Az Zamanda Çok İş Yapan ve Düşmanlarına Korku Salan Başarılı Bir Komutan: Büyük İskender
M.Ö. 356 yılında doğan ve az zamanda çok büyük işler başaran Büyük İskender, tarihteki en başarılı komutanlardan birisiydi. Ege coğrafyasından yola çıkarak Anadolu, Mezopotamya ve hatta Orta Asya topraklarını ele geçirmişti. Belki tek başarısızlığı, teşkil ettiği bu büyük imparatorluğun kendisinden sonra istikrarlı bir biçimde sürdürülememiş olmasıydı. Biz burada tahta geçişinden itibaren, yaptığı büyük savaşlar etrafında Büyük İskender'in yaşamını incelemeye çalışacağız.
Not: Bu yazıda Ord.Prof Dr. Arif Müfid Mansel'in Ege ve Yunan Tarihi adlı eserinden faydalandık.
II.Filip'ten III.Alexandros'a
Büyük İskender veya diğer bir adıyla III.Alexandros, Makedonya tahtına lider olduğunda sadece babasından miras kalan parlak bir imparatorluğun lideri değil, aynı zamanda Yunan dünyasının kurtarıcısı konumuna gelmişti. Zira babası II.Filip, Perslere karşı oluşturulan birliğin başkanıydı. II.Flip'in vefatı sonrasında bütün mirası, iyi bir savaşçı olan oğlu III.Alexandros'a kaldı.
Ege Ve Yunan Dünyasının Durumu
İskender'in güçlü bir hükümdar olarak ortaya çıktığı yıllarda, Ege ve Yunan dünyası yıllar boyunca birçok çatışmaya sahne olmuştu. Persler, uzun yıllardan beri Yunan dünyasının en tehlikeli düşmanıydı. Fakat sadece bununla da kalınmamış, bazen de Yunan devletleri birbirleriyle savaşmışlardı. Netice itibarıyla bütün kent devletleri tek bir bayrak altında birleşip Yunan namıyla büyük bir imparatorluğu vücuda getirememişlerdi.
İskender'in İlk Faaliyetleri
İskender esasında çok genç yaşlardan beri babasıyla birlikte muharebe alanlarında çarpışmıştı. En önden düşmana atılması ve korkusuz cesareti askerlere de örnek olmuş, ordu da kendisini örnek bir komutan olarak benimsetmeye başlamıştı. İskender, M.Ö. 336'da babasının ölümünden sonra tahta oturdu. Evvela babasının katillerini cezalandırdı, kendisine karşı koyabilecek birtakım düşmanlarını temizledi. Daha sonra Yunan dünyasının Perslere karşı yapacağı harekatın başkomutanı seçildi.
İlk Sefer Kuzeye
Büyük İskender ilk seferlerini kuzeye, Trakya ve İllirya üzerine yaptı. Buradaki konargöçer ve tehlikeli Trak kabilelerini kendine bağladı. Böylece Anadolu'nun içlerine girmeden evvel arkasını sağlama almış da oluyordu. Bir ara bu seferler sırasında, İskender'in İllirya dağlarında öldürüldüğü söylentisi yayıldı. Bunun üzerine Atina'nın başını çektiği bir isyan patlak verdi. Buna karşılık İskender hızla Tebai ve Atina üzerine giderek buraları zapt etti. Tebai şehri darmadağın edildi, insanlar öldürüldü. Fakat Atina'ya karşı bu zulmün aynısı yapılmadı.
Büyük İskender Anadolu'da
İskender Anadolu'ya geçmeden evvel 12 bin piyade ve 1500 süvariden mürekkep bir orduyu şehri koruması için Makedonya'da bıraktı. Zira en fazla korktuğu şey, ordu sefere çıktıktan sonra Makedonya'ya saldırılmasıydı. Sonunda İskender, yaklaşık 30 bin kişilik ordusuyla M.Ö. 334 yılının bahar aylarında Çanakkale boğazını geçerek Anadolu'ya ayak bastı. Perslerle ilk temas Biga Çayı yakınlarında sağlandı. İskender'in ordusu yanlardan saldırarak Persleri beklenmedik bir şekilde bozguna uğrattı. Garip bir olay ise İskender'in bu savaş sonunda 300 kadar savaş aletini sergilenmek üzere Atina'ya göndermesiydi. Bu da aslında büyük komutanın tarihe ve sanata verdiği bir önemin göstergesiydi. Aynı zamanda bu aletlerin sergilenmesi çevreye gözdağı olacaktı.
Persler İle Savaş
İskender daha sonra ordusuyla birlikte kentleri ele geçirerek ilerlemeye başladı. Anadolu'da her aldığı kente kendi adamlarını yerleştiriyordu. Ankara dolaylarına çıktı ve burada bir süre kaldıktan sonra tekrar güneye hareket etti. Garip bir şekilde Amanos dağlarından geçerken, Persler de kuzeye hareket etmekteydi. İki ordu dağlardan ötürü birbirlerini göremeden yan yana geçmiş oldular. Bundan sonrası ise daha garip bir hal aldı. İskender sanki güneyden geliyormuş gibi Persleri karşıladı. Persler de sanki Ege'den geliyormuş gibi kuzeyde kaldılar. İskender bu muharebeden de galip çıkmayı başardı ve Perslere büyük bir darbe vurdu.
Büyük İskender Mısır'da
İskender'in savaş planı en başından beri, Perslerin limanlarını ele geçirerek donanmalarını zayıflatmak üzerine kurulmuştu. Pers ordusu İssos yakınlarında yenilgiye uğratıldıktan sonra Suriye ve Fenike kıyıları zapt edilerek güneye doğru inilmeye başlandı. İskender Mısır'a ulaşıp Perslerin son deniz limanını da alınca, artık donanma kuvveti kırılmış oldu. İskender burada kendi adını verdiği İskenderiye şehrini kurdu. Aynı zamanda bu akınlar sonucu Mısır Yunan kültürüyle tanışmış oldu. Bundan sonra M.Ö. 331 yılının bahar aylarında Gavgamela ovasında Persler kesin bir yenilgiye uğratıldı ve bir daha toparlanamadılar.
Asya Kralı
İskender, Persleri kesin bir yenilgiye uğrattıktan sonra artık Yunan dünyasının öcü alınmış oldu. İskender M.Ö. 330 yılından sonra kendisi adına savaşmaya başlamış, ve Asya Kralı sıfatını kazanmıştı. Bundan sonra Orta Asya bölgesinde Türkistan ve Buhara'ya kadar birçok bölge ele geçirildi. Güneyde ise Hindistan topraklarında büyük başarılar elde edildi.
Kaçınılmaz Son
İskender, az zamanda imparatorluğunun sınırlarını fazlaca genişleten, neredeyse karşısında duracak düşman bulunmayan bir hükümdardı. Çok mühim işler yapmış, yıllardan beri süren Pers-Yunan savaşlarına bir son vermişti. M.Ö. 323 yılına gelindiğinde ise İskender beklenmedik şekilde amansız bir hastalığa yakalandı. Harp meydanlarında onca düşmanı yenen büyük hükümdarın, kendi eceline karşı yapacak hiçbir şeyi yoktu. Büyük İskender, M.Ö. 323 yılının sıcak bir haziran gününde hayata gözlerini yumduğunda sadece 33 yaşında genç bir adamdı. Fakat bu kısa ömründe yaptığı işlerle adını tarihin tozlu sayfalarına çoktan yazdırmıştı.
Yorum Yazın
Rivayete göre İskender Babil'in lanetli sayılan bir kapısından içeri girmiş uyarmalarına karşın ne kadar doğrudur bilinmez ama İskender lanetli görülen kapıd... Devamını Gör
Sanmam harabe halde olabilir
Anadolunun yerel halkını (Ermeniler Süryaniler değil) hellenleştirmeye çalışması, Perslerin kutsal kitaplarını yaktırması, Persepolis'i yaktırması yaptığı en... Devamını Gör
Bu adamın ölüşü bu kadar basit değil. Penguin Readers'ın Alexander the Great kitabında okuduğum şekilde ordusu 10 yıldır aralıksız savaşmaktan isyan ediyor. ... Devamını Gör
Öyle düşünüyorlar.