Ayların İsimleri Nereden Geliyor?
Zaman pek çok farklı yollarla belirlenmektedir. Bu yollardan biri ise binlerce yıldır kullanılan ay kavramıdır. Dünya'nın uydusu olan Ay, hem Dünya hem de Güneş'in etrafında döner ve döngüsel hareket süresi ay olarak adlandırılan zaman kavramını oluşturur. Ay'ın Dünya etrafındaki turunu ise 28 gün 12 saat 44 dakika ve 3 saniye gibi bir süre zarfında tamamlar. İnsanoğlu bu süreyi aylık zaman kavramı olarak belirlemiş ve takvimdeki süreleri güneş ve ay döngüsüne göre ele almıştır. Ayrıca bazen de bu aylar ekim zamanı, suların yükselmesi gibi gerçekleşen doğal olaylara göre belirlenmişlerdir. Peki, ayların isimleri nereden geliyor? İşte detaylar...
Eski Mısır takvimlerinde yıl 3 mevsime ayrılırdı. Ayrıca takvim Akyıldız da denilen Sirius yıldızının gökteki konumlarına göre belirlenirdi. Bu mevsimler, tarım ürünlerinin toplanması zamanına denk gelmektedir. Daha sonraki dönemlerde takvim geliştirilmiş ve ilk Babil takvimleri iki dolunay arasında geçen 29.5 günlük bir döngüyü esas almıştır. Buna göre de Güneş yılından yaklaşık 1 gün daha kısa olan 354 günlük bir ay takvimi belirlenmiştir. Takvimlerin modernleşmesi ise 8.yy'lı bulmuştur. Modern takvimler M.Ö 46 yılında Jül Sezar ile birlikte kullanıma sokuldu ve takvime Jülyen Takvimi adı verildi. M.S 8.yy'da Roma imparatoru Agustus, Jülyen Takvimi'nin son şeklini verdi. Takvimlerde yer alan ayların isimleri hakkında merak edilenleri sizler için derledik...
Ayların İsimleri Nereden Geliyor?
Ocak ( January) : Bu ayın İngilizcesi bir yüzü sağa bir yüzü sola bakan Roma Tanrısı Janus'dan gelmektedir. Ocak ayının bir yüzü geçen senenin bitişini simgeler, diğer yüzü ise yeni bir senenin başlamasını sembolüdür. Türkçede ise ocak, kışın evlerde yemek pişirilmesi için ateş yakılan yer anlamındadır. Aynı zamanda Kaşgarlı Mahmut'un 1073 yılında yazdığı Divan-ı Lügati Türk adlı eserinde oçak kelimesi, Arapçadaki al- kânûn kelimesine karşılık olarak verilmiştir.
Şubat (February): İngilizcesi Antik Romalıların arınma festivallerinde kullandıkları malzemelerin adı olan februa kelimesinden gelir. Aynı zamanda tanrıları Februus'tur. Türkçe şubat ayı ise, kökeni şabat olan Süryanice dilinden gelmektedir. Şabat sözcüğü ise dinlenilen gün manasına gelir.
Mart (March): Mart ayının söylenişi ve anlamı her dilde oldukça benzer. Hepsinin kökeni ise Roma Savaş Tanrısı olan Martius'tan gelmiştir.
Nisan (April): Latince açmak anlamına gelen nisan, ağaçların çiçek açmaya başladıkları mevsimi anlamında kullanılır. Süryani ve Akatçada yılın ilk ayı, ilk meyve gibi anlamlara da gelmektedir.
Mayıs (May): Latinceden Türkçeye geçen Mayıs ayı, Romalılarda yağmur tanrıçası olan Maia'dan gelmektedir. Bu tanrıça bitkileri büyüten ve bereket anlamına gelir.
Haziran (June): Bu ay Türkçeye Süryani dilinden geçmiştir. Sıcak anlamına gelir. Latince ve İngilizcesi ise Roma mitolojisindeki Juno tanrısından gelir.
Temmuz (July): Süryanice tammuz sözcüğü, çok fazla değişikliğe uğramadan Türkçeye geçmiştir. Sümer, Asur ve Babil tanrısı da Tammuz'dur. Ayrıca Eski Türkçede tamu- z kelimesi, çok sıcak ve cehennem anlamlarına gelir. Roma İmparatoru Julius Caesar'a ithafen Miladi takvim de bu aya July ismi verilmiştir.
Ağustos (August): Roma İmparatoru Ceaser Augustus için aya bu isim verilmiştir. Türkçeye Latinceden geçmiştir ve bu aya harman ayı da denir. Ağustos ayının Türkçe kökenleri Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye'sinde bahsedilmektedir.
Eylül (September): Süryani dilinde elûl, Arapçaya aylûl, Türkçeye ise eylül olarak geçmiştir. Latince kökeni bakıldığın septem, yedi anlamına gelir. Türkçe anlamı ise yedinci ay'dır. Bu ay adını, Roma İmparatoru Septimus Severus'dan almıştır.
Ekim (October): Latince kökeni October, İngilizce kökeni Octobre'dir. Türkçede ekim isminin verilmesinin nedeni ise bu ayda ekim yapılmasından kaynaklıdır. Eski Türkçe'de bu ay, birinci teşrin ya da teşrinievvel olarak geçmektedir. 1945'de çıkan yasaya göre de isimler değiştirilmiş ve ekim ismi verilmiştir.
Kasım (November): Çok önceleri Anadolu'daki halklar yılı kasım ve hızır günleri olarak ikiye ayırırdı. 6 Mayıs'da başlayan Hızır günleri Kasım ayına dek sürerdi. Arapçada ise kasım kelimesi bölen anlamına gelir. Bu yüzden Türkçeye Arapça'dan geldiği düşünülmektedir.
Aralık (December): Eski Türkçe'de bu ay kânunuevvel olarak geçerken, Cumhuriyetten sonra aralık denmeye başlanmıştır. Aralık ayı, kasım ve ocak aylarının arasında kaldığı için bu ismin verildiği düşünülmektedir. Ayrıca Roma takviminde 10. ay olarak bilinmektedir.
Aşağıdaki Haberler De İlginizi Çekebilir
Günlerin Adı Nereden Geliyor?
Yorum Yazın