Dokunulmazlıkların Kaldırılması Onaylandı: Peki Süreç Nasıl İşleyecek?

Hakkında dosya bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının yolunu açan Anayasa değişikliği Meclis'te kabul edilmesiyle siyasette yeni bir sürece girildi. Peki siyasette yeni bir kriz yaratan bu süreç nasıl işleyecek?

TBMM Genel Kurulu'nda, dokunulmazlıklarla ilgili Anayasa değişikliği teklifinin ikinci turu, 'referandum' sınırını aşarak kabul edildi.

Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor. Doğrudan veya Cumhurbaşkanı'nın iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuyla (367) kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun, Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabiliyor.

Halk oylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazete'de yayımlandığında süreç de başlamış olacak.

Anayasa değişikliği teklifinin TBMM'de kabul edildiği tarihte; soruşturmaya veya kovuşturma izni vermeye yetkili mercilerden, Cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden Adalet Bakanlığına, Başbakanlığa, TBMM Başkanlığına veya Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığına intikal etmiş, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasanın 'yasama dokunulmazlığı'nı düzenleyen 83. maddesinin, 'Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz' hükmü uygulanmayacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde Anayasa ve Adalet Karma Komisyon Başkanlığında, TBMM Başkanlığında, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemi hakkındaki dosyalar, ilgili mercilere iade edilecek.

Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması, üyeliğinin düşmesi anlamına gelmiyor. Dokunulmazlıkların kaldırılması, hakkında suç isnadıyla dosya düzenlenen milletvekili için yargı yolunu açıyor. Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olacak. Kararın Genel Kurulda okunduğu anda milletvekilliği düşecek.

Kanun, vakit kaybetmeksizin onay için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a gönderilecek. Cumhurbaşkanı'nın kanunu 15 gün inceleme süresi bulunuyor.

Anayasa değişikliği, hakkında dosya bulunan milletvekillerini ilgilendiriyor. TBMM'de 682, Adalet Bakanlığında ise 105 olmak üzere toplam 787 dosya bulunuyor.

TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonunda halen 138 milletvekili hakkında 667 dokunulmazlık dosyası bulunuyor. Dosyası bulunan 138 milletvekilinin 27'si AK Parti, 51'i CHP, 50'si HDP, 9'u MHP milletvekili ve Ankara Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka.

Meclis'in kuruluşundan bugüne dek dokunulmazlığı kaldırılan vekil sayısı 40. Bu dokunulmazlıkların kaldırılmasının gerekçeleri arasında “yolsuzluk, cürüm işlemek için çete kurmak ve vatana ihanet” gibi suçlamalar yer aldı.