Şiirsel Sinemanın Öncü Yönetmenlerinden Ingmar Bergman'ın Favorisi Olan 28 Film
Sinemaya ilgili olanlar ünlü yönetmenlerin hangi filmlerden ilham aldıklarını ve favori filmlerini her zaman merak etmişlerdir. Bu yüzden içeriklerimizde ünlü yönetmenlerin favori filmlerini size zaman zaman ulaştırıyoruz. Şimdi sıra geldi şiirsel sinemanın en önemli örneklerine imza atmış, sinemanın en büyük yönetmenlerinden biri olan Ingmar Bergman'a. Sinema tarihine damgasını vurmuş İsveçli yönetmenin etkilendiği yönetmenler ve filmler hangileriymiş bir görelim.
Yılları baz alınarak eskiden yeniye sıralanmış ve film bilgileri Beyazperde'den derlenmiştir.
1. Hayalet Araba (1921) | IMDb 8.1
Körkarlen
http://www.imdb.com/title/tt0012364
İsveç halkı arasındaki bir efsaneye göre, yıl biterken en son ölen kişi eğer büyük bir günahkârsa ruhunu Hayalet Sürücü alır. Yeni yılın arifesinden üç ayyaş efsaneyi uyandırır. Ölüm döşeğinde olan genç bir rahibe ayyaşlardan biri olan David Holm’u görmek ister. Rahibenin iki arkadaşı bu isteğe sıcak bakmasalar da David’i mezarlıkta sarhoşken bulurlar fakat bir türlü ikna edemezler. David Holm gece yarısı küçük bir hareketiyle aniden ölür.
2. Son Adam (1924) | IMDb 8.1
Der letzte Mann
http://www.imdb.com/title/tt0015064
Yıllardır Berlin'de yer alan lüks ve seçkin bir otelin kapısında büyük bir tutkuyla çalışan ve çevresinde prestijli biri olarak tanınan yaşlı adam, bir gece fırtınanın ortasında kalan bir müşteriye valizlerini taşımada yardımcı olur ve tam da soluklandığı esnada yeni patronuna yakalanır. Patronu, çalışmayıp keyif yaptığını ve bu iş için fazla yaşlı olduğunu düşünerek ertesi gün işe geldiğinde kovulduğunu söyler. Yaşlı adam işinin başkasına verildiğini görür ve kendisinin de başka bir pozisyona atandığını öğrenir. Artık erkekler tuvaletinde çalışması gerekmektedir. Bu değişiklik hem prestij hem de özgüveni açısından tam bir yıkım anlamına gelmektedir...
3. Faust – Bir Alman Halk Hikayesi (1926) | IMDb 8.1
Faust - Eine deutsche Volkssage
http://www.imdb.com/title/tt0016847
Tanrı’nın varlığını ve hayatın anlamını sorgulamakta olan Faust gerçeği aramaya karar verir ve bu yolculuğu esnasında arzularına yenik düşmeye başlar. Mephisto ise, Faust’a gençlik ve dirilik olan gerçekliği vaat etmektedir. Faust, kanıyla bu gençlik anlaşmasını imzaladığında şeytanın yüzü Mephisto’nun laneti tarafından kuşatılmaya başlayacaktır.
4. Şafak (1927) | IMDb 8.3
Sunrise: A Song of Two Humans
http://www.imdb.com/title/tt0018455
Şehirli bir kadın tatil yapmak için ücra bir göl kenarına gider. Kadın bir gece gezinti esnasında bir çiftliğe uğrayan; bir adam, kadın ve çocuktan oluşan bir aileyle tanışır. Adama ilgi duyan kadın onu ele geçirmek için anında harekete geçer. Adamı yanına çağırıp ona karısını öldürmesini ve çiftliğini satarak onunla birlikte şehre dönmesini söyler. İkna olan adam, karısını öldürebileceği bir plan kurarak onu bir deniz gezisine çıkarır. Ancak bu plan her şeyi yıkmak bir yana, inzivaya çekilmiş evliliklerini yeniden canlandırmaya vesile olacaktır.
5. Jeanne D’arc’ın Izdırabı (1928) | IMDb 8.3
La passion de Jeanne d'Arc
http://www.imdb.com/title/tt0019254
Yüzyıl savaşları sırasında ağır kayıplar veren İngiltere ve Fransa'da halkın her kesiminden insanlar çetin mücadeleler vermektedir. Jeanne d'Arc ise bunlardan yalnızca biridir. Katolik kilisesi azizesi olan Jeanne d'Arc, ülkesi Fransa için elinden geleni yapmaya ant içmiştir. d'Arc henüz 19 yaşındayken İngiltere'nin esareti altına girer ve burada Tanrı ile konuştuğu gerekçesiyle büyük tepki toplar. Şiddetini artıran tepkiler azizeyi kafir ilan edip zindanlara sürülmesiyle ve en sonunda yanarak can vermesiyle sonuçlanır.
6. Sirk(1928) | IMDb 8.1
The Circus
http://www.imdb.com/title/tt0018773
Sirk, yönetmenliğini ve başrolünü Charlie Chaplin' in üstlendiği, 1928, ABD yapımı sessiz bir komedi filmidir. Al Ernest Garcia, Merna Kennedy, Harry Crocker, George Davis ve Henry Bergman da rol aldığı filmde Chaplin, polis tarafından kovalanırken yolu bir sirke düşen ve oranın yıldızı haline gelen bir serseri (Şarlo) rolündedir.
7. Cezayir Batakhaneleri (1937) | IMDb 7.8
Pépé le Moko
http://www.imdb.com/title/tt0029453
Pépé le Moko, Paris'teki bir gangster çetesinin lideridir. Ancak Fransa polisinin yeraltı dünyasında suç patronlarını tek tek tutukluyor olması büyük baskı yaratmaktadır. Pépé'nin hayatı, Gaby'e aşık olmasıyla tamamıyla değişir. Gaby, sofistike bir turist kadındır ve Pépé ile birlikte yeni evlerinde yaşamak istemektedir. Ancak bu durum Pépé'nin sevgilisi Ines'i çılgına çevirecektir. Aralarında yaşanan bu tehlikeli aşk üçgeni, ünlü mafya babasının Dedektif Slimane tarafından izinin sürülmesini kolaylaştıracak ve onun saltanatını tehlikeye atacaktır.
8. Sisler Rıhtımı (1938) | IMDb 7.7
Le quai des brumes
http://www.imdb.com/title/tt0030643
Geçirdiği bir sinir krizi sırasında cinayet işlemiş olan asker kaçağı Jean, sisler içindeki liman kentine gelir ve rıhtımdaki bir meyhanede tanıştığı Nellie'ye âşık olur. Kızın nişanlısını katletmiş olan hain koruyucusu Zabel, kızı da yıldırmıştır. Jean yeraltı dünyasına karışır; bu arada yerel bir çetenin başı olan Lucien, dikkatini Nellie'nin üzerinde yoğunlaştırır. Jean, polisi atlatmak için, intihar eden bir ressamın pasaportunu kullanır ve Venezüella'ya giden bir geminin mürettebatına katılır. Nelly'ye tecavüz etmeye kalkışan Zabel'i öldürmek zorunda kaldıktan sonra, tam gemi hareket etmek üzereyken, kendisi de Lucien tarafından vurulup öldürülür.
9. Gün Ağarıyor (1939) | IMDb 7.8
Le jour se lève
http://www.imdb.com/title/tt0031514
1930'ların Paris'inde geçen hikayede, döküm fabrikasında çalışan ve çevresi tarafından sevilen biri olan Fronçois'nın başından geçen beklenmedik olaylara tanık oluyoruz. Fronçois banliyödeki apartman dairesinde Valentin'i öldürür. Polis evinin etrafını çevirdiğinde ise kendini odasına kilitleyerek o ana nasıl geldiğini, kendisini cinayete getiren şeylerin neler olduğunu düşünmeye başlar. Hayatının aşkıyla tanıştığı günleri ve Valentin ile asistanı Carla ile ilk karşılaştığı o anlara geri döner...
10. Raşomon (1950) | IMDb 8.3
Ormanda tesadüf eseri bir adamın kanlar içerisindeki cesedi fark edilir. Adamın, olayın başka bir faili olan karısı da tecavüze uğramıştır. Bu olayın şahidi olan yalnızca üç kişi vardır... Bunlardan biri bir gezgindir, diğeri bir oduncudur, sonuncusu ise bir hayduttur. Artık geriye her birinin hikayesini ayrı ayrı dinlemek kalmıştır. Ancak tüm bu hikayeler birbiriyle çelişmekte ve olaya dair bulanık olmayan bilgiler verememektedirler. Aralarından birisi kesin olarak gerçeği anlatmamaktadır; ancak bu hangisidir?
11. Sunset Bulvarı (1950) | IMDb 8.5
Sunset Blvd.
http://www.imdb.com/title/tt0043014
Joe Gillis genç bir senaristtir. Film, Gills’in bir havuzda kanlar içinde yatarken görüntüsü ile başlar ve daha sonra altı ay öncesine gideriz. Senaryolarını satamayan ve parasız kalan Joe’nun başı eski borçlarıyla derttedir. Alacaklılardan kaçar ve Sunset Bulvarı’ndaki bir eve sığınarak saklanır.
Buradaki ev sahibi ise, sessiz filmler döneminde ün yapmış aktrislerden Norma Desmond’dır. Eski ününü hemen geri kazanabileceğini düşünen Norma, kendi yazdığı bir senaryoyla sinema dünyasına dönmeyi amaçlamaktadır. Joe kendisine senaryo yazımı konusunda yardım edebileceğini söyler ve böylelikle Norma onun bu evde yaşamasına izin verir.
12. Bir Taşra Papazının Günlüğü (1951) | IMDb 8.0
Journal d'un curé de campagne
http://www.imdb.com/title/tt0042619
Georges Bernanos'un romanından uyarlanan film, taşrada yaşayan, bir yandan günlük hayatın zorluklarıyla uğraşırken diğer yandan kendi davranışlarını, inancını sorgulayan genç bir papazın öyküsünü anlatır. Son derece idealist bir genç olan papaz, İsa gibi yaşama yolunu benimsemiştir. Ancak çalışmaya başladığı yeni kasabada yaptıkları yanlış anlaşılınca toplum tarafından dışlanmaya başlar...
13. Bay Hulot'nun Tatili (1953) | IMDb 7.6
Les vacances de Monsieur Hulot
http://www.imdb.com/title/tt0046487
Hulot, küçücük arabasıyla, kendi başına tatile çıkar. Yolculuğun sonunda kendisini deniz kıyısında, oldukça renkli bir otelde bulur. Bu otel, adına tatil denilen ayrıksı kavramın bile tekdüzeleştiği bir yerdir. Her şey yemekten, içmekten ve eğlenmekten ibarettir. Bay Hulot ise sanki bu sıkıcı tatilin düzenini bozmak için gönderilmiştir. Ondan sonra bu tatil, kimsenin unutamayacağı türden bir tatile dönüşecektir.
14. Sonsuz Sokaklar (1954) | IMDb 8.1
La Strada
http://www.imdb.com/title/tt0047528
Gelsomnia, yoksul ailesi tarafından para karşılığında, gezici bir sirk göstericisi olan huysuz Zampano'ya verilir. Birlikte yolculuğa çıkan bu iki farklı karakter, dünyayı bambaşka gözlerden görmektedir. Hassas Gelsomnia iyi niyetli, dost canlısı ve neşeli mi neşeli bir melek karakterine sahipken; Zampano hayatı para, seks ve yemek olarak görmektedir. Çok geçmeden Zampano'ya vurulan sevimli Gelsomnia, bu aşk yüzünden parçalarına ayrılacak, ancak asla umudunu yitiremeyecektir. Uyguladığı fiziksel ve ruhsal şiddetlerle Gelsomnia'nın ruhunu günbegün yıpratan Zampano ise acı bir kaderle karşılaşacak, pişmanlığın en acı hallerini tadacaktır.
15. Gece (1961) | IMDb 8.0
Tanınmış ve başarılı bir yazar olan Giovanni Pontano ve güzeller güzeli eşi Lidia ile birlikte münzevi bir hayat sürmektedir. Lidia, ölmek üzere olan Tommaso Garani isimli arkadaşlarını Milan'da yatmakta olduğu hastanede ziyaret eder. Bu adam, Lidia'nın gizli bir ilişki içerisinde olduğu bir aile dostlarıdır. Kısacası Giovanni ve karısı arasındaki evlilik uzun zaman önce bitme noktasına gelmiştir. Bunu uzun zaman önce fark eden taraf ise Lidia olmuştur. Giovanni'nin hastanede karşılaştığı kadın ise ayrı bir kırılma anına neden olur.
16. Sapık (1960) | IMDb 8.5
Marion Crane’e patronuyla iş yapan zengin bir adam para emanet eder ve ardından Marion yola koyulur. Polisler Marion’un şüpheli davranışları üzerine peşine takılır. Ancak Marion’un peşine takılan sadece polisler değil, aynı zamanda tanıdıkları da Marion’un peşindedir. Sevgilisi ile buluşmayı planlayan Marion geceyi bir otelde geçirmeye karar verir. Otelden içeri girer girmez garip şeyler olduğunun farkın varan Marion uyumadan önce otel sahibi Norman Bates ile biraz sohbet eder. Norman ın kişiliğinde sorunlar olduğunu, annesine ve kuşlara karşı bir takıntısı olduğunu öğrenen Marion, odasına gidip duş almaya karar verir.
17. Tatlı Hayat (1960) | IMDb 8.1
La dolce vita
http://www.imdb.com/title/tt0053779
Tuhaf gazeteci Marcello Rubini zengin ve şöhretli İtalyan aristokrasisine dair söylentilerin yayınlanacağı bir köşede yazması için Roma’da çalıştığı gazete tarafından görevlendirilir. Marcello, bir partiden diğerine geçmekte, bu esnada da sosyetenin en güzel, en ilginç insanlarıyla tanışmaktadır. Bu başlardan tatlı görünen hayat, zamanla Marcello’yu daha yalnız, daha ucuz bir insan haline getirir. Bol içki ve dansla kapattığı geceler Marcello’yu hem bedenen hem de zihnen yavaş yavaş yok etmektedir.
18. Cinayeti Gördüm (1966) | IMDb 7.7
Bir fotoğrafçı bir gün farkında bile olmadan bir kare yakalar ama aslında o karenin ardında bambaşka bir sır saklıdır. Daha önce de çok kereler şiddet içeren ya da acı dolu olayları fotoğraflamıştır ama en ufak bir biçimde etkilenme, heyecan ya da çoşku duymadan akıntı içinde yol alan bir hali vardır. Bir gün parktaki bir çiftin fotoğrafını çeker. Eve dönüp karanlık odada fotoğrafı büyütünce hiç fark etmediği bir durum dikkatini çekiverir. Fotoğraf karesi, işlenen bir suçun en çarpıcı kanıtı olmuştur.
19. Andrei Rublev (1966) | IMDb 8.4
Andrei Rublev
http://www.imdb.com/title/tt0060107
15. yüzyılda Tatarların saldırıları altında inleyen Rusya’dayız. Andrei Rublev hem bir keşiş hem de ikona ressamıdır. Barbarlık, şiddet ve kana kontrast olarak doğanın mucizevi güzelliği ve inanç Rublev’in beslendiği kaynaktır. Ne var ki bir köylü kızını tecavüzden kurtarmak için bir adamı öldürmek zorunda kaldığında hayatı ve Tanrı inancını yeniden sorgular. Yaratıcılık ateşinin, konuşmama ve resim yapmama yemini eden Rublev’in içinde yeniden yanmaya başlaması için toy bir delikanlının dev bir çanı imal etmesini seyretmesi gerekecektir. Bu aslında sanatçı keşişin eserlerine gerçek rengin ve hayatın da gelmesinin işaretidir.
20. Göçmenler (1971) | IMDb 8.0
Utvandrarna
http://www.imdb.com/title/tt0067919
Kendileri ve çocukları için daha iyi bir yaşam kurma düşüncesiyle ya da dini baskılar gibi çeşitli nedenlerle toplam 16 kişilik bir grup Kuzey Amerika' ya gitmek üzere yaşadıkları köyden ayrılır. Uzun ve meşakkatli bir Atlantik yolculuğu onları beklemektedir.
21. Edvard Munch (1974) | IMDb 8.5
Edvard Munch
http://www.imdb.com/title/tt0074462
1884’ten 1894’e kabaca bir kronolojiyi takiben Norveçli sanatçı Edvard Munch’un ekspresyonizme önayak oluşunu; Kuzey Avrupa'nın en çok çamur atılan ve en tartışmalı sanatçısı oluşunu anlatan film, ayrıca Edvard 5 yaşındayken annesinin veremden ölümünü ve 13 yaşına geldiğinde de (kendisinden 1 yaş büyük olan) kız kardeşinin akciğer yetmezliğinden ölümünü geri dönüş sahneleriyle anlatıyor.
22. Kurşun Yıllar (1981) | IMDb 7.6
Die bleierne Zeit
http://www.imdb.com/title/tt0082081
'Alman Kızkardeşler' olarak da bilinen 1981 yapımı 'Die Bleierne Zeit (Kurşun Yıllar)' Stammheim hapishanesinde kuşkulu bir biçimde ölen, Baader Meinhof örgütü üyesi, kadın eylemci Gudrun Ensslin ve onun gazeteci kız kardeşi Christiane Ensslin arasındaki ilişkiyi ve Gudrun’un mahkûmiyet yıllarını anlatıyor.
23. Bir Köpek Olarak Hayatım (1985) | IMDb 7.7
Mitt liv som hund
http://www.imdb.com/title/tt0089606
Ingemar bir çocuktur. Ağabeyi, hastalıklarla boğuşan annesi ve çok sevdiği Sickan ile birlikte yaşamaktadır. Ağabeyi sürekli olarak onu hakir görmekte ve onunla eğlenmektedir. Ingemar da onunla pek anlaşamamaktadır. Yaz tatili esnasında annesinin yalnız kalmasının daha iyi olacağı düşünüldüğünden dayısının yanına yollanır. Ingemar içinde bulunduğu yepyeni ve taptaze ortamda kendi hayatının dönüşümünü seyretmeye başlayacaktır. Yaz biterken ise artık anlatacağı çok şeyi olacaktır.
24. Şölen (1998) | IMDb 8.1
'Şölen' babalarının 60. doğum gününü kutlayan varlıklı bir ailenin kutlama yemeği sırasında yaşadıklarını anlatır. Tüm sıradanlığıyla devam eden doğum günü yemeği, ailenin erkek çocuğu Christian'ın söz hakkı alıp konuşmaya başlamasıyla şok edici bir havaya bürünür. Christian küçük bir çocukken, babası Helge'nin kendisine ve yakın zamanda intihar eden ikiz kız kardeşi Linda'ya cinsel tacizlerde bulunduğunu anlatır. Bu şok edici konuşma üzerine ortam gerilir fakat konuklar bu hikayeyi inandırıcı bulmaz. Ancak ölen kız kardeşin ardında bıraktığı veda mektubu tam da o esnada bulunur ve bu mektup doğum günü şölenini alt üst edecek niteliktedir.
25. Sev Beni (1998) | IMDb 7.6
Fucking Åmål
http://www.imdb.com/title/tt0150662
Agnes ve Elin, İsveç’te Åmål isimli küçük kasabada yaşayan iki genç kızdır. Rahat, sempatik ve popüler bir kız olan Elin’in aksine depresif Agnes’in pek arkadaşı yoktur. Gizliden gizliye Elin’den hoşlanan Agnes bunu ifade etmenin bir yolunu bulamadıkça daha da mutsuz olmakta ve içine kapanmaktadır.
Agnes’in durumundan endişelenen ailesi 16. yaş gününü kutlamak için parti düzenlerler. Başka bir partiye gitmemek için Agnes’in partisine gelen Elin ile Agnes arasında arkadaşlıktan daha farklı bir ilişki başlayacaktır.
26. Amerikan Güzeli (1999) | IMDb 8.4
American Beauty
http://www.imdb.com/title/tt0169547
Amerikan Rüyası’nın en büyük taşlamalarından biri olan filmde orta sınıf bir Amerikan ailesinin içinde bulunduğu çöküntü ve dağılmayı konu alır. Lester, kızıyla ve orta yaş bunalımındaki karısıyla iletişim kurmakta başarısızlığa uğrayan, rutinlerle dolu yaşamından tiksinerek yaşlanan bir babadır. İşini bırakıp zamanını hiç yapmadığı gibi değerlendirmeye başlayarak yeniden genç hissetmeye çalışırken, henüz onaltı yaşındaki kızının, güzeller güzeli arkadaşı Angela ile arasında tuhaf bir cinsel gerilim doğar. Bu ilişki kızı ve karısıyla arasındaki zaten kopuk olan bağı koparacak, her bir aile ferdini farklı kaderlere sürükleyecektir.
27. Manolya (1999) | IMDb 8.0
Kendi halinde yalnız bir adam olan Jim Kurring görevini son derece ciddiye alan bir polis memurudur. Bir gün bir cesetle karşılaşır ve olayı çözmeye çalışırken bambaşka bir maceraya atılır. Tanınmış yapımcı Earl Partridge kanser hastalığına yakalanmış, son zamanlarında ise yıllar önce terk ettiği oğlunu bulmak için çabalamaktadır. Uyuşturucu bağımlısı Claudia Wilson'ın hayatı tanımadığı bir adamla tanıştığında bambaşka bir yere evrilecektir...
28. Trafik (2000) | IMDb 7.6
Hakim Robert Wakefield uyuşturucu ile mücadele komisyonunun başına atanır. Sert ve muhafazakar yanı ile tanınan hakim bir yandan uyuşturucu mafyası ile uğraşırken, bir yandan da kızının bağımlı olduğunu öğrenip şok geçirir. Kocasının tutuklanması üzerine şaşkına dönen ve onun asıl işinin uyuşturucu ticareti olduğunu öğrenen Helena Ayala, bir anda yabancısı olduğu bir dünyanın içinde bulur kendini. Meksika'da ise bir polis ahlaki ikilemler içinde yanıp kıvranmaktadır.