Bazı İllerden Alıntı atasözlerimiz.
1. Adana
Öğrünme ördek gibi, kırılırsın bardak gibi.
Katranı kaynatsan olur mu şeker, cinsi batasıca cinsine çeker.
İt taştan, bacı kardaştan korkar.
Avrat kıtlık bilmez, çoban yokluk bilmez.
El eli azdırır, yağmuru yel azdırır.
Olmadık yok, duyulmadık çok.
Taş kabağa deyse de vay kabağın başına, kabak taşa deyse de vay kabağın başına.
2. Adıyaman
Döğme gapımı zumzuhnan, döğerler gapını tohmahnan.
Erkeğin kötüsü vatan (sıla) deyin ağlar. Arvdın kötüsü keten deyin ağlar.
Git gel Kesin e, Oyna davul sesine.
Öksüz kız şekkeyi neylesin.
Ver AllahIIn verdiğine, vur Allah ın vurduğuna.
El dutanın elini Allah dutar.
3. Afyon
Alçacık eşek binmeğe kolaydır, yünlüce koyun yolmağa kolaydır.
Köpeğe çan takılmaz.
Kumarda üten de uyumamış, ütülen de.
Bir kaşık aşın, ağrısız başın olsun.
Dırdırcı karı, sokucu arı.
Ekmeğin iyisi deneden, yiğidin iyisi anadan olur.
4. Ağrı
- Beg nazarı, Hak nazarı.
5. Amasya
İki horoz bir pinde (kümeste) geçinemez.
Lambayı almadan camına bak, gelini almadan huyuna bak.
Suyu dövmekle yağ çıkmaz.
Tazıyı çulladıkça üşür.
Dibi görünmedik göle batılmaz.
Ekin ekersen kerk it, değirmene gidersen er git.
Sağlık istersen çok yeme, saygı istersen çok deme.
6. Ankara
İnanma yaz gününün yağmuruna, yağar yağar gün doğar.
Var herifin gartına, çık göğsünün tahtına. Var herifin gencine, her gün gönlün incine.
Al devletninin gızını, tutsun dölene dölene; Al dilencinin gızını, tutsun dalana dalana.
Baba bacı tütünü gor gider, ana güder kuzuyu.
Dam dolusu tükenmiş, damlayan tükenmemiş.
Erken süpür il (el) görsün, akşam süpür ir (er) görsün.
Ekme bitmiyen yire, dikme dutmayan yire; Ayak hiç gider mi? gönül gitmeyen yire.
7. Antalya
Erken gelen yazdan, kendi başına büyüyen kızdan kork.
Düğün sesle, ölü yasla yakışır.
Genç ağaya hizmet, azgın ata timar güçtür.
Parasız kasa, karısız haneye benzer.
Ağlarsan gözüne, yemezsen özüne.
Altını zaptetmeye gümüşten el ister.
Atı çulundan bilmezler.
8. Artvin
Seyirciye dövüş kolaydır.
Ortak mala gün çalmaz.
Aç katık istemez, uyku yastık.
Kılıç keser kol öğünür.
Çubuğun iyisi, öküzün arkasında belli olur.
Güzele 'güzel' dersin naz eder, çirkine 'güzel' dersin haz eder.
Ayının kırk oyunu bir acı bantanın (yabani armut) başınadır.
Arı balı etrafında dolaşır.
9. Aydın
10. Balıkesir
Bir ekmek dokuz aç. Durma oradan kaç.
Az yiyen her gün yer; çok yiyen bir gün yer.
Komşuda deve var, acıktınsa eve var.
Olmuşla ölmüşe çare bulunmaz.
Kendi köyünün küllüsü başka köyün güllüsünden iyidir.
Anasından büyük kuzu olmaz.
Beyaz, günden kararmaz; kar, sudan ağarmaz.
Bildiğin ayranı bilmediğin yoğurda değişme.
11. Bilecik
Baktın kar havası, eve gel kör olası.
Kız alırsan Söğüt ten al, at alırsan yörükten al.
İki çuval bir harar, herkes menfaatin arar.
12. Bitlis
13. Bolu
Koyun güden, kurdu görür.
Vakitsiz açılan gül tez solar.
Verdin mi doymalı, vurdun mu koymalı.
Cahile söz yetmez, çalıda gül bitmez.
Çok üren köpeğin sesi kısılır.
14. Burdur
Tay besleyen ata biner.
Balsız arı, kocasız karı insana sarar.
Dil söyler, saklanır; baş, belaya katlanır.
Bademini yemek için kabuğunu kırmalı.
Çürük binaya çok destek vururlar.
Anasına yakın kızdan, ormana yakın domuzdan kork.
Kabı ayrı olanın, tadı ayrı olur.
15. Bursa
Yolcunun geleceği, çocuğun doğacağı belli olmaz.
Kazanmayınca kazan kaynamaz.
Kadın kocasına göre baş bağlar.
Kız anası köşe minderi, oğlan anası kapı yaması.
Dam kara, dombay (manda) kara; çık gece vakti, dombay ara.
Akıllı sinek yoğurda konar, şehire gelir; akılsız sinek ciğere konar, köye gider.
Bekle eşeğim bekle yaz gele; sahibin sana yonca vere.
16. Çanakkale
Dumanlı dağlar yağmursuz kalmaz.
Sarımsak yılında kokar.
Tok domuz yulaf yemez.
Ummadığın kütük (çocuk) arabayı devirir.
17. Çankırı
Komşuna tavuk iste ki Allah sana kaz versin.
Asılırsan da ibrişimle asıl.
Alnımın aklığı, ağzımın pekliği.
Ölecek karga kırılacak dala konar.
Güzele köpen yaraşır, çirkine atlas neylesin.
18. Çorum
19. Denizli
Erkeği er eden de karıdır, eriden de karıdır.
Kızı kökten, şarabı küpten al.
Delik kapta su durmaz.
El adama arpa ekiverir, gider de sarpa ekiverir.
Bol ekmek harmanda, bol et kurba
20. Diyarbakır
Beş paran varsa, beş düğüm vur.
Çürük merdivenle dama çıkılmaz.
Kohmiş ete sinek çoh konar.
Ne doğrasan aşan, o gelir karşan.
Öğidi ver alana, kulağında kalana.
Taşhınlıhın soni şaşhınlıh.
Dert vardır gelir geçer, dert vardır deler geçer.
21. Edirne
Yamırlı (yağmurlu) havanın uykusu, lüzgarlı (rüzgarlı) havanın kuytusu.
Kokara iş buyur; ye başı arır, ye karnı acıktır.
Kör bıçak ete yörük, kokar karı dile yörük.
Delikli taş yerde, deli kız evde kalmaz.
Uyuz uyuzu sıvatda, domuz domuzu batakda görümüş.
Köpek düldü (dövüldüğü), soka (sokağa) gider.
Az şeyi kızanına, çok şeyi kocana gösterme.
İnsanın kendine etdini maleli (mahalleli) toplaşsa edemez.
22. Elazığ
El elin eşeğinin yırlaya yırlaya, kendi eşeğini terleye terleye arar.
Hastayım deme, can duyar; satayım deme el duyar.
Mazarrettir, mazarrett, mazarrat: Kocakarı, tuzlu peynir, kokmuş et. Menfaattir, menfaattir, menfaat: Taze kuzu. Gürcü kızı. semiz et.
Gelin ağzı tutulur, elin ağzı tutulmaz.
Komşu komşunun külüne muhtaçtır.
Sakla samanı gelir zamanı; sakladım samanı yaptım hani.
Az yiyen kazı; çok yiyen kuzu olur.
Üflemekle hamam ısınmaz.
Eceli dolan yılan, yol üstünde yatar.
Evi yapan da anne, yıkan da anne.
23. Erzincan
Dibini bilmediğin kuyuya inme.
Canı sopa isteyen keçi, gider gelir çobanın değneğine sürtünür.
Oğlanı doğuran ana sevinmesin de, ekmeğini yiyen sevinsin.
Boğaz dediğin kırk kertiktir.
Her kuş zürbesiyle (sürüsüyle) uçar.
Yalanın dibi deliktir.
24. Erzurum
Atımı beğenmeyenin eşeği olsa, bana kel diyenin perçemi olsa.
İt iti yer kemiğini yabana atmaz.
Ayran bulamaz aşına, sohmalar sohar başına.
Gahvelerim bişdi gel, cezvelerim daşdı gel. İyi günüm dostları, kötü günüm geçdi gel.
Gelin bulduğuni işler, gaynana da çilliğini dişler.
Kedi ete gavuşamayınca 'püf ne kötü gohir' der.
Kestane gabuğundan çıhmış, gabuğuna tükürir.
Ne doğrarsın, ne basarsın, bir kepçe vurmada küsersin.
25. Eskişehir
26. Gaziantep
Kapıyı kırarsan odun çok olur.
Üzümün iyisi dene, karının iyisi nene olur.
Ölmüş koyun kurttan korkmaz.
Körden gözlüğ, topaldan ayaklı, deliden deli (doğar).
Yanık yerin otu tez biter.
Dişi kuş yuvasına dolaşır.
Toku gönülleme zor olur.
Antepli nin ikisi bir yere çok, birisi az.
Oğlan doğurdum oydu beni, kız doğurdum soydu beni.
27. Giresun
Duvarı hatıl, gelini hatun tutar.
Karıya iyi deme züğürtlük görmeyince, evlada iyi deme, el kızı koynuna girmeyince, tarlaya iyi deme, bol ürün vermeyince.
Fındığı ye, harmanını sorma.
Düğünün aşı, dertlinin yaşı çoktur.
Çekiç yemiyen taş, yapıya uymaz.
Bir fısılcık yedi köyü yıkar.
Ata arpa, yiğide arka gerek.
Babam evi uzak olsa, öğünmesi kolay olsa.
28. Gümüşhane
29. Hakkari
30. Hatay
Deve hömböğünü görse, düşüp çatlar.
Kızın küseni koca, erkeğin küseni avrat ister.
Ver gülümü, al gülünü.
Işığını akşamdan evvel yakan, sabaha çırasında yağ bulamaz.
Sevmediğin yarpuz burnunun dibinde kokar
31. Isparta
Çocuklar uyuya uyuya büyür, ihtiyarlar uyuya uyuya ölür.
İmama ıskat değsin de.. Ölü ister cennete, ister cehenneme gitsin.
İnsan yavrusunu beleye beleye, koyun kuzusunu yalaya yalaya büyütür.
İyi oğul bilir ana halini, kötü oğul satar baba malini.
Koçu kendinin et de, kuyruğunu öyle yepele (okşa).
Koyun yoncadan kaçmaz, köpek kemikden kaçmaz, insan rahattan kaçmaz.
Ölümün öldüğüne dayandım da 'başım sağ olsun'a dayanamadım.
Anadan gören inci dizer, babadan gören sofra yazar.
32. İçel
Kelin emi olsa başını yur.
Art ayağın izi ön ayağınkini bozar.
Er yanan ocak küllü olur.
Gurbete kız verme yiter gider; denize taş atma batar gider.
Akıllı yaşamaz derler, sen bugün de akşam ettin.
Armudu taşladın, elmayı taşladın da Lailaheillallah a mı başladın?
Babalı oğlanın malı olmaz.
Benim derdin inek ile danada, karının derdi sürme ile kınada.
Görmez gözündeki sapan okunu, görür ilin gözündeki saman çöpünü.
Haram helal ver Allahım, kulun durmaz yer Allahım.
33. İstanbul
Benzeye benzeye yaz, benzeye benzeye kış.
Bir akçe ile dokuz kubbeli hamam yapılmaz.
Biri yapar, biri bozar, bu dünya böyle gider.
Güzelden göz, çirkinden dert eksik olmaz.
Her taamın lezzeti tuzdan çıkar, tuz ekmek bilmeyen akıbet gözden çıkar.
İyilik gariptir, sahibini kimse bilmez.
Kurbağa vararak vararak, merdiven ayak ayak.
iyiliğimi isteyenin iyiliğini göreyim, kötülüğümü isteyenin helvasını yiyeyim.
Ben yedim, Allah artırsın, sofrayı kuran kaldırsın.
Boyunduruğunu görünce öküz canlanır.
34. İzmir
Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma.
Hancı tavuğu, yolcu artığı ile geçinir.
Kapıdan alacaklı bakarken, pencereden sadaka verilmez.
Elin terazisi yoktur.
Düğüncü düğünü uzatırsa dövünür.
Çürüksüz koz olmaz.
35. Kars
Tilkinin adı çıkmış, tavşan dünyayı yıkmış.
Kuru sofraya molla dua okumaz.
Ersiz avrat, yularsız at.
Koyunu olmayanın bıçağı keskin olur.
Erkek kuşun yuvası olmaz.
Eşeğin yükü ağır olmazsa ağır gider.
Başsız turna yol almaz.
Tazıdan hizdik olmasa, tilki bacada yavrulamaz.
Ayı meşeden küsüp, meşenin haberi yoktu.
Saman pazarında mücevherin kıymeti olmaz.
36. Kastamonu
Kadın var külü aş yapar, kadın var unu taş yapar.
İmam ölür sarığı kalır, çingene ölür körüğü kalır
Sana bana gelmezler, üne gelirler.
Kendi karnına sığmayan sır, kimsenin karnına sığmaz.
Anasının kucağında uyuyan çocuğun yüreği yağlanır.
Değirmende yoğurt öğünmez.