Çin Teleskopları Bir Galaksi Grubu Çevresinde Bulunan En Büyük Atom Gazı Yapısını Keşfetti
Ne kadar çok bakarsanız, o kadar çok görürsünüz. Bu kural galaktik ölçekte de değişmiyor. Ünlü Stephan Beşlisi, ilk olarak 1877'de keşfedilen ve hayranlık uyandırmaya devam eden bir gökada grubudur. Bu grup Webb teleskobunun bilim misyonunun ilk hedeflerinden biriydi. Beş yüz metrelik Diyaframlı Küresel Teleskop olan FAST, bu galaktik yapı hakkında daha fazlasını ortaya çıkardı. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Andromeda galaksisinin Samanyolu'ndan ne kadar uzakta olduğu düşünüldüğünde, yapı 2 milyon ışıkyılının üzerinde bir mesafeye yayılıyor.
Ve galaksimizden bahsetmişken, bu son derece düşük yoğunluklu buluta yaklaşık 20 Samanyolu galaksisi yan yana sığabilir. Çin Bilimler Akademisi Ulusal Astronomik Gözlemevlerinden araştırma lideri XU Cong yaptığı açıklamada, 'Bu, şimdiye kadar bir galaksi grubu çevresinde bulunan en büyük atomik gaz yapısı' diyor.
FAST'ın inanılmaz yetenekleri bu yapının gözlemlenebilmesini sağlıyor.
Atomik hidrojen gazı, tüm yıldızların oluşumunun anahtarıdır. Özellikle birleşim etkinlikleri sırasında galaksilerden oldukça kolay bir şekilde dışarı atılabilir. Stephan Beşlisi durumunda, aynı anda çarpışan beş gökadadan dördüne bakıyoruz (beşincisi yakında görünüyor). Ana grup, Dünya'dan 290 milyon ışıkyılı uzaklıkta yer almakta.
Galaksilerin temel yapıları kökten değişebilir ve merkezlerde bulunan süper kütleli karadelikler tamamen kontrolden çıkıp galaksi yapılarını bozabilir.
Webb teleskobu, galaksilerin süper kütleli kara deliklerinden birinin etrafındaki kükürt ve oksijen de dahil olmak üzere birçok ilginç kimyasalın izini sürmeyi başarmıştı. Bu kimyasalların yanı sıra gaz da dışarı atılıp galaksiler arası uzaya yayılabilir.
Çin radyo teleskopu, araştırmacıların bu gazın yayılımını ilk kez fark etmelerini sağladı ve yapının herkesin tahmin edebileceğinden çok daha büyük olduğunu gösterdi.
Keşif aynı zamanda başka bir sürprizi de ortaya çıkardı: Gaz yapısı muhtemelen yaklaşık bir milyar yıldır orada ve bu durum şu anki galaksi evrimi anlayışımıza ters düşüyor.
Galaksilerin oluşumu hakkında gün geçtikçe daha fazla şey öğreniyoruz.
Bu yapıyı oluşturan düşük yoğunluklu atomik gazın, bu kadar uzun bir zaman ölçeğinde galaksiler arası ultraviyole arka plan tarafından iyonizasyondan kurtulması beklenmiyor. Galaksi oluşumu ve evriminin karmaşıklığı yavaş yavaş netleşiyor, ancak anlaşılması gereken daha çok şey var.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın