Yarımburgaz Mağaraları 'Tarih' Olmak Üzere
İstanbul Yarımburgaz Mağaraları, Konya Çatalhöyük’ten sonra Türkiye’nin en eski yerleşim yeri.
Tarihin her devrinde insanlara ev sahipliği yapan mağaraların şu andaki durumu ise içler acısı. Zira arkeologların yıllardır sürdürdüğü çalışmalara rağmen arkeolojik parka dönüştürülemedi. 2001’de 1. dereceden arkeolojik-doğal sit alanı ilan edilen mağaralar uyuşturucu ve alkol kullanıcıları tarafından mesken tutulmuş vaziyette. Mağaralarda 1986 yılında kazılar yapan İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, mağaraların arkeolojik park olması için birkaç kez proje yapıldığını fakat bir türlü hayata geçirilmediğini söylüyor.
Nur Muhammed Tarhan'ın haberine göre, mağaraların yer aldığı Altınşehir Mahallesi Muhtarı Seyfettin Balki de, “Mağaralarda içki de içiyorlar uyuşturucu da kullanıyorlar. Buranın turizme açılması mahallemiz açısından da çok faydalı olacak.” diye konuşuyor.
Mehmet Özdoğan, demir parmaklıklarla korunmaya çalışılan arkeolojik alanda 20 yıldır büyük tahribat yapıldığını belirtiyor. Özdoğan, uluslararası alanda da çok iyi bilinen mağaraların üzerinde çok sayıda konutun büyüdüğünü aktarıyor ve bu noktadan sonra kurtulmasının biraz zor olduğunu belirtiyor. 400 bin yıllık tarihiyle sadece Türkiye’nin değil aynı zamanda Avrupa’nın da tarihine tanıklık eden mağaraların arkeolojik park olması için yıllarca çabaladığını kaydeden Özdoğan, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin açık hava müzesi projesine sıcak bakmasına rağmen bu hayalin gerçekleşmediğini söylüyor.
Özdoğan, “Burada ilk tahribat 1980 yılında başladı, yani üzerinden otuz sene geçti ve hâlâ gerekli önlemler alınmadı.” ifadelerini kullanıyor. Mağaraların bulunduğu alana bir de toplu konut ve viyadük projesinin yapılmak istendiği iddia edildi. Bölgede hem inşaat hem müze yapılamayacağını söyleyen Özdoğan, mağaraların bulunduğu alana yapılacak binaların mağara tavanlarını çökerteceğini anlatıyor. Bizans döneminde manastır olarak kullanılan ve Osmanlılardan da izler taşıyan mağaralardan çıkan buluntular ise İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
NUR MUHAMMED TARHAN | Zaman