Hâlâ Pringels'ı Patates Cipsi mi Sanıyorsunuz? "Cips" Tartışması Tam 160 Milyon Dolar Ödenmesine Neden Olmuş
Film gecelerimizin vazgeçilmezlerinden olan bu tuzlu ve lezzetli abur cuburun aslında patates cipsi olmadığını biliyor muydunuz? Bu durum, diğer patates cipsi üreten firmaların Pringles'ı Amerikan mahkemesine şikâyetiyle ortaya çıktı. Şikâyetlerinin ana dayanağı ise patates cipsi olduğunu iddia eden Pringles'ın aslında yeterli miktarda patates içermemesiydi. Eğer siz de keyifle yediğiniz Pringles'ın hikâyesini merak ettiyseniz okumaya devam edin!
Pringles, diğer patates cipslerinden daha iyi bir ürün çıkarttığını söyler.
Pringles'ı mahkeme sürecine götüren sürece değinmeden önce, neler olduğunu hatırlamak gerek. Pringles, ilk reklamlarında piyasadaki en büyük rakiplerinden Lay's başta olmak üzere diğer cipslerin hem çok yağlı hem poşetlerinin dibinde kırıldığını söyleyip eleştirir. Kendisi ise elleri kirletmediği ve kırılarak poşetin dibinde birikmediği için daha kolay tüketildiğini söyler.
Sırrı, tüp formundaki ambalajında saklı.
Diğer cipslerin poşetlerde paketlenmesi, poşetin altında kalan cipslerin taşınırken kırılmasına ve kırıntılara dönüşmesine neden olur. Pringles ise cipslerini silindirik kutulara koyarak pazarlar. Bu paketleme stratejisi ise Pringles cipslerini taşıma esnasında kırılmalara karşı daha dirençli yapar.
Gelgelelim üretim sürecinde bazı farklılıklara gitmeleri gerekir.
Ambalajıyla rakiplerine fark atan firma, ürünün içeriğinde diğer patates cipsi üreticilerden farklı bir yol izler. Pringles'lar rakiplerinden farklı olarak gerçek patatesin belli şekillerde kesilip sonra da yağda kızartılmasıyla üretilmez. Bunun yerine üreticiler, kurutulmuş patatesleri un ve nişasta ile karıştırarak presler ve parabolik şekle getirme, ardından kızartarak afiyetle yediğimiz cipsleri üretme kararı alırlar. Bu yöntem hem cipslerin mükemmel şekle kavuşmasını hem ürünün daha yağsız olmasını sağlar. Bir taşla iki kuş vurulmuş, değil mi?
Tam bu esnada dava süreci başlar.
Tabii Pringles'lar bilindik patates kızartması yöntemiyle üretilmedikleri için Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi duruma el atar. 1975 yılında Pringles'a gönderdikleri ültimatomda, ürettikleri ürünün 'patates cipsi' olarak piyasaya sürülemeyeceğini bildirir. Pringles da bunun üzerine ambalajında ürünlerini 'patates gevreği' olarak tanıtır.
İşin içerisinde bir de vergi meselesi girer.
Amerika'da işleri çözen ve ürünü patates gevreği olarak tanıtan bu fikir, İngiltere'de sorun yaratır çünkü İngilizler aslında tüm patates cipslerini gevrek olarak adlandırır. Ancak bunun da ötesinde hikâyeyi daha da karıştıran bir vergi sorunu da ortaya çıkar. Pringles'ın üretici üst şirketi olan Procter & Gamble (P&G), ürünü zaten bir patates ürünü olarak adlandırmak istemez. Çünkü İngiliz yasalarına göre tüm patates cipsleri ve patatesten üretilen gıda maddeleri, Katma Değer Vergisi'ne tabi tutulur. Dolayısıyla üst şirket, ürünlerini bu vergiye tabi tutmak istemez.
Patatesten mi yapıldı yoksa patates ile uzaktan yakından alakası yok mu tartışması başlar.
Pringles'ın gerçekten bir patates cipsi mi olduğu üzerine tartışmalar başlar ve bu anlaşmazlık mahkemeye taşınır. Eğer Pringles patates cipsi olarak tanımlanırsa üretici şirket P&G, %17,5 oranındaki vergiyi ödemek zorunda kalır. Bunu istemeyen P&G, mahkemeye sunduğu ifadesinde ürünün aslında patates cipsi olmadığını çünkü ürün içeriğinde yeterli oranda patates bulunmadığını ileri sürer. Hatta ürünün aslında bir bisküvi olarak bile tanımlanabileceğini iddia eder.
2008 yılında İngiliz mahkemesi Pringles'ın patates cipsi olmadığına hükmeder.
Bu tartışmalar ve uzun mahkeme süreci sonunda 2008 yılında İngiliz Mahkemesi, Pringles'ın içeriğinde sadece %42 oranında patates olduğunun saptandığı ve doğal olmayan bir şekle sahip olduğu yönünde karar verir. Böylece mahkeme Pringles'ın patates cipsi olmadığını belirtir. Ancak bu karardan yalnızca bir yıl sonra temyiz mahkemesi kararı düşürür. Bu son kararla beraber üst şirket P&G, tam 160 milyon dolar vergi ödemek zorunda kalır.
Peki, tüm bu süreç için siz ne düşünüyorsunuz? Sizce Pringles bir patates cipsi mi, patetes gevreği mi? Yoksa şirketin mahkemeye sunduğu gibi Pringles'a bisküvi demeyi mi tercih edersiniz? Tabii tüm bunlardan bağımsız olarak 'İsmi beni ilgilendirmez, ben lezzete odaklanırım.' da diyebilirsiniz. Karar sizin, şimdiden afiyet olsun!
