Rusya Devlet Başkanı Putin’in ‘Gerçek Bir Ülke’ Olmadığını İddia Ettiği Ukrayna’nın Yakın Tarihi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'yı neden işgal ettiği konusunda hiç çekingen davranmıyor: Sürekli olarak Ukrayna'nın “gerçek” bir ülke olmadığını söylüyor ve komünist Rusya tarafından yaratılmış bir kurgu olduğunu iddia ediyor. Putin'in merkezi iddiası, yani günümüz egemenliğine layık tarihi bir Ukrayna ulusunun olmadığı, açıkça yanlış bir ifade. Ancak bu, Putin'in yalan söylediği anlamına gelmiyor. Rusya Kiev'e yaklaşırken neler olup bittiğini daha iyi anlamak için, bu yazımızda Rusya ile Ukrayna arasındaki siyasi ve tarihi bağları inceliyoruz.
İki millet arasındaki gerginlik çok eskilere dayanıyor.
Ukrayna'nın Rusya ile uzun bir “din, dil ve siyasi kontrol üzerinde çekişme' geçmişi var, ancak en erken olarak 1917'de Rus Çarlığının çöküşünden başlayarak bazı Ukraynalılar bağımsızlık çağrısında bulunmuşlar ve Ukraynalılar cumhuriyet ile yönetilmek istemişler. Sonraki 100 yılı aşkın bir süre, Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkiler, bazı Ukraynalıların bir ulus olma arzusu ve Rusya'nın bu ulus olma arzusunu engelleme üzerine kurulmuş bir düşmanlık ile damgalandı.
Yale tarihçisi Timothy Snyder'a tarihte bu noktaya kadar gelen arka planı anlamak için birkaç soru soruldu.
Son yazdığınız yazınızda sürekli olarak Ukrayna'dan "normal bir ülke" olarak bahsetmişsiniz. Neden bu kısmın altını çizerek kaleme aldınız?
Başkalarının propagandalarını dinlediğimizde, kendi zihnimizde istisnalar yapmamız olağan bir durumdur. Sürekli olarak Putin'in Ukrayna hakkında söylediklerini dinlersek, “Ukrayna ülkesine, Ukrayna devletine, Ukrayna halkına herkes gibi davranmamamız için bir neden var” diye düşünmeye başlarız.
Benim de bu kısmı özellikle tekrar tekrar söylememin nedeni "Hayır, Ukrayna da diğer tüm ülkeler gibi kendine özgü bir millet ve ülke" anlamını ortaya koymak içindi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın bir ülke olmadığını, tamamen Rusya tarafından yaratıldığını iddia ediyor. Yaptığı argüman nedir?
Bunu anlatmadan önce bunun bir tartışmadan çok bir çamur atma eylemi olduğunu belirtmekte fayda var. Ancak Putin'in teknik argümanı, Sovyetler Birliği kurulduğunda bir Ukrayna cumhuriyetinin kurulduğudur. Bu anlamda Ukrayna, Sovyetler Birliği tarafından yaratılmıştır. Bu argümanla ilgili son derece yanlış üç şey var:
Sovyetler Birliği ve Rusya aynı ülke değiller.
Putin bu durumu tamamen tersine anlamış, çünkü Sovyetler Birliği bir ülkeden ziyade bir ulusal birimler federasyonu olarak kuruldu.
Ukrayna tarihi 1918'den, yani Sovyet dönemlerinden, çok daha önceye gidiyor.
Sovyetler Birliği döneminde Ukrayna kendi dil ve kültürünü koruyabildi mi?
1922'de Sovyetler Birliği kurulduğunda, ilk fikir ve amaç Ukrayna'nın entegrasyonuydu. Ve Sovyetler için Ukrayna'yı kazanmanın yolu, Ukraynalı seçkinleri teşvik edip, Ukrayna kültürünü yayıp, bürokraside işler açmaktı. Bu 1920'lerin sonuna kadar devam etmiştir. Ama sonra Stalin 1928'de iktidara geldiğinde durumu farklı görüyor. Sovyetler Birliği'ni ekonomik politikalarını dönüştürmeye ve değiştirmeye çalışıyor. Stalin, temelde devletin tarımı kontrol altına alması anlamına gelen kollektifleştirme adı verilen bir politika yürütüyor.
Bu başlık altında Ukrayna, gezegendeki en önemli ve verimli tarım topraklarından bazılarına sahip, yani Stalin'in bu politikasından en çok etkilenen yer.
Stalin'in kollektifleştirme politikası başarısız olunca ve insanlar açlıktan kırılmaya başlayınca Stalin “Hayır, bu sorun Ukrayna'dan kaynaklanıyor. Ukraynalı milliyetçilerden kaynaklanıyor.' diyor, ki bu tamamen saçmalık. Bunların sonucunda Sovyetler Birliği'ne entegre edilen çok sayıda insan mahkemelerde yargılanıyor, intihar ediyor veya idam ediliyor. Tüm bunları dikkate alırsak, Ukrayna'nın bir seviyeye kadar yükseltilip sonra ezildiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Stalin ve politikaları yüzünden 3.9 milyon insan açlıktan öldükten sonra Ukrayna'da neler değişiyor?
İkinci Dünya Savaşı sırasında, bir süre Ukrayna, Stalin tarafından övülüyor. Bunun nedeni ise savaşın doğu cephesinin büyük ölçüde Ukrayna'da yaşanması. Ve bu arada, Ukraynalılar bu savaşta Ruslardan daha fazla acı çekiyor, sadece göreceli olarak değil, aynı zamanda mutlak anlamda. Ukrayna'da siviller Rusya'dan daha fazla acı çekiyor. Ancak savaş sırasında Almanlar Ukrayna'yı kontrol etmeye çalıştığı için Stalin Ukrayna'yı sürekli övüyor.
Savaş bittiğinde her şey tekrar tersine dönüyor ve Ukrayna'nın Almanlar tarafından işgal edilmesi Ukrayna'nın aleyhine çevriliyor:
Ruslar, Ukraynalıların Almanlarla iş birliği içerisinde olduklarından şüpheleniyor. Stalin ölünce belirli bir gevşeme olur ve Ukrayna kültürünün biraz gelişmesine izin verilir. Ancak Brejnev 60'ların sonundan ve özellikle 70'lerin başından itibaren kontrolü ele geçirdiğinde, Ukrayna'da çok sert ve yoğun bir Ruslaştırma politikası başlar.
Ve tabii 1970'ler bugünü anlayabilmek için çok önemli çünkü Putin gibi insanlar bu zaman diliminde büyüdü.
Putin'in bakış açısı da işte şu bağlamdan geliyor: Herkes, çoğu zaman zoraki olarak, Rusça konuşuyor, Rus kültürünü benimsiyor, bir Rus olarak günlük hayatını yaşıyor. Ukrayna açısından ise 1970'ler çok aşağı bir nokta. Gerçekten ancak Çernobil'den sonra, Gorbaçov ve Sovyet liderliği radyoaktif maddenin yayılması hakkında hiçbir şey söylemediğinde ve yapmadığında, Ukrayna'da işler hareketlenmeye başlıyor. Ve Ukrayna'da, Ukrayna'nın özerkliği ve hatta bağımsızlığı hakkında konuşmaya başlayan yeni bir tür siyaset ortaya çıkıyor.
Sovyetler Birliği 1991'de sona eriyor.
Bununla eş zamanlı olarak, Ukrayna'da bağımsızlıkla ilgili bir referandum yapılıyor ve bu referandumda ülke genelinde bağımsızlık için büyük bir çoğunluk sağlanıyor. Bu oy çokluğu, bugünlerde Rusya'nın özerk bölgeler olarak deklare ettiği Rusya sınırındaki bölgelerde bile sağlanıyor. Bu noktadan sonra bağımsızlık kazanan Ukrayna, her şeyi yeniden inşa etmek zorunda kalıyor. Yeni bir ekonomi, yeni bir siyasi sistem, yeni bir devlet. Ve şu anda içinde bulunduğumuz tarihin aşaması budur.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Bu içerikler de ilginizi çekebilir
Yorum Yazın
Bir haftadır aynısını söylüyorum. Tutturmuş Rus seviciler amo Amoriko ... ama abod Adamlar Rusya'nın işgal edebileceğinden her daim korkuyordu. Bam 2014 kırı... Devamını Gör
Hadi ya bende bu iki ulke kardesler ayni milletten geliyorlar saniyorum hani ayni dil de konuşuyorlar diye demek bu yuzden rusca biliyormus çoğunluk ilginc. ... Devamını Gör