Yaşayanın Bir Daha Yaşamak İstediği 90'lı Yıllarda Türk Sinemasına Damga Vurmuş 29 Harika Film
90'lı yılları yaşayan herkes bir şekilde o yıllara özlem duyuyor. Neşesi, mahalle kültürü, aile bağları artık ne derseniz deyin. Tabii bir de Türk sineması var! Bakalım o yılların en iyi filmleri hangileriymiş:
Açıklamalar: Beyazperde
29. Salkım Hanımın Taneleri (1999)
Durmuş ile Nimet yaşadıkları köyde fakirliğin pençesinde kıvranmaktadırlar. Daha müreffeh bir hayat için büyükşehire gitme fikrine akılları yatar ve soluğu İstanbul'da alıp hemşehrileri olan Bekir ile buluşurlar. Bekir zengin bir adam olan Halit Bey’in yardımcısıdır. Yaşadıkları büyük handa Durmuş’a da iş bulan Bekir’in bu iyiliği, tüm han sakinlerinin talihlerinde bir kırılma yaratacaktır. Kaderi farklı bir yöne doğru ilerleyen Durmuş, her zaman daha fazlasına sahip olmayı isteyen, son derece hırslı bir adamdır. Burada kendisine verilen küçük iş adamını tatmin etmeyecek, bu açgözlülüğü ise herkesin felaketi olacaktır. Müslüman olmayan azınlıklardan alınan Varlık Vergisi ise Halit Bey başta olmak üzere tüm gayrimüslim vatandaşları yuvalarından edecektir.
28. İstanbul Kanatlarımın Altında (1996)
17. yüzyıl İstanbul’u, 4. Murat’ın demir yumruğu altında yasaklarla dolu ama fantastik karşılaşmalara da pay bırakan bir hayata sahne olmaktadır. Kendilerini uçmaya ve insan sınırlarını zorlamaya adamış iki mucit, Hazerfen Ahmet Çelebi ile Lagari Hasan Çelebi işte böyle bir İstanbul’da yarenlik etmektedirler. Bekri Mustafa ile Evliya Çelebi gibi şahsiyetler, işte bu İstanbul’un sıra dışı başka karakterleridir.
Dilsiz İtalyan dilber Franceska, Ahmet Çelebi’ye önce köle olarak gelir sonra aralarında bir aşk alevlenir. Franceska da, kafadarlara omuz verir ve mucitler birbiri ardına müthiş deneylerini gerçekleştirirler. Ancak sultanın da öfkesini üstlerine çekerler.
27. Laleli'de Bir Azize (1999)
Laleli'de Bir Azize adlı film için 'Gemide' adlı yapımın bir türevi ya da tamamlayıcısı diyebiliriz. Aynı konsept dahilinde kurgulanan senaryoda Gemide filmine farklı bir yorum söz konusu. Bu filmde de üç kafadar, kahramanlarımız olarak karşımıza çıkıyor ve patronlarını beceriksizce dolandırmaya çalışıyorlar. Ondan habersiz bir iş yapıp voliyi vurmaya kalkışan kahramanlarımızın işleri umdukları gibi yürümez. 'Bakire' bir hayat kadınını anlaşma yaptıkları işadamına götürürlerken birden karşılarına dört adam çıkar. Hem kızı, hem de aldıkları yüklüce parayı kaptırırlar.
26. Gece, Melek ve Bizim Çocuklar (1994)
Beyoğlu'nun en karanlık sokaklarını mesken edinen Serap 20'li yaşlarda, alımlı ve çevresi tarafından sevilen bir kadındır. Fahişelik yaparak kendi halinde yaşayıp giden güzel kadının yolu kendisi gibi Beyoğlu'nun arka sokaklarında yaşayan Hakan'la kesişince aralarında büyülü bir aşk başlar. Hakan Serap'ı deliler gibi kıskansa da onun pezevenkliğini üstlenmeye çalışır. İşi gücü olmayan adam bu işi de beceremez. Bir gün Serap, sevgilisi Hakan'ı hiç ummadığı bir manzarada bulunca tüm hayatı derinden sarsılır. Serap artık bambaşka bir hayatın içerisinde, bambaşka amaçlar peşinde koşarak sırra kadem basacaktır.
25. Kara Kentin Çocukları (1999)
Mine ve Kürşat gece hayatının emekçileridir. Yeni evli çiftimiz aynı mekanda çalışmaktadır. Birisi barda diskjokey ve diğeri de barmaid olarak yaşamlarını kazanmaktadırlar... Metruk bir apartman dairesinde, kaygısız ve 'sıra dışı' yaşamlarını idame ettirmeye çalışırlar. Bu hayatın pek imrenilecek tarafı olmadığı aşikardır. Üstelik çevrelerindeki arkadaşları da gamsız bohemlerdir. Bu çiftin hayatlarının akışı yan dairelerine gelen Özgür adlı 'borderline' kişiliğin varlığıyla değişir. Özgür’ün beynindeki hastalıklı imgelemi harekete geçiren masumane kişilikli Mine, her yerde Özgür’ün kamerası tarafından izlenmektedir. Filmin adı çekimine başlandığı zamanlar ilk olarak Kara Kentin Piçleri olarak duyurulmasına rağmen daha sonra ticari kaygılarla isim 'Kara Kentin Çocukları' olarak dönüştürüldü.
24. Propaganda (1999)
1948 yılında yaşanan gerçek bir olaydan konusunu alan film, Sinan Çetin’in en ses getiren yapımları arasında. Film, siyasi otoritenin emriyle bir tel örgüsüyle ikiye bölünen bir köyün bu sınırla birlikte sosyal, duygusal ve manevi olarak da ikiye bölünmesinin ardından yaşanan dokunaklı hikayeyi anlatıyor. Başta gümrük memuru Mehdi ve çocukluk arkadaşı Rahim olmak üzere, birbirleriyle yıllardır bir arada yaşayan köy halkı aradaki sınır yüzünden dostlarını, aşklarını ve hayata duydukları inancı yitirirken siyasi ve politik oyunların parçaladığı hayatlar bir kez daha gözler önüne seriliyor.
23. Karılar Koğuşu (1990)
Usta yazar Kemal Tahir'in Malatya Cezaevi'nde kaldığı üç aylık dönemi anlatan yapıt ünlü yazarın anılarını anlatırken, hikayedeki diğer karakterlerin dramına da odaklanır. Yönetmenliğini Halit Refiğ'in üstlendiği yapıtın başrollerinde Kadir İnanır, Hülya Koçyiğit ve Perihan Savaş bulunuyor.
22. Piano Piano Bacaksız (1991)
1940'lı yıllarda İstanbul’da bulunan eski bir konakta yaşayan yaşlanmış Kemal, artık unutulmaya yüz tutmuş anılarını anlatıyor.
Piano Piano Bacaksız, her bir odası bambaşka insanlara kiraya verilen bir konakta, savaşın da getirdiği zorluklara rağmen hayata tutunma çabası veren bir grup insana dair etkileyici bir hikaye.
21. Mayıs Sıkıntısı (1999)
Kasabadaki herkes küçük dertleriyle iç içe ve sürpizlere kapalı hayatlarıyla yine de huzurlu görünüyor. Ancak bu huzur, çocukluğunu geçirdiği bu kasabada bir film çekmeyi kafasına koymuş Muzaffer'in gelişiyle biraz zedeleniyor ve olaylar başlıyor.....
Nuri Bilge Ceylan'ın ikinci uzun metraj filmi olan Mayıs Sıkıntısı, yurtiçi ve yurtdışında birçok festivalden ödül kazanmış bir film.
20. Ağır Roman (1996)
Kolera adlı sokakta, yaşamın bir kıyısında kendi algılarınca var olmayı başaran bir grup insan yaşamaktadır. Her yerde olduğu gibi burada da kendi içinde bir düzen söz konusudur. Örneğin Arap Sado, bu sokaktaki hakimiyetini, Salih’e devreder. Salih, ailenin küçük oğludur ve aslında böyle bir sorumluluk için pek de hazır olduğunu söylenemez. Bir gün arka sokaklarda bir kargaşa ve olay yaşanır. Salih, bu esnada bir kadına aşık olur. Tina, onu büyüler. Hayatın basitliği ile insanların acımasızlıkları arasında savrulan yaşamlardan kesitler sunan film, Metin Kaçan’ın aynı adlı romanından uyarlanmıştır.
19. Akrebin Yolculuğu (1997)
Gizemli bir adamdan aldığı bir anahtarla yollara düşen saat ustası Kerem, tamir edeceği saat kulesini bulur. Ancak bu saat kulesi kahramanımızı son derece esrarengiz bir kadınla tanıştıracaktır. Gizemli kadın saat kulesine bağlı yaşamaktadır ve Kerem'i aşırı derecede etkiler. Artık tuhaf olaylar baş göstermeye başlayacak ve bu esrarlı kasaba anbean zaman kavramını yerle bir edecektir.
Cannes Film Festivali'nin 'Belirli Bir Bakış' bölümünde gösterilen film yönetmen Ömer Kavur'un gerçeküstü tarzını ve eşsiz görselliğini en iyi yansıtan filmlerinden biri, son filmidir.
18. Gölge Oyunu (1993)
Mahmut (Şevket Altuğ) ve Abidin (Şener Şen) bir pavyonda çalışmaktadırlar. Mahmut dürüst bir gençtir. Abidin ise tersine hırsız, yalancı ve çapkındır. Abidin yeni bir ortakla başka bir pavyonda çalışmaya başlar ama mutsuzdur ve içindeki bunalım onu intihara kadar sürükler.
17. Camdan Kalp (1990)
Film, kocasından dayak yiyen ve aldatılan bir kadına yardım etmek isteyen Kirpi’nin yaşadıklarını konu edinir. Kirpi, bir dönem yazdığı senaryolarla ünlenmiş bir senaristtir. Fakat artık yazdıkları fazla sanatsal bulunduğu için reddedilmekte, eskisi gibi iş yapamamaktadır. Bir gün evlerine temizliğe gelen Kiraz’ın yüzündeki morlukları görür. Kadının kocası tarafından aldatıldığını ve dayak yediğini öğrenir. Ona yardım etmek için Kiraz’ın ailesine ulaşmaya çalışır. Fakat Kiraz’a yardım etmek için attığı her adım, onu kendi sonuna doğru götürmektedir.
16. Üçüncü Sayfa (1999)
Konu olarak gazetelerin üçüncü sayfalarında rastlayacağımız türdeki fiziksel ve ruhsal şiddet vakalarını işleyen film, çaresiz bir adamın başına gelen talihsizlikleri yansıtır. Figüranlık yaparak yaşamını idame ettiren İsa’nın bir yanlış anlaşılma sonucunda hırsızlıkla suçlanır, mafyanın peşine düştüğü İsa bir gün içerisinde çalınan parayı bir şekilde toparlamak zorundadır. İntihar etmekten başka bir çözüm yolu bulamayan İsa, o esnada çalan kapı ziliyle birlikte başka bir yola girer. Türk sinemasının özgün yönetmenlerinden Zeki Demirkubuz’un Masumiyet’ten sonra çektiği filmi Masumiyet gibi Altın Portakal’ı kazanmıştır ve yönetmenin kendine has üslubunu kanıtlar niteliktedir.
15. Zıkkımın Kökü (1992)
Muzaffer İzgü’nün aynı adı taşıyan otobiyografik romanından uyarlanan filmin yönetmenliğini Türk Sineması duayeni Memduh Ün’ün üsteleniyor. Film izbe bir mahallede yaşayan küçük Muzo’nun hikâyesini anlatır. Zıkkımın Kökü annesi, babası ve abisi ile birlikte tek göz odada yaşayan Muzo’nun hayallerine, ilk gençlik anılarına şahitlik ediyor. Film, Adana Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Film ve En İyi Yönetmen başta olmak üzere birçok ödül kazanmıştır.
14. Fasulye (1999)
'Genç', saf ve kötü niyetten uzak bir karakterdir. Köydeki emeklilerin vergi iade zarflarını şehre götürme görevini yerine getirmektedir. Genç kendini şehre götürecek bir araç bakarken kendisini, bir işin hemen sonrasında ücretini almak üzere buluşma noktasına giden ünlü bir kiralık katilin arabasında bulur. Katil’i bu son iş için görevlendiren İş adamının ödemesini taşıyan Kurye buluşmaya gelmez ve Genç kendisini Katil ile İşadamı arasında çıkan büyük bir gerilimin içinde bulur. Kendisini ait olmadığı bu atmosferden kurtarmasına karşın, kaçışı Genç’i daha da şüpheli bir konuma sokar. Genç, bir anda herkesin aradığı adam olmuş, kovalamaca başlamıştır. Bu arada babasının dağ evine tatile giden genç ve güzel televizyon muhabiri Kız da rastlantı sonucu olaylara karışır. Sonuçta iş adamı, katil, kurye, muhabir kız, köylü Genç ve muhabir kızın hiçbir şeyden haberi olmayan babası ile kız kardeşi, Baba’nın dağ evinde bir araya gelirler. Çok geçmeden dağ evinin sakin ortamının yerini gergin yüzleşmeler, komik yanlış anlamalar ve kovalamacalar alır.
13. Dönersen Islık Çal (1993)
İstanbul'un en görkemli mevkilerinden biridir Beyoğlu, İstiklal Caddesi... Ancak gece olup ışıklar sönmeye başladığında bin türlü pislik belirir bu karanlık sokaklarda... Toplumdan dışlanmış, ötekileştirilmiş insanların dramı işte böyle anlarda yoğunlaşır. İşte doğuştan kaybedenlerden biri de kirli bir barda barmenlik yapan bir 'cüce'dir. Cücenin yolu bir gün bir fahişelik yaparak geçinen bir travestiyle kesiştiğinde bu iki dışlanmış, iki istenmeyen insan arasında kadere ve hayata meydan okuyan bir dostluk başlar. Bu dostluk kendilerini öteleyen topluma karşı yapılmış bir başkaldırı niteliğindedir.
90'lı yıllarda sıkça karşılaştığımız karanlık atmosferli ve melankolik filmlerden biri olan yapıt özellikle başrollerindeki Fikret Kuşkan ve Mevlüt Demiryay'ın performanslarıyla ilgiyi hak ediyor.
12. Tatar Ramazan (1990)
1942 savaş yıllarında bir tarla sorunu nedeniyle adam öldürüp hapse giren Tatar Ramazan (Kadir İnanır), cezasını tamamladıktan sonra tahliye edilir. Ne var ki dışarda yaşam Ramazan'ı iyice çileden çıkarır. Vuruşmalar, adam öldürmeler ve tekrar hapishane yaşamı başlar.
11. Tabutta Rövaşata (1996)
Rumelihisar sokaklarında yaşayan Mahsun çevresi tarafından sevilen yoksul ve kimsesiz bir adamdır. Hayatta hiçbir amacı olmayan bu adam otomobil çalarak hayatta kalmaktadır. Yaşamdaki tek tutkusu olan otomobilleri geceleri çalan Mahsun, sabaha kadar bu arabalarla gezer ve sabah olduğunda arabayı aldığı şekliyle aldığı yere bırakır. Bir gün sürekli takıldığı kahveye gelen bir kıza aşık olan Mahsun kalacak hiçbir yeri olmayan bu kıza odasını açar. Fakat kız bu iyiliği kötüye kullanarak Mahsun'un hayatında onarılmayacak yaralar açacaktır.
Derviş Zaim tarafından yönetilen bol ödüllü filmin başrollerinde Ahmet Uğurlu ve Tuncel Kurtiz bulunuyor.
10. Kaç Para Kaç (1999)
Yıllardır büyük bir dürüstlükle idare ettiği küçük dükkanının kendisine kazandırdıklarıyla yetinen bir adamın hayatı, çağımızın en etkili gerçeği olan 'para' ile değişiyor. Selim, babadan yadigar giyim dükkanını yıllarca bir şekilde çevirmeyi başarmış, ailesini de pek sıkıntı yüzü göstermeden geçindirmiş, çevre esnaf tarafından sevilen ve güven duyulan bir adamdır. Ancak dürüstlüğün 'enayilik' olarak adlandırıldığı günümüz için fazla iyidir. Taksiye kendinden önce binen yolcunun koltukta unuttuğu içi para dolu çantayla birlikte bu ikilemi fazlasıyla hissedecektir. Para çantasıyla birlikte kendisiyle de mücadele etmeye başlayan Selim, paranın getirdikleriyle birlikte kendi dönüşümüne tanıklık edecektir.
9. C Blok (1994)
C Blok sakinlerinden Tülay, kağıt üzerinde devam eden bir evliliğe sahiptir ve mutluluk sadece anlamını bildiği bir kelimeden ibarettir. Fakat tesadüf eseri hizmetçisini ve apartmanın kapıcısını kendi yatağında birlikte olurlarken gördüğünde zaten sorunlu olan hayatını gözden geçirmeye başlama vaktidir. Bu olaydan öylesine etkilenir ki karşısına çıkan fırsatı değerlendirerek yeni ve bambaşka bir hayat inşa etmeye karar verir. Türk sinemasının en özgün yönetmenlerinden biri olan Zeki Demirkubuz’un ilk uzun metraj filmi yönetmenin ilerleyen zamanlarda neler yapacağını kanıtlar nitelikte. Fikret Kuşkan, Güler Ökten ve Selçuk Yöntem gibi nitelikli oyunculardan oluşan oyuncu kadrosu ve irdelediği konu itibariyle C Blok başarılı bir ilk film olarak kabul edilir.
8. Mum Kokulu Kadınlar (1996)
İstanbul'un önemli semtlerinden birinde tarihi bir konakta yaşayan Firuzan Hanım ilk çocuğu İhsan'ın doğumundan birkaç yıl sonra Fatma isimli 5-6 yaşlarındaki küçük bir kızı evlat edinir. İhsan ve Fatma birer kardeş gibi birlikte büyürler ve böylece aradan yıllar geçer. Robert Koleji'nde öğrenim görmeye başlayan İhsan Natalie isimli bir kıza aşıktır. Ancak Natalie'nin trajik sonu ve ardından gelen annesinin ölümü İhsan'ı derinden etkiler ve hayatında önemli bir dönüm noktasını doğurur. Natalie'nin yokluğunda adeta yaşamayı bırakan İhsan kendini insanlardan soyutlayarak küçük bir odada yaşamaya başlar. İhsan'ın hayatı her biri birbirinden farklı acılarla yoğrulmuş dört kadınla karşılaştığında bambaşka bir boyuta sürüklenecektir.
7. Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni (1990)
Haşmet Asilkan, 60’lı ve 70’li yıllardaki Yeşilçam furyasında sayısız aşk filmine imza atmış bir yönetmendir. Ama şimdi 80’lerin yerinde sayan Türk sinemasının zamanıdır. Gururlu bir adam olan, yaptığı işi -ve belki de kendisini- inanılmaz ciddiye alan Haşmet eski güzel günlere geri dönmek ister. Bunun için son kurşunlarını kullanıp, her türlü imkanı seferber edecek ve bir başyapıt çekecektir. Ancak ne bunun için doğru bir zamandır Türkiye’de, ne de birlikte yola çıktığı insanlar işini onun kadar ciddiye alıyordur.
Şener Şen’li Yavuz Turgul sinemasının önemli bir taşı daha. Her zamanki sağlam senaryo, usta oyunculuk ve acı acı güldüren bir film daha.
6. Hamam (1997)
Francesco ile Marta, Roma’da küçük bir dizayn firmasını işleten karı kocadırlar. Bir gün Francesco’nun uzun zamandır unutmuş olduğu teyzesi Anita vefat edince, İstanbul’a doğru yola çıkarak kendisine miras kalan hamamın satış işlemleri ile ilgilenmeye gider. Orada bu hamamı işleten aile ile tanışır. Ailenin fertlerinden birine karşı bir çekim hisseder. Dahası ailenin tümü ile Türkiye’deki atmosfere karşı kendisini yakın hissederek hamamı satmaktan vazgeçer. Ferzan Özpetek yapımı olan film Antalya Film Festivali’nde ödüller almıştır.
5. Her Şey Çok Güzel Olacak (1998)
Cem Yılmaz ve Mazhar Alanson'un sorunlu abi kardeş ilişkisini beyazperdeye yansıttığı bu özel filmde Nuri, gereksiz yere karıştığı bir kavga sırasında üç yıldır görmediği kardeşi Altan ile karşılaşır. Bu rastlantı; aradan geçen bunca zamandan sonra bu iki kardeş için sürpriz olmuştur. Birbirleriyle tamamen zıt iki karakteri simgeleyen bu kardeşler kaderin oyunu sonucu başlarına birtakım belalar saracak ve soluğu güneyde alacaklardır...
Ömer Vargı'nın yönetmenliğini yaptığı ve Cem Yılmaz ile birlikte yazdığı film 1990'ların en akıld akalan yapımlarından...
4. Sarı Mercedes - Fikrimin İnce Gülü (1993)
Dönemin Anadolu şehirlerinde tutunamayan aileleri birer birer Almanya'ya göç etmektedir; Bayram da bunlardan biridir. Bayram yıllarca Almanya'ya gidip yoksulluktan kurtulma hayalleri kurar, bir gün eline olanak geçtiğinde ise ardına bile bakmadan terk eder vatanını. Yıllarca çalıştığı Almanya'da hayallerindeki Mercedes marka otomobili alır ve artık eve dönme zamanıdır. Eve dönüş yolunda karşılaştığı zorluklar hem Bayram'ı hem de canından çok sevdiği sarı Mercedes'ini fazlasıyla hırpalayacaktır.
3. Gemide (1998)
Serdar Akar'ın Yeni Sinemacılar ekolünü patlattığı, Türk sinemasında gerçek anlamda alternatif filmler kuşağının miladı sayılabilecek bu yapımda, dört delişmen kafadar mürettebatın macerasını izliyoruz. Laleli'de parasını çaldıran boksörün gemi kaptanına durumu anlatması ile parayı istemeye giden kaptanın başından geçenlerin konu edildiği filmde, olaylar iyice karmaşık bir hal alır ve bir kız ile kafası betona çarpılarak öldürülmüş bir adam kalır ellerinde. Gemiden gitmesi gereken kızın boksör tarafından saklanması ile daha da karışan olaylar sonucu kafası dumanlı olan esrarkeş kaptan ayılmaya başladıkça her şeyi yavaş yavaş hatırlamaya başlar. Film, çekildiği dönemde yoğun argo kullanımı sebebiyle muhafazakar çevrelerden yoğun eleştiriler almıştı. Buna rağmen Gemide son dönemde Türk sinemasında kült statüsündeki filmler kategorisinde değerlendiriliyor. Erkan Can'ın performansı için ise filmin başarısındaki en önemli etken denilebilir.
2. Masumiyet (1997)
Namus cinayeti nedeniyle girdiği hapishaneden çıkan Yusuf amaçsız bir hayata sahiptir artık. İzbe bir pansiyon köşesinde yolu Bekir ve Uğur’la kesiştikten sonra hikayedeki tüm kişilerin hayatlarını derdinden sarsan hadiseler yaşanacak, herkes kendi masumiyetinin peşinden gidecek; bu seçimler de hepsinde derin yaralar açacaktır. Uğur güçlü bir hayat kadınıdır, Bekir ise ona saplantılı bir adam. Fakat Uğur'un gönlünde Zagor vardır... Türk sinemasının önemli yönetmenlerinden Zeki Demirkubuz’un, izlendikten sonra hafızalardan uzun bir süre silinmeyen etkileyici filminin başrollerinde Derya Alabora, Güven Kıraç ve unutulmaz tiradıyla hafızalara kazınan Haluk Bilginer var. Yapım vizyona girdiği yıl ayrıca Antalya Film Festivali’nde 4 Altın Portakal ve Altın Koza Film Festivali’nde de dört ödüle layık görülmüştü.
1. Eşkıya (1996)
Eşkiya, hapse düşmesine neden olan arkadaşının peşine düşen bir adamın hikayesini anlatıyor. 35 yıl önce Cudi dağlarında bir grup eşkiya yakalandı ve hapse atıldı. Yıllar içinde kimi hastalıktan, kimi hesaplaşma sonucu öldü. Biri hariç... 35 yıl sonra Hapisten çıkınca Baran’ ın ilk işi köyüne dönmek olur. Yıllar önce hapse girmesine en yakın arkadaşının sebep olduğunu öğrenir. Bu en yakın arkadaşı onun çocukluk aşkını alarak İstanbul’ a gitmiştir. Baran da onu bulmak üzere İstanbul’un yolunu tutar.
Yavuz Turgul'un senaryosunu yazıp yönetmenliğini üstlendiği Türkiye sinemasının unutulmaz filmlerinden Eşkıya'nın başrollerinde Şener Şen, Uğur Yücel, Şermin Hürmeriç ve Yeşim Salkım bulunuyor.
Yorum Yazın