7 olurken, yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 185 oranında oldu.
Yüksek enflasyonla mücadele için Arjantin Merkez Bankası faiz oranını yüzde 133’e yükseltirken, peso tasarrufa teşvik etse de krediye erişim ve ekonomik büyüme tersine gidiyor. Bu durumda ülkede ekonomik durgunluk beklenirken, dünyada son yıllarda yaşanan kuraklığın da etkisi yüzde 2 küçülme beklentisiyle iyiden iyiye öngörülüyor.
Dövize yönelim (dolarizasyon) için de çok sıkı sermaye kontrolleri bulunurken, resmi olarak 4 farklı döviz kuru, ancak merdiven altı birçok farklı kur uygulaması görülüyor.
Milei, sermaye kontrollerini geri alarak ekonomiyi dolarize etme sözü veriyor. Resmi ve gayri resmi kurları birbirine yaklaştırmak amacıyla devalüasyon kaçınılmaz görülüyor.
'Statükoyu yıkma' vaadiyle seçilen Milei’nin ana hedefi, ekonomiyi dolarize ederek Arjantin pesosundan vazgeçip, ABD Doları kullanmaya yönelmek.
Milei'nin seçilme detayları burada.
Güney Amerika ülkeleri olan Ekvador ve El Salvador da enflasyonla mücadele için dolarizasyonu tercih etmiş ülkeler olarak örnek teşkil ederken, Arjantin kadar büyük ekonomiler olmamaları sorun oluyor.
Milei, Arjantin ekonomisini dolarize etme fikrinin temeli, peso gibi istenildiği zaman istenildiği miktarda basılamayacağından para arzı nedeniyle enflasyonun yükselmemesi oluyor.
Ayrıca faiz oranındaki değişikliklerin ekonomiyi etkileme özelliğini kaybetmesine de yol açıyor.
Milei’nin rakibi ekonomi bakanı Sergio Massa, dolarizasyonun ulusal egemenliğin kaybı olduğunu söylüyordu.
ABD merkezli think-tank Cato Enstitüsü, uzun yıllardır süren Arjantin'deki ekonomik sorunların çözümü için bu stratejiyi destekliyor.
Cato'nun Latin Amerika politika analisti olan Daniel Raisbeck, seçim sonrası yaptığı analizde, 'Dolarizasyon, enflasyonu hızla ve kalıcı olarak tek haneli rakamlara indirmek için mevcut en iyi araçtır. Doların yasal ödeme aracı olarak kabul edilmesi, yerel para biriminin dolar karşısında değer kaybetmesini imkansız hale getirerek vatandaşların satın alma gücünü de korur' dedi.
Milei’nin önündeki sorun şu ki, partisi Kongre’yi kontrol edecek güçte seçilmedi.
Merkez sağda yer alan Juntos por el Cambio Partisi koalisyon kurması olası olurken, aşırı radikal planların kongreden çıkması da zor görünüyor.
Dolarizasyonun önündeki ciddi sorunlardan biri de Arjantin Merkez Bankası'nın para akışını yönetebilmek adında yeterli rezervinin bulunmaması.
Dolarizasyon için gerekli olan miktar yaklaşık 50 milyar dolar olurken, Arjantin'in elindekiler bu miktarın altında ve döviz bulması için yabancı yatırımcılara, tahvil piyasasına, ve pesoyu zayıflatmaya ihtiyacı var. Bu da enflasyon tarafında korkutucu sonuçlar doğuruyor.
Ancak enflasyonda en önemli sorunlar da para arzı ve kamu harcamaları olduğundan tartışmalar bitmiyor.
Dolarizasyonla ilgili bir büyük sorun da para politikasında bağımsızlığın kaybedilmesi olduğundan faiz ve para arzı yetkisi ABD Merkez Bankası Fed'in ellerine bırakılıyor.
Arjantin ekonomisinin 2023 yılında yüzde 2 daralması bekleniyor. Ancak Fed de aynı süreçte sıkı para politikası uyguluyor. Arjantin'in daralmadan çıkması için gevşek para politikasına ihtiyacı bulunuyor.
ABD Hazine yetkilileri de zaten dolarizasyonu düşünen ülkelere bunun yerine, sağlam makro ekonomik politikalar tavsiye ediyor.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir.
Yorum Yazın
Super olur hemen gecsinler. 100 dolara kral gibi yasarim 1 hafta
turistler için kötü olur karaborsada dolar bozup Banka kurunun 2 katı peso alıyorduk Arjantinde 100 dolar karaborsada bozsan dahi anca bir odada tanimadigin ... Devamını Gör
gönüllü manda fakat efendi sahip çıkmıyor