Sürgün Edildikten Sonra 60 Yıl Boyunca Türk Dilinin Avrupa'daki Elçisi Olarak Yaşayan Cevher: Güzin Dino
Eşine ve işine olan büyük aşk, onu uzun yıllar ayakta tutan yegâne güç olmuştu.
Bu içerikte Biyografya, Avrupa Sürgünleri ve Kerem Saltuk kaynak olarak kullanılmıştır.
1910'da İstanbul'da, Ferdiye ve Asım Dikel çiftinin kızı Güzin Dikel olarak dünyaya geldi.
Kariyerine dil bilimci, tiyatrocu, yazar ve çevirmen olarak çeşitli alanlarda yön verdi. Kendi döneminde gazeteci ve şair olarak sürgün edilen kişilerden Kemalpaşazade Lastik Sait Bey'in de torunuydu. Küçük yaşlardan itibaren en iyi şekilde eğitim gördü. Sonunda İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Filolojisi Bölümü'nden mezun oldu.
Aynı dönemde Roman Filolojisi profesörü olan Eric Auerbach’ın asistanlığını yaptı.
Tiyatroda dram oyunlarını oynamak konusun pek bir marifetliydi. Çevresi, trajedi konusunda iyi olduğunu ancak komedi oyunlarında başarılı olamayacağını söyleseler de bu alanda da başarılı olduğunu onlara kanıtlamıştı. Tiyatroyla ilgilendiği bu dönem, Nişantaşı'nda üst komşusu olan Abidin Dino'yla tanıştı. Güzin'in aktris olduğunu duyunca Dino, ona hem hayran hem de âşık oldu.
O dönem Moliere'in bir oyununa çalışıyordu ve Dino ona yardımcı olmayı teklif edince yavaştan yakınlaşmaya başladılar.
Büyükbabası Sait Bey, Abdülhamit tarafından 9 yıl sürgüne mahkûm edildiği için Güzin'in babası, Abidin Dino gibi hükûmetle çatışan biriyle kızını münasebet içinde olmasından korkmuştu. 1941'de Adana’ya sürgün edilen Abidin Dino'yla büyük bir gönül bağı kurdular ve 1943'te Adana'da evlendiler. Bu süre zarfında Fransızca öğretmeni olarak çalıştı.
1946'da doçent olarak Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde görev aldı.
1954'te Abidin Dino'yla birlikte Paris’e yerleştiler. Paris'te 'XIX. Yüzyıl Osmanlıcasının Cümle Kuruluşunda Fransızcanın Etkisi' konusuyla alakalı bir çalışmayı yürüttü. 1968’de 'Türk Romanının Doğuşu' konusundaki tezini sonlandırmıştı. 1975'e kadar Paris'te Türk dili ve edebiyatı dersleri vererek dilimize hizmet etti.
Doğu Dilleri Enstitüsü’ndeki Türk dili laboratuvarının kurucusu oldu.
Çağdaş Türk şairlerinin sesli antolojisi projesini hayata geçirdi. Radio France Internationale’de Türkçe yayın bölümünde yönetici oldu. 'Tanzimattan Sonra Edebiyatta Gerçekçiliğe Doğru' çalışmasından bazı bölümler kitap olarak basıldı ve DTCF dergisinde yayımladı. Ayrıca yazdığı deneme ve incelemeler Fransız ve Amerikan dergilerine kadar basıldı.
Abidin Dino'nun gırtlak kanserinden öldüğü günden beri beraber yaşadıkları evi terk etmemiş ve hatıralarla bir başına yaşıyordu.
Sık sık kapısını çalan sevenlerini ve ziyaretçilerini asla geri çevirmedi. Ömrünün son gününe kadar Türkiye'deki her türlü gelişmeyi takip etti. Vatanını çok sevse de 'O ülke değerli insanlarının kıymetini hiç bilmedi.' sözünü her fırsatta yineledi. Zihin olarak canlı olsa da fiziksel olarak tükenmişti. Son günlerinde sık sık kalkmayı denemiş ama her seferinde yerle bir olmuştu.
Yunus Emre, Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal gibi Türk sanatçıların eserlerini yabancı dillere, yabancı yazarların eserlerini de Türkçeye çevirdi.
Uzun bir ömür süren Güzin Dino, sevgili eşi Abidin Dino'nun ölümünden 20 yıl sonra, 30 Mayıs 2013'te Paris'te dünyaya gözlerini yumdu. Ömrünün 60 yılını Paris’te sürgünde geçirmişti. Öldüğünde 103 yaşında koca bir çınardı. Bu süre boyunca vatanından ve dilinden hiç kopmadı. Çevirileriyle Türk yazarlarını, şairlerini Fransız kültüründe tanıtmayı kendine görev bilmişti.
Yorum Yazın
Çok güzel bir içerik olmuş emeğinize sağlık.