Ekonomi Bakanı Olarak Türkiye Ekonomisini Kurtarabilecek misin?

Akaryakıt ve doğalgazda uygulamayı düşündüğün zamlı fiyatlar, Twitter'da Fuat Avni tarafından yazıldı. Binlerce RT aldı ve insanlar bunu protesto etmek için harekete geçtiler. 

Parti üyeleri senin bir amatör olduğunu düşünmeye başladı, rüzgar senden yana esmiyor.

Bu görüşmenin sonunda, bir medya patronu seninle özel olarak konuşmak istedi. Hamlelerini doğru bulduğunu, ancak partinin şirketleri üzerinde çok yoğun baskıları olduğundan şikayetçi olduğunu söyledi. 

Yüklü bir vergi cezası olduğunu, ve bu cezasının kaldırılmadığı takdirde teşvikler gelse bile kemer sıkmaya devam edeceklerini, işten çıkarmalara başlayacağını söyledi. Üstü kapalı bir şekilde, eğer vergi cezasını kaldırabilirsen senin için de güzel planları olduğunu belirtti. 

Eğer uygun bir orta yol bulamazsan, bu holdingin bünyesindeki şirketlerde işten çıkarmalar ekonomiyi daha da zor bir duruma sokacak.

Başbakan 18 Mart Törenleri'nde yanında bulunması istedi ancak sen onu reddettin ve röportaj için gazeteciyi kabul ettin. Halkın gözünde bir imaj sahibi olabilmek için bunun önemli olduğunu düşünüyorsun, çünkü seni bir kapalı kutu olarak görüyorlar. Usta gazeteci, seni köşeye sıkıştırmak adına çok iyi sorular hazırlamış. Sürekli olarak mevcut ekonomik durumun sebebini soruyor, görevde yeni olduğun için seni sorumlu tutmuyor ama birini suçlamanı ister gibi davranıyor... 

Yapılan yanlış hamleler olduğunu söyledin, peki bunun sorumlusu kimdi?

'Servet değerinde makam aracına biniyorsun, 3 aydır işsizim! Benim derdimi sen mi anlayabileceksin bakan! Ekonomiyi görmek istiyorsan gel de pazardaki fiyatlara bak, ekmeğe bak, benzine bak adi herif!' şeklinde bağırdı.

Tüm kameralar da bu anı kaydetti, iki seçeneğin var...

İş adamları derneği toplantısında, istihdamı artırmayı taahhüt eden patronlara, Dolar kurundan oluşacak zararı belli oranda teşvikler ile minimize etme sözünü verdin. Yeni yatırımlar ve işe alımlar başladı, ama bir sorun var..

Üç ulusal gazete ve ülkenin en çok izlenen haber kanalının sahibi ile karşı karşıyasın. Vergi borcundan ötürü sana kızgın, ve teklifini kabul etmediğin için üzerine oynayabilir. Yeni bir bakanın, böyle kırılgan bir ortamda çok şansı olmayacağını düşünüyor olmalı. 

Danışmanlarına hazırlattığın son raporları masanda incelerken, sektreterin sana isimsiz bir mektup geldiğini söylüyor. Mektubun tarzından, kimden geldiğini tahmin ediyorsun. Toplantıdan sonra sana rüşvet teklif eden patrondan... 

'Ekonomik krizin ayak sesleri: 1 ayda hiçbir şey başaramayan adam neden hala bakanlıkta?' şeklinde kapsamlı bir haber hazırlandığını, eğer teklifi değerlendirmezsen bir hafta içinde tüm basının seni hedef göstereceğini söylüyor.

Ama 50'nin üzerinde yaralı var, ve Türkiye'nin içine girdiği durum dış basında da yer bulmaya başladı. Dolar TL karşısında değer kazanmayı sürdürüyor. Olayların üçüncü gününde kur artışı ve ekonomik istikrarsızlıkla ilgili hükümet sıkıştırılmaya başlandı, Başbakan bir basın toplantısı düzenlemeni istedi. Toplantı sürerken bir gazeteci söz almadan;

'Artık üç maymunu oynamayı bırakalım sayın bakan! Dolar ve Euro kuru yükselişinin önü alınamıyor, Borsa geriledi, işten çıkarmalar artıyor... Siz bakanlar kuruluna turistik amaçla mı geldiniz? Bir kriz var mı yok mu lütfen net bir yanıt verin!' dedi... Tüm bakışlar senin üzerinde, ne cevap vereceksin?

Aynı zamanda telefonlarının dinletilmesi için de istihbaratla iletişime geçtin, hükümete muhalif bir grupla iletişimde olduğu ortaya çıktı. 

Danışmanını cezalandırman için herhangi bir somut kanıt yok, ama makul şüphenin yeterli olduğu düşüncesi ve ekonomiyi uçuruma sürüklediği, seni kumpasa düşürmeye çalıştığı gerekçesiyle tutuklanmasından yana görüş bildirdin. 

'Sen dürüst bir adamsın, ama bana ya da camiadan başka isimlere zarar gelirse artık bunun sorumlusu sen olursun. Hükümetin yanlışlarını öne sürerek istifanı ver, yoksa rüzgar tersine döndüğünde ilk hedeflerimizden birisi sen olacaksın!'

Lafı uzatmadan net bir şekilde kaderinin O'nun elinde olduğunu söyledi. Ancak yeni teşvik planına uygun hamleler yapması için, vergi borcunun gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi ve bunun için diğer bakanlarla konuşmanı istedi. 

Yaklaşık 300 milyon TL'lik bir indirim istiyor, ancak hesaplarına göre işe alacağı personel ve yeni yatırımların dönüşü planının için olumlu olabilir. Sen düşünürken ekliyor, 

'Bakanım, yeni inşaat projemizde sizin için de bir daire tahsis ettik. Lütfen bunu yanlış algılamayın, bu bir iyi niyet göstergesi'.

Şimdi her şey birbirine girdi... Ne diyeceksin?

'Bu faizle yatırım zor, istihdam zor. Merkez Bankası Başkanı'nın bunu değerlendirmesi gerekiyor' ifadelerin piyasaları sarstı. Çünkü Merkez Bankası başkanı herhangi bir şey yapmadığı gibi, sana cevap da vermedi. Bu arada bazı basın organlarının seninle ilgili 'başarısızlığını' öne çıkaran haberleri başladı, bir hafta içinde ülkede geniş çaplı bir protesto olacak. 

Dolar yükseliyor ve bir şeyler yapman lazım, kur farkının parekende sektörünü etkilemesi ile alım gücü düşen insanların sayısı artmaya başladı. Basın mensupları açıklamanı dört gözle bekliyor, ne diyeceksin?

Korkma, 'Ekonomik krizin ayak sesleri: 1 ayda hiçbir şey başaramayan adam neden hala bakanlıkta? yazısı bir türlü yayınlanamadı! Çünkü seni tehdit eden patronun tüm şirketlerine mali inceleme başlattın ve usülsüzlükler tespit edilmeye başlandı. Haber artık yayınlansa dahi, mizah köşesinde yayınlanabilir. 

Ancak bütçede gereksiz kalemlerden kurtulman yönünde bir görüş hakim olmaya başladı. 

Başbakan bu görüşlerin 'hükümetimize karşı mücadele eden gizli bir yapılanma' tarafından ortaya atıldığını, kemer sıkma politikasının felaket getirebileceğini söyleyerek üstü kapalı 'uzak dur' mesajı verdi.

Ama rakamlar, gereksiz kamusal harcamaları kısman gerektiğini söylüyor. Eğer bir şey yapmazsan, tüm çabaların boşa gidebilir. Sonraki hamlen ne olacak?

Patronlarla, hükümetle ve diğer yapılarla mesafeli duruşun, ekonomiye doğru açıdan yaklaşımınla aldığın destek artmaya başladı. Başbakan, kemer sıkma politikası konusunda sana ilk başta ciddi şekilde karşı çıkmıştı, şimdiyse senin halktan aldığın desteği görünce işler değişti.

İyi gidişat sürerse, parti içinde gücünün artabileceği ve yeni bir grup oluşturabileceğin yazılıp çiziliyor. Başbakan seni konutuna çağırdı, 

'Bugün senin istifanı istemiyorsam, bir süredir yaşadığımız ekonomik istikrardan ötürüdür. Seçimlere birkaç ay kala tansiyonu yükseltmek istemiyorum. Ancak kemer sıkma politikanı gözden geçir, Yoksa ben kabinemi gözden geçireceğim'

Sayın bakanım, cevap hakkı doğdu. Buyrun;

Ekonomik veriler gayet iyi gidiyor, Borsa İstanbul 110 bin puanı gördü, dolar 2.20 seviyelerine düştü. Kemer sıkma politikan ve yeni yatırımlara yaptığın teşvikle artık bakanlar kurulunun yıldızı sensin. Tabii böyle bir başarı gelince, senin için 'parti kursa başarılı olabilir mi', 'kendine has tarzı var, siyasetin yeni yüzü' şeklinde yorumlar yapılmaya başladı. Bu da partinde başta Başbakan olmak üzere bazılarını rahatsız etmeye başladı. 

Eğer yeni bir parti kurarsan, YSK'nın takvimi seçime girmen için artık çok geç olduğu için 2015 seçimlerine giremeyeceksin. Bazı yorumlara göre de yerinden ayrılmadan devam etmelisin. İşçisi, patronu, emeklisi, memuru, yabancı yatırımcısı herkes senden memnun.

Adının geçtiği tartışmalar artarken bir basın toplantısı düzenlemeye ve insanlara yol haritanı açıklamaya karar verdin. Ne söyleyeceksin?

Parti içinde güçlenmiş gruplar var, ama senin onlarla olan ilişkin gerçekten zayıf. Zamanla sana inanan, güvenen milletvekilleri ve parti üyeleri etrafında toplanmaya başladı, parti iki gruba bölündü denebilir. 

Cumhurbaşkanı da hakkında pek fikir beyan etmiyor, ama partilerle ilgilenen birisi olduğu için seni yakından takip ettiğini söyleyebiliriz. Basın hergün grubunu ve parti içindeki gücünü yazıyor, en sonunda genel başkan bir açıklama yaptı, 'Eğer aday olmayı düşünen varsa olağanüstü genel kurula gidiyoruz, hodri meydan' dedi...

Basın toplantısı düzenledin ve tüm ülke seni seyrediyor, neler söyleyeceksin?

Ülkenin son dönemdeki tüm negatif enerjisi sana yöneldi. Parti içinde bile sana karşı ciddi bir muhaefet oluştu, seni ekonomiyi düzeltecek bir görev adamı olarak atadılar ancak henüz görevin ilk günlerinde olaylarla gündeme geldin!

Halk seni istemiyor. Sana güvenip, seni o mevkiye getiren başbakan, ismin için olumlu görüş bildiren bakanlar ve her testin sonunda ne çıktığını tüm dikkatiyle okuyup yorumlar yapan Onedio kullanıcılarının güvenini, inancını boşa çıkardın. 

Şimdi önünde iki seçenek var, ya agresif bir politikayla kısa vadede bir şeyleri değiştirmeye çalışacaksın; ya da seçim ekonomisine yoğunlaşıp asıl meseleni, ekonomiyi seçimden sonrasına bırakacaksın...

Bu senin için önemli bir sınav. Tüm kameralar kayıtta... Agresif protestocuyla baş edebilecek misin, buradan bir artı puan çıkarabilecek misin? 

Yanına geldikten sonra protestocu aynı sertlikle konuşmaya devam etti;

'Göreve geldiğinden bu yana bize hiçbir faydan dokunmadı, yalnızca törenlere geldin. Söylesene, seni törenlerde protokol eksik görünmesin diye mi atadılar? Söylesene!'

Gerçekten sıkı laf. Nasıl karşılık vereceksin? Yanlış bir şey söylersen, faturası ağır olacak.

Başbakan, Cumhurbaşkanı şu an senin kadar konuşulmuyor. Reformist bir bakan olduğunu hareketlerinle ispatladın. Sermaye odaklarıyla hem ılımlı, uyumlu bir çalışma yaptın hem de teslimiyetçi davranmadın. 

Korktuğun başına gelmedi, konuştuğun ismin yönettiği şirketler grubu herhangi bir işten çıkarma yapmadı, üstelik yatırımlarını da sürdürdü. Bunun sebebi rakiplerine karşı bu programda yer almazsa kan kaybedeceğiydi, bu durumu iyi okudun. 

Şimdi ilk aşamayı sorunsuz geçtin diyebiliriz, ama önünde daha zorlu bir aşama var. Kaynakların hoyratça kullanıldığını düşünüyorsun, rakamları inceledin. Aşırı lüks, gereksiz harcamalar var.

Ve kimsenin beklemediği bir hamleyle kemer sıkma düzenlemesini duyurabilirsin. Durumun olumsuz sinyaller içerdiğini düşünüyorsan, bakanlara gitmek daha makul gibi.

Şimdi geri dönüşü olmayan bir yoldasın, çünkü ne kadar pozitif politikalar uygularsan uygula; basın sana karşı mesafeli! Partine yakın basın organları dışında senin için ağır eleştiriler var. 

Sert bir giriş yaptığın için, ılımlı şekilde devam etme şansın da kalmadı. İstihbarat yetkilileri ve başbakan ile özel bir görüşme planladın, aklında bu durumla ilgili iki seçenek var.

Bugüne kadar devlet içerisinde aldığı tüm görevler, irtibata geçtiği tüm isimler, telefon görüşme bilgileri ve ona dair her şeyi bir rapor olarak istedin. Artık bu olayı bir devlet içinde devlet olarak görüyorsun, bakanlıktaki ilk uygulama planının bu şekilde çuvallaması seni çok sinirlendirdi.  Ve görüşmede sarf ettiği sözler de canını ağrına gitti.

Agresif ve güvenilirlikten uzak bir tutum içinde olduğun yönünde bir görüş hakim. Yükselen sesleri susturmak için iddialı bir söz söylediğinin sen de farkındasın, bunun için hemen harekete geçmen lazım. 

Hükümete muhalif kesimin ortaklık payının ağırlıkta olduğu bir banka için senden önceki dönemde incelemeler yapılmıştı, bankanın hisseleri düştü, kurum yoğun baskı altında. 

Başbakan seni arayarak, bu bankanın yönetimine el koyulması yönünde harekete geçileceğini söyledi. Ancak bu konuda senin kararını esas alacağını belirtti.

Danışmanları toplayıp son durumla ilgili rapor aldın, o gün Cumhurbaşkanlığı'nda görevli bir danışman da toplantıda yer aldı. Herkes farklı teoriler ortaya attı, nitekim masadaki konu ekonomik parametreler değil, ülkeye komplo kurduğu düşünülen odaklar!

Dışarıdan gelen danışman, 'faiz oranı üzerinden ciddi kar eden bir kitle var' görüşünü ortaya attı. Diğer danışmanlarınsa, bazı gazetecilerin ilişkide olduğu kişilerin üzerine gitmeden, büyük resmi ortaya çıkarmadan bizim yaptığımız hiçbir şeyin önemi yok, dedi. 

İki seçenekten birini değerlendirip, çalışmaları sürdürmeye karar verdin. Ama hangisi?

Yanlış politikalar, tercihler ekonomiyi içinden çıkılması zor bir kriz ortamına sürükledi. Göreve geldiğin gün bile tablo çok daha iyimserdi... 

Bir şeylere güvenerek çeşitli kararlar aldın, ama gelinen noktada işsizlik arttı, alım gücü zayıfladı, sanayi daraldı. Başlattırdığın soruşturmalar bir sonuç vermedi, yarattığın hayali düşmanlar yalnızca vaktini ve enerjini çaldı. Şimdi önünde iki seçenek var, 

Doların düşmesi için, diğer ekonomik göstergeleri boşverip faizin yükseltilmesini öner (yani kafana sık), ya da politik davranıp seçim sonrası olası ekonomik istikrar umutlarının ekmeğini yemek için seçime oynamaya ve parti üst kademesi ile ilişkileri iyi tutmaya çalış.

Geldiğin günden beri yaptıklarınla tam bir güven oluşturamadın, onun için seni dikkate alanların sayısı çok fazla değil. Şimdi tüm bakanlar seni dinliyor, ekonomiyi düze çıkarmak adına ortak prensipler ortaya konulabilir. Ama durum kurtarılacak türden değil gibi, bu toplantıda dürüst olacaksın. 

Konuşma için bir hazırlık yapmadın, üzerinde çok baskı olduğu için kendini hiç rahat hissetmiyorsun... Yine de o an içinden gelenleri söylemeye karar verdin,

Ekonomiyi yoluna sokmak amacıyla göreve getirildin, ama artık olay çok farklı bir yerde. Haklı ya da haksız olman fark etmiyor, basın senin için bir ekonomist değil, 'propaganda bakanı' portresi çiziyor. 

Ofisinde oturup televizyondan operasyonları takip ediyorsun, başlamadan bitmiş gibi görünen bakanlık serüveninde artık hangi hamleyi yaparsan yap, gündemin gölgesinde kalıyor. Çünkü para piyasaları için bugün en önemli parametre gündemin gerginliği olmuş durumda. 

Başbakan seni arayarak bu grubun yönetiminde olan bankaya el koyma fikrinden bahsetti. Bunun sonuçlarının olumsuz olacağını biliyorsun, ama sana karşı olan bu kesimin gücünü azaltmak için kabul edebilirsin. Senin açıklarını yayınlayıp, kuyunu kazdıklarını düşünüyorsun... Ne yapacaksın? Son perdeye geldik.