Savaş Resmen Başladı: Rusya-Ukrayna Krizi Türkiye Ekonomisini Nasıl Etkileyecek?
Uzun zamandır ha gerildi ha gerilecek derken Putin Ukrayna'yı tüm dünyanın gözü önünde bombalamaya başladı.
Bu savaş, bu iki ülke ile de ticari ilişkileri yoğun olan ve içeride de zor bir dönemden geçen Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyecek.
Petrol ve altın yükselişe geçerken, dolar da boş durmuyor bu ortamda. Yurt içinde dolar/TL'de yükseliş yüzde 1'i aştı. Brent petrol 100 doların üstünü gördü. Altın sabah saatlerinde 1940 dolar seviylerinde. Dolar/Ruble paritesi 90'a dayandı. Rus Borsasında işlemler kapatıldı.
Bu ortamda Türkiye'yi neler bekliyor?
Türkiye ekonomisinde dengeler bozulacak.
Ekonomist Dr. Murat Kubilay Sözcü'deki açıklamasına, krizin Türkiye’ye olası etkileri için, “Ukrayna krizi Türkiye'yi birçok alanda sıkıntılı duruma sokacak” diyerek başladı.
Yaşanan gerginlikler küresel doğalgaz ve buğday fiyatlarını etkileyeceği için, ticaret devam etse de ithalat faturasının artacağına değinen Kubilay, yaptırımların olası etkileri için de ihracat tarafındaki azalışla dengenin bozulacağını vurguladı.
Umutla beklenen turizm mevsimi yaza dönmeyebilir!
Kültür Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'ye gelen her dört turistten biri Rusya ve Ukrayna'dan geliyor. Son dönemde turizmden gelecek döviz girişine umutların bağlandığı Türkiye ekonomisinde Kubilay da buna dikkat çekiyor:
En büyük risk ise turizmde, çünkü kur korumalı mevduata dayandırılan ve örtülü rezerv satışlarıyla döviz kuru istikrarının sağlandığı yeni ekonomik modelin temelinde cari fazla vermek ve onun da altında turizmden yüksek gelir elde etmek yatıyor. Mevcut koşullar altında, pandemi etkisinden ayrı olarak, bu iki ülkeden de beklenen ziyaretçi gelmeyecek. Haliyle döviz kuru ve yapay bir şekilde düşük tutulmaya çalışılan faiz oranlarında yukarı yönlü baskı artacak.
TL'de değer kaybı tetiklenir.
İstanbul Analytics'in 'sınırlı ya da kapsamlı bir savaşın' Türkiye ekonomisine olası etkilerini özetlediği notunda Cumhuriyet tarafından aktarıldığına göre, petrol fiyatlarındaki bir şokun ve yaklaşık 6 milyon Rus-Ukraynalı turistin azalmasının cari fazla ile fiyat istikrarı hedefleyen hükümetin ekonomi planlarına darbe vuracağı belirtilerek şöyle denildi:
Cari açık, enerji maliyetleri ve düşük turizm gelirleriyle artarken, ihracatta beklenen büyüme de kayıpları telafi etmeye yetmez. TL'nin değer kaybı tetiklenir. Tarım ihracat ve ithalatının cari açık yaratma potansiyeli ve emtia fiyatlarında yaşanacak bir şok yüksek enflasyona ivme kazandırır. TL'de yeni bir değer kaybı da para politikasının 'önemsizleştirildiği' ortamda KKM hesaplar ile riski artan Hazine'nin aleyhine sonuçlanır.
Ekonomist Oğuz Demir de en hızlı etkinin nerede görüleceğini açıkladı👇
Krizin piyasalara etkisi ne olacak: Kripto paralar ve borsalar ilk hedefte!
Ekonomist Prof. Dr. Burak Arzova da Youtube kanalında yaptığı yayında krizin piyasalara etkisini şöyle yorumladı:
Rusya'ya ABD tarafında yaptırımlar kolay olmayacak. AB tarafından bir şey çıkmayacağı zaten belli oldu. Türkiye'ye bulaşıcı etkisi olabilir. Rus Borsası'ndaki hareket BİST ve benzer borsalarda etki edebilir. KKM etkisi sürerken, kurda ilk etapta hareket olmadı. Altın fiyatları üzerinde etkisi olabilirdi ama Fed faiz artırımının altın üzerinde baskısı ile hareket sınırlı kaldı. SWIFT sistemindeki olası yaptırım ve krizin de uzun sürmesi ile kripto para tarafına etki edebilir. Turizm ise Türkiye'nin pozisyonu ile birlikte etkilenecek. Tarım fiyatlarındaki yükseliş de enflasyonu yükseltir. Son olarak da petrol fiyatlarının artmasının da enflasyon tarafında olumsuz etkileri olur.
Rusya'nın hedefi Ukrayna'nın madenleri mi?
Arzova yayınladığı bir videoda da Rusya-Ukrayna krizine yer altı zenginlikleri açısından değindi. Ukrayna'nın madeni zenginliğini verilerle gözler önüne sererken, bunların ağırlıklı bir kısmının da Rusya'nın tanıdığı ayrılıkçı güçlerin bulunduğu bölgelerde olması dikkat çekti.
Ukrayna'nın rezervleri arasında kömür, demir, manganez, uranyum, titanyum ile petrol ve doğal gaz ekonomik olarak göz kamaştırıcı duruyor!
Dolar borcu olan ödesin: Altın yatırımcısı acele etmesin!
Altın ve Para piyasaları uzmanı İslam Memiş katıldığı yayında krizin fiyatlamalara etkisi için 'artık piyasalara rahat yok' derken, 'savaş fiyatlaması başladı' dedi. Piyasalardaki bozulmanın etkisi ile dolar/TL'de de bozulmanın başladığını belirtirken, döviz geliri olmayanlar için de 'dolarla borçlanmayın ve dolar borcu olan ödesin' dedi. Altın tarafında ise yükseliş beklentisine girildiğini de ekledi.
Memiş başka bir yayınında da altın yatırımcısına seslendi ve 'Altın yatırımcısı satım için acele etmemeli, daha yüksek seviyeler görebiliriz' dedi ve kripto yatırımcısına da temkin önerdi ve şunları söyledi:
Güvenli liman olarak altına yöneldi fakat ilerleyen zamanlarda tersine dönebilir. Kripto paraların savaş atmosferinde kullanılması oldukça mümkün görünüyor.
TCMB'yi uyardı!
Ekonomist Timothy Ash de Twitter paylaşımında, krizin Türkiye ekonomisine etkisini şöyle yorumladı:
Türkiye, yüksek enerji fiyatları ve turizm yüzünden Rus-Ukrayna savaşına karşı en savunmasız ekonomilerden biri. 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en büyük Avrupa güvenlik krizini atlatabilmesi için TCMB'nin bir an önce ortodoks politikaya - faiz artırımlarına geri dönmesi gerekiyor.
Türkiye'nin Akkuyu Nükleer Santrali'ni Rusya inşaa ediyor.
Ekonomist Mahfi Eğilmez de 'Savaş Ekonomisi' başlıklı sitesinde yayınladığı yazısında, krizin etkisinin ilk olarak Nato ülkeleri ve Rusya arasında karşılıklı ambargo ve silahlanma yarışının hızlanmasına etkili olacağını belirtiyor ve şöyle devam ediyor:
Avrupa, kullandığı doğalgazın yarısını Rusya’dan alıyor.
Gelişmelerin dünyadaki ilk etkisi altın, gümüş gibi değerli metallerin, ham petrolün ve diğer emtianın fiyatlarının yükselmesi olarak ortaya çıktı. Türkiye’ye etkisi bu sayılan fiyat artışlarına ek olarak bir süredir 13,50 dolayında giden USD/TL kurunun 13,75 düzeyine kadar çıkması olarak görüldü...
Rusya, Türkiye’deki Akkuyu nükleer santralini inşa ediyor. Yapım işi tamamlanınca işletmesini de Ruslar yapacak.
Rusya, karşılıklı ekonomik ve ticari ilişkiler açısından Türkiye için en önemli ülkelerden birisi. O nedenle hafif ambargolu bir soğuk savaşın daha ciddi ambargolu bir soğuk savaşa ilerlemesi oldukça sıkıntılı sonuçlar yaratabilir. Kuşkusuz Rusya’nın zenginliği de büyük ölçüde sattığı doğalgaza bağlı. Nato ülkeleri Rusya’ya ambargo uyguladığında Rusya da doğalgazı keserek karşı ambargo uygularsa herkes kaybeder.
Etkilenir miyiz diye soranlara gelsin!
Ekonomist Murat Sağman Twitter paylaşımında, 'Rusya-Ukrayna savaşından etkilenir miyiz ve nasıl etkileniriz diye soranlara… Bugün en çok değer kaybeden Türk Lirası...' diyerek şu görseli paylaştı. 👇
Görselde gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin dolar karşısında bugünkü performansı yer alıyor! Ruble'den daha çok kaybeden Macar Forinti ve Türk Lirası oldu.
TL'de etkiler güçleniyor!
Bloomberg HT'den Serdar Pazı'nın analizine göre, yabancı yatırımcının TL erişim maliyetini gösteren gecelik swap faizi yüzde 184 seviyesini test ettikten sonra yüzde 91 düzeyine geriledi.
Tahvil faizlerinde de düşük işlem hacmiyle belirgin yükselişler yaşandı.
2-10 yıl vadeli tahvillerin bileşik faizinin yüzde 21’lerden yüzde 23’lere doğru 200 baz puan civarı artış kaydettiği görüldü.
Yorum Yazın
hangi ekonomi amk ?
Etkilenecek ekonomi kaldı mı acaba?
Çok yaşıyorduk da aq