Bir Yanda KKM Patlamaya Hazır Bomba Gibi Dururken, Diğer Yanda Dolar Neden Yükselmiyor?
KKM, kur korumalı diyen de var, kur garantisi diyen de. Dövize gitmesin diye mevduat faizinin farkını devletin ödediği bir sistemde amaç kurda stabilizasyonu sağlamaktı. Son dönemde sağlandı gibi de duruyor. 18,60 üzerine kısa geziler düzenleyen dolar/TL 18,58-18,61 bandında uzun zamandır seyrediyor. Ancak bu seyir müdahale ile yapay olurken rezervlerden yediği gibi KKM'nin cazibesinden de yiyor. Bu da kur getirisi için KKM'de bulunan yatırımcının yeniden dövize dönmesi tehlikesi taşıyor. Bu tehlikenin de sonunda kur ataklarıyla geçen yılın travması bulunuyor. Kur ataklarının da yeniden enflasyonu tetikleme tehlikesi görülüyor. Kısaca uzmanlar dolardaki seyrin daha ne kadar sakin gideceğinden, KKM'de ne olacağına, çıkan paranın nereye akacağından, devletin kasasından para sahiplerine ekstra ödenene kadar tüm faktörleri tartışıyor. Doların yükselmemesi için açıklanan KKM, dolar yükselmezse yeni tetik mi olacak?
1,5 trilyon TL=80 milyar dolar dövize döner mi?
Aralık 2021'de kurda atakların önüne geçmek amacıyla açıklanan kur korumalı mevduat (KKM) sistemi, Merkez Bankası'nın piyasalara örtülü müdahalesi için ekonomistler tarafından “arka kapı” satışları olarak nitelendirilen yöntemle birlikte kurun baskılanmasıyla cazibesini yitirmeye başladı.
KKM hesaplarında biriken yaklaşık 1.5 trilyon TL'lik (yaklaşık 80 milyar dolar) dövize endeksli birikimin yeniden dövize dönerek talep yaratmasıyla kurlarda artışı tetiklemesi korkusu başladı.
Geçen haftalarda döviz konusunda "dahiyane" arka kapı satış fikrini yıllar önce ortaya atan Necmettin Batırel, KKM'yle ilgili yeni bir öngörü paylaşmıştı.
KKM'deki mevduat faizi üzeri getirinin artık son ermesiyle çıkışların olacağını öngören Batırel, bu kaynağın Borsa'ya akacağını söylemişti.
"Tasarruf sahipleri enflasyona karşı korumasız, risk almayı sevmeyen yatırımcılar mevduata alternatif olarak borsayı görmeyecek."
Halktv'de Nuray Tarhan'ın görüştüğü Başkent Üniversitesi'nden Prof. Dr. Şenol Babuşcu, yaklaşık 36 yıldır bankacılık sektörünün içinde olan biri olarak, daha önce böyle bir durumla karşılaşmadığını söyledi.
Babuşcu, bu yatırımcı profilinin gayrimenkulde de fiyatların halen yüksek olmasıyla, yeniden döviz mevduata yönelme ihtimalini yüksek görüyor. Kendisi de yatırım tavsiyesi olarak, 'tüketim' önerdiğini söylerken, 25 Temmuz tarihinde parasını KKM'ye yatıran birinin 3 aylık vadede dolar/TL'nin 17,84 TL'den 18,60 TL’ye gelmesiyle sadece yüzde 4,25 faiz getirisini aldığına değinen uzman, uzun süredir kurun 18,60 TL’nin üzerine çıkmadığını bu şekilde devam ederse getirinin faizin altında kalarak, yüzde 5,5 olan TL mevduatın bile altında kaldığını vurguladı.
Bankacılık uzmanı ekonomist Erol Taşdelen, KKM'nin bir sistem olarak dövize talebi engellediği söyleminin somut bir tabanı olmadığına değinerek, KKM'nin açıklanırken, asıl amacının dövizden TL'ye dönüş olduğunu vurguladı.
Bu kısmı Merkez Bankası'nın karşıladığını belirten Taşdelen, ilk açıklamada TL'den KKM'ye geçiş olmadığını, sonra talebin TL'den geldiği görülerek, geri adım atılamamasıyla sorunun başladığını belirtti.
Burada farkın Hazine üzerine kaldığına değinen uzman, ekonomistlerin aslen bu duruma karşı olduğunu da belirtti. Hazine’nin gelirinin vergi olduğunu ve bu kaynağın varlıklı insanların cebine gittiğini, bunun da plansız bir politika olarak 2022 bütçesinde yeri olmadığını hatırlattı. Taşdelen, sözlerini şöyle sürdürdü:
2021 Aralık ayında Meclis’in onayladığı bütçede KKM'nin adı bile geçmiyor. Demek ki spontane gelişti.
Bir yandan da KKM'de son dönemde dolarTL'nin 18,60 seviyelerinde sabit kalmasıyla çıkıştan korkulurken, bankalar da buna önlem almaya çalışıyor.
Geçen hafta bir bankanın mevduat faizinde 3 günlük kampanyaya girerek, 10 bin TL ve üzeri TL mevduatlarda faiz oranını yüzde 29'a çıkardığı görüldü.
Diğer bankaların bu şekilde kampanya yolunu seçip seçmeyecekleriyse henüz bilinmiyor.
Görsel Kaynak: Twitter/AhmetBeyefendi
KKM'de kurumlara vergi istisnası 30 Eylül bilançosunda da uygulanacak.
KKM'de tüzel kişilerin de faiz ve kâr paylarıyla diğer kazançlarına uygulanan kurumlar vergisi istisnası geçen hafta 6297 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, 30 Eylül bilançolarında yer alan yabancı paralar için de uygulamaya alındı.
İlgili yasa hükmü uyarınca, Cumhurbaşkanı'nın söz konusu istisnayı 30 Haziran ve/veya 30 Eylül tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar itibarıyla da uygulatmaya yetkisi bulunuyor.
Ekonomist Cüneyt Akman KKM'nin farklı yönlerini ele aldığı Mesele Ekonomi yayınında, "KKM misyonunu tamamladı mı?" sorusuna yanıt aradı.
KKM'den çıkan paranın dolarda artış yaratma ihtimalini de değerlendiren, Akman, doları baskılayan ana faktörlerin net hata noksandaki artış ve Merkez Bankası'nın 'arka kapı' müdahaleleri. Bu şekilde gidişin mümkün olmadığını belirten Akman, dolar/TL'de yükseliş öngördü.
Cüneyt Akman: KKM'den çıkış doları patlatır mı?
Ekonomist Murat Sağman da dolar/TL'deki baskının yakında artacağını öngördü.
Mesele Ekonomi'de Haftanın Notları'nda enflasyonda beklentileri, Nebati'nin enflasyon açıklamalarını, doların sakinliğini, Fed'in faiz kararını ve haftanın önemli başlıklarını yorumladı.
Dolardaki sakinliği 4 nedenle açıkladı:
Yabancının olmaması
Net hata noksan kalemindeki artışın nereye kadar sürecek?
Arka kapı satışları
KKM etkisi: Çözülme halinde bir baskı yaratacağını da öngördü.
Kurdaki baskının da artacağını belirtti.
4 başlıkta dolar neden yükselmiyor? & Enflasyon düşer ama fiyatlardaki artış sürer! | Murat Sağman
TCMB'nin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda açıklamadığı KKM yükünü Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay yüzde oranında açıkladı.
Oktay'ın hesabından yola çıkarak da Sözcü'de Erdoğan Süzer, Merkez Bankası'nda KKM'ye 155 milyar lira kaynak aktarıldığını hesapladı.
KKM'nin Merkez'e yükünün Hazine'ye göre daha az olduğunu belirten Oktay, bütçeden ödenen farkın 84,9 milyar TL, TCMB'den de yaklaşık bu miktarın yüzde 75'inin ödendiğini belirtti. Bu bilgi üzerinden hesapla TCMB KKM'ye bugüne kadar 63,7 milyar TL ödedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıklamasına göre, 10 Ekim itibarıyla KKM'ye 88,4 milyar TL ödediği üzerinden Merkez'in ödemesi 66,3 milyar Tl oluyor. KKM'ye toplam ödeme de 155 milyar TL'ye yakın oluyor.
Son olarak Cumhuriyet'in kuruluş döneminden bugüne, ünlü ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal kur artışı ve enflasyon kontrolünü grafiklerle paylaşıyor ve daha başarılı olduğunu belirtiyor.
"Enflasyonu düşürmek için kur artışını, kur artışını kontrol etmek için de enflasyonu kontrol etmek gerekiyor" diyor Uysal.
Yorum Yazın
Herkes biseyler demis ancak bu ucube sistem ilk etapta 3-5 kişinin faydalanacagi kurun sert düşüşünün baglanacagi gostermelik gerekceydi.ilk etapta dövizi yu... Devamını Gör