'Benzin Fiyatları Nasıl Düşer?' Diye Soran Cem Küçük'e 'Şakkadanak' Çıkışıyla Tanınan Batırel Cevap Verdi
Ekonomik olarak geçtiğimiz dönemi tanımlamaktan da alım gücümüzün erimesinden de yorulduk.
Sebep sonuç ilişkileri ekonomide önemli bir yer tutar. Çünkü ekonomi sosyal bir bilimdir. Yani genel geçer kuralları bulunurken, içinde en büyük irrasyonel faktör olan 'insan' bulunur. Yoksa her şey müthiş kolay olurdu ama değil hele ki günümüzde hiç değil.
Akaryakıt zamlarını artık önemsemediğimiz, zam gelse de kuyruklara girmediğimiz şu günlerde yani aylar aylar sonra benzin fiyatlarının nasıl düşeceğini soranlar için bazı bilgiler derledik. Siz de bakmak isterseniz buyurun👇
Küçük, ekonomistlere soruyor:
Cem Küçük, ekonomiye meraklı bir köşe yazarı. Katıldığı yayınlarda da Ersan Şen ile bol bol bu konuda tartışıyor. Dün, köşesinde ekonomi ile ilgili bir çok teoriyi kendince çürütmüş. Kendisinin bir önerisi yok, o yüzden merak etmiş ekonomiden şikayet edenlerin önerilerini sormuş. Bir çok madde sıralamış biz en son olan benzin kısmını ele alacağız ama şu cümle önemli: 'Zaten bu yüksek hayat pahalılığı giderildiğinde sıkıntıların çoğu giderilmiş olur.'
Her şeyin sonu hayat pahalılığı ama Küçük'e göre, 'ekonomistler muhalif'. Aslında Küçük, şunu öğrenmek istemiş:
Benzin fiyatlarını düşürmek için bir formül söyleyin! Hükûmete iletelim, onlar da yapsın. Gerçekten enerji maliyetlerini düşürmek için net öneriniz nedir? Varsa söyleyin!
Silsile halinde Aktaş açıklıyor:
Dünya yazarı Alaattin Aktaş ise bugün köşesini akaryakıt fiyatlarına ayırmış. Akaryakıt fiyatlarındaki zamların asıl sebebini de açıklamış. Petroldeki yükselişten ziyade, faiz indirimleri sonrasında tırmanışa geçen dolara işaret eden Aktaş, akaryakıt fiyatlarında son dokuz ayda yaşanan artışın yüzde 64'ünün petroldeki yükselişten geldiğini, benzinde yüzde 250, motorinde yüzde 300 oranında artışın ise kurdaki yükselmeden etkilendiğini belirtiyor.
Aktaş, faizlerde indirim olmasa, dolarda yükseliş bu derece görülmese benzin ve motorinde yaklaşık fiyatların şu andakinin yarısı olacağını açıklıyor.
'Enflasyonu da fulluyor'
Aktaş, ayrıca akaryakıttaki artışın enflasyona etkisine dikkat çekerken, şunları söylüyor:
Faizi indirdiğimiz için girmek zorunda kaldığımız yol bizi haziran ortasında 17.30’larda bir dolara getirdi. Petrol eylülden hazirana yüzde 64 artarken, dolar kurundaki artış 'el emeği, göz nuru' çabalarımız sonucu yüzde 104’ü buldu.
Bunların sonuca variline 595 lira ödediğimiz petrol, artık yaklaşık 2 bin liraya mal edilir oldu.
Maliyet artışı yüzde 235! Oysa petrol fiyatındaki artış yalnızca yüzde 64!
Fark, işte o bizim eserimiz!
Şaaaak satalım bir varil; düşmez mi?
Oysaki Küçük, bu soruyu sormadan ve bu yazıyı yazmadan bir gün önce, muhalif olmayan, 'şakkadanak' dolar satarak dış güçleri şoka sokan Necmettin Batırel'in kendisi ile aynı gazetedeki köşesini okusaydı (okumadıysa da linkini bırakalım buraya). Bakalım Batırel, ne diyor:
İki önemli gelişme var ki, hesapları altüst ediyor. Birincisi akaryakıttaki büyük artış. Ekonomik düzenin bozulmasında birinci derecede rol oynuyor. Fiyatlar 1 yılda anormal arttı.
13 Haziran 2021’de dolar kuru 8,5 TL idi. Bugün 17,25 TL, %102 artmış. __Brent petrol aynı tarihte 70 dolardan satılıyormuş, bugün 119 dolar, %70 artmış. __Ama gelin görün ki, benzinin litresi 1 yılda 7,15 TL’den 28,45 TL’ye çıkmış, tam %297 artmış. Fiyat 4’e katlanmış.
"Dolardaki artışla Brent petroldeki artışın ortalaması olan %85’lik artışı benzine uygularsanız, litre fiyatı 13,22 TL çıkıyor. Oysa bugün fiyat 15 lira daha yüksek"
Peki bu tablo nasıl oluştu? 20 Aralık 2021’de dolar kuru 18,36’ya çıkınca fiyatlar anormal yükseldi. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Brent petrolün 140 dolara tırmanmasıyla ipler koptu. Ama daha sonra hem kur artışı durdu, hem de petrol gevşedi, ama fiyatlar bir türlü normal seviyesine inemedi.
Devlet akaryakıttan büyük oranda vergi alıyor. Toplanan vergiler bütçede en büyük gelir kaynağı oluşturuyor. Vatandaşa hizmet olarak yansıtıyor. Bunların hepsine tamam, itirazımız yok. Ama aşırı yükselen akaryakıt maliyetleri tavana çıkarıyor, tepeden tırnağa zam geliyor. Enflasyon zirvede kalıyor.
Gıda fiyatları ve akaryakıtın enflasyona etkisi %30. Diğer kalemler bu maliyet artışlarından dolaylı olarak aşırı etkileniyor. Akıntıya karşı kürek çekiyoruz. Bu yöntem derhâl değişmeli. Enflasyonla mücadele topyekûn yapılmalı ki sonuç alınsın.
"Görmek istemediğimiz büyük ayrıntılar"
Dönelim Küçük'ün yarısını verdiğimiz önemli cümlesinin tamamına:
Üretim var. İhracat iyi. Evet, maliyetler pahalı. Marketler pahalı. Ev kiraları yüksek. Zaten bu yüksek hayat pahalılığı giderildiğinde sıkıntıların çoğu giderilmiş olur... Kimse hayat pahalılığını inkâr etmiyor ama iyi olan parametreler de var. Bunları söyleyince her şey iyidir demiyorsunuz.
Ve yine aynı gazeteden köşe komşusu Prof. Dr. Emre Alkin'in son yazısının son cümlesini okumasını tavsiye edelim:
Her zaman söylediğimiz gibi denklemi bozmayacak küçük ayrıntıları bir kenara koymak doğaldır ama görmek istemediğimiz büyük ayrıntıları görmezden gelmek akılcı bir yaklaşım olamaz.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir👇
Yorum Yazın
İhaleler çok daha düşük fiyatlara alınacakken yüksek fiyatlara alınıp büyük firmalara, yol ve havaalanı işletenlere garantiler verilip hiç iş yapmayan yerler... Devamını Gör
Şakkadanak kamillll