Hayal Satıp Servet Kazanan Ponzi'nin Hepimize Tanıdık Gelecek Dolandırıcılık Hikayesi
İnsanları hayalleriyle tuzağa düşürüp servetini kuran Charles Ponzi tarihe 'Ponzi Sistemi' adıyla kazındı. 1882’de İtalya’nın Lugo kasabasında doğan bu adam tüm dünyayı dolandıran ve hüsrana uğratan bir finans dehasıydı. Ancak Ponzi'nin başarısı sadece ikna gücüne değil zekice kurduğu ve asla gerçekleştirmediği bir plana dayanıyordu. Yıllar sonra adını duyuran bu sistem aslında basit bir aldatmacadan ibaretti. Peki bir adam nasıl olur da milyonları dolandırıp ardından hiç bir şey olmamış gibi hayatına devam edebilir?
New York’a adım attığında kimse onu tanımıyordu.
1903 yılında cebinde tek bir kuruş olmadan Amerika'ya gelen Charles Ponzi genç bir göçmenden fazlasıydı. New York'un sokaklarında birçok göçmen gibi sıfırdan başlamaya çalışıyordu. Üniversiteyi yarım bırakmış ama insanları etkileme konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahipti. Bu yeteneği aslında onun en büyük silahıydı. Çünkü Ponzi’nin amacı sadece yaşamını sürdürebilmek değil aynı zamanda bir servet inşa etmekti. Ve bunu yaparken kimse onun sadece bir hayal satıcısı olduğunu fark etmedi.
Uluslararası posta pullarından milyonlarca dolara: Ponzi Sistemi'nin doğuşu.
Ponzi'nin hayatını değiştiren fikir dönemin posta sistemine dayalı uluslararası bir ticaret uygulamasıydı. 1910'larda posta pullarının farklı ülkelerdeki değeri farklıydı. Bu farkı fark eden Ponzi “uluslararası cevap kuponları” adı verilen bir sistemle çok para kazanabileceğini düşündü. Ancak burada yaptığı hata bu planın gerçekte hiç uygulanamamış olmasıydı. Ponzi bu farkları kullanarak para kazanmak yerine yeni yatırımcılardan aldığı paraları eski yatırımcılara ödeme yaparak bir sistem kurdu. Ve herkes bu plana inanarak paralarını Ponzi’ye yatırdı. Çünkü bu sistem gerçekten işler gibi görünüyordu.
Güven hızla yıkıcı bir felakete dönüştü.
Ponzi kısa sürede devasa bir servet biriktirmeyi başardı. Yatırımcılar ona her şeylerini emanet etmişti. Evlerini, arabalarını, hatta altınlarını satıp Ponzi’ye teslim ettiler. Her şey ne yazık ki muazzam bir çöküşle sonuçlandı. Yatırımcıların kazanacağına dair umutlar bir anda hayal kırıklığına dönüştü. Ponzi'nin sistemi hızla çökmeye başladı çünkü o hiçbir zaman vaatlerini yerine getirecek bir iş yapmamıştı. Bu çöküş binlerce kişinin hayatını alt üst etti. Ponzi'nin adı artık tarihin karanlık köşelerine gömülmüş ama sistemin kendisi unutulmamıştı.
Ponzi'nin hüsranı sadece finansal değil psikolojik bir yıkımdı da.
Bir dönem çok sevilen ve güvenilen bir adamken sonunda düşüşü hem Amerika'da hem de dünya çapında büyük bir skandala dönüştü. Ancak Ponzi suçlarından hapishaneye düştükten sonra pes etmedi. İtalya'ya döndü ve orada Benito Mussolini’ye danışmanlık yaparak tekrar sahneye çıkmayı denedi. Ama tüm çabalarına rağmen Ponzi'nin yıkıcı servet hayali bir daha asla gerçek olamayacaktı. 1949’da Brezilya’da beş parasız ve unutulmuş bir şekilde öldü.
Bugünün Ponzi Sistemleri:
Ponzi’nin adı zamanla sadece bir dolandırıcılık sistemi olarak anılmaya başlandı. Günümüzde Thodex’ten Tosuncuk’a kadar pek çok finansal dolandırıcılık olayına Ponzi ismi verilir. Bu tür sistemler Ponzi'nin 100 yıl önce kurduğu dolandırıcılık düzeninin modern versiyonlarıdır. Hala milyonlarca insan büyük kazanç vaadiyle dolandırılıyor ve Ponzi’nin soğukkanlı aldatmacasına kapılıyor. Ama bir şey değişmedi: Ponzi Sistemi ile dolandırıcılar hiçbir şey üretmeden sadece hayaller satarak milyonları avlanmaya devam ediyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
İlginizi Çekebilir:
Şansa Yatırım Yaparak Zengin Olan Timothy Dexter’ın Akıl Almaz Hikayesi
Yorum Yazın