297 Sene Önce Bugün Yayınlanan Robinson Crusoe Hakkında Ufkunuzu Genişletecek 17 Bilgi
İngiltere'de yaşayan Alman asıllı orta halli bir ailenin en küçük oğlu olan Robinson Crusoe'nun babasının tüm itirazlarına rağmen, dünyayı gezme hayalleri ile çıktığı yolculukları ve bu sırada karşılaştığı olayları anlatan bu tarihi roman hakkında muhtemelen bilmediğiniz 17 ilginç bilgiyi derledik.
1. Robinson Crusoe'un ilk basımı 1719 yılında yapılmıştır ve ilk İngilizce roman olarak görülmektedir.
2. ''York'lu Bir Denizcinin, Kendi Kaleminden, Deniz Kazası ile Düştüğü Amerika Sahillerindeki Oroonoque Nehri Ağzındaki Issız Bir Adada 28 Yılını Geçirirken Yaşadığı Serüvenler ve Korsanlar Tarafından Kurtarılması.''
Kitabın ilk orjinal adı budur. 😀
3. Kitabın konusu gerçek bir hayattan, yaşanmış bir hikayeden alınmıştır.
Eski adı Isla Mas a Tierra olan bir adada yalnız yaşamış Alexander Selkirk adlı İskoç bir denizcinin 1709 yılında Woodes Rogers tarafından kurtarılmasının yarattığı şaşkınlık ve ilgiden ilham alınarak yazılmıştır.
4. İbn-i Sina ve İbn-i Tufeyl'in kitabı ''Hay ibn-i Yakzan'', Robinson Crusoe kitabıyla çok benzerdir.
Bu kitapta bir müslümanın adayı çekip çevirmesi anlatılır. Ancak bu romanda olaylar daha barışcıl bir dille anlatılmıştır.
5. Kitapta Batı'nın sömürge tarihi ve felsefesi anlatılır.
6. Robinson'un, sıkıcı ama garantili hayatını terk ederek bir arkadaşının babasının gemisiyle denize açılması ile hikaye başlar.
İngiltere'de belli bir gelir seviyesi ve mutluluk standardı yakalamış Crusoe ailesinin en küçük oğullarıdır Robinson.
7. Kitapta adından Türk diye söz edilen Faslı bir denizciye köle olarak satılır.
8. Kitabın yazıldığı tarihte dünya tarihini etkileyen başlıca olaylara da değinilmiştir.
Çin'i adeta İngilizlerin oyuncağı haline getiren, genç nüfusu çürüten afyon bağımlılığının ilk izlerinden ve Amerika'daki İspanyol ve Portekiz'lilerce gerçekleştirilmiş katliamalardan bahsedilir.
9. Kitapta Türklerle ilgili olarak iki tane ilginç cümle sarfedilmiştir.
Birinde Robinson'un bıyığını 'çok etkileyici' görünen Türkler gibi uzattığından bahsedilir. İkincisinde ise, Robinson bir İspanyol ile Türk arasında, iyi efendilik karşılaştırılması yapılsa, Türk'ün muhtemelen daha iyi olabileceğini düşündüğü anlaşılır.
10. Romanda kadın karakter yoktur ancak birçok nesne kadına özgü simgeler taşır.
Robinson Crusoe'ya ev sahipliği yapan ada doğa anaya benzetilirken, Robinson'un kaza yapan gemiye çıkmasını sağlayan ipe göbek bağı, gemiye anne karnı ve onu buraya getiren su da hamile kadınların karnındaki suya benzetilir.
11. Robinson'un gezme ve macera tutkusu, adada ilk zamanlar kalbinde hiç duymadığı tanrı korkusunu da keşfettirmiştir.
Başına gelen olayları ilk zamanlar babasının sözünden çıkmasına karşı verilen bir tanrı cezası olduğunu düşünse de, bir süre sonra büyük yalnızlığının aslında tanrıyı anlamak yolunda hayatındaki en büyük fırsatı yarattığını düşünmüştür.
12. Cuma ile karşılaştığında adını sormadan "Cuma" ismiyle hitap etmesi, onun dininin özelliklerini ve bütünselliğini sorgulamaması Hristiyan olmasına çabalamasındandır.
Sayfalar ilerledikçe, hümanist ve mücadelesini doğa ile sürdüren kişiliği, adeta bir sömürge valisi ya da herkesi kendi dinine inandırmaya çalışan bir misyoner kimliğine dönüşür.
13. Roman, doğa ile insan mücadelesi şeklinde başlayan konusu ile ilgi çekici sömürge tarihi bilgileri ile de doludur.
Batı Avrupa o dönemde sömürge yarışında yavaş yavaş Portekiz ve İspanyol üstünlüğünden Hollanda (Flemenk) ve İngiliz üstünlüğüne geçişini yaşamaktadır. İngilizler Hindistan, Çin ve Okyanusya bölgesinde önemli kazanımlar elde ederken, Latin devletleri arasında liderliği çeken Portekiz sömürge tarihindeki başarılı döneminden yavaş yavaş uzaklaşmaktadır.
14. Kitabın yazarı Daniel Defoe'nin bir İngiliz Hükümeti ajanı olması kitabın, hükümetin politik çıkarlarını meşru göstermek için kullanıldığı iddiasını ortaya çıkarmıştır.
Bunun dışında tamamen yazarın şahsi politik görüşlerini ifade ettiği bir kitap da olabilir burada bir kesinlik yoktur.
15. Kitabın başlangıcı Hz.Adem ve Hz.Havva'nın cennetten çıkartılmasıyla benzerlik gösterir.
Babasının öğüdünü dinlemeyen Robinson'un sonu bir deniz kazası ile ıssız bir adada bitmiştir.
16. Ülkemizde, Gürcan Yurt tarafından Robinson Crusoe ve Cuma olarak karikatürleştirilmiştir.
17. Kitap daha sonra birçok filmin konusunu oluşturmuştur.
Tom Hanks'in başrolünü oynadığı Cast Away
Başrollerinde Serhat Kılıç veJohn Nyambi'nin oynadığı 2015 yapımı yerli Robinson Crusoe & Cuma
Yorum Yazın
Kitabın ilk adı, adı değil özeti.
Sonunda şu leş filmin viralini yapmasan iyiydi editör kardeş.
Bana böyle içeriklerle gelin