Seta'nın Afrika Raporundan:

İSTANBUL (AA) - Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) tarafından Pekin ve Ankara yönetimlerinin Afrika kıtasındaki ekonomik ve siyasi rekabetinin karşılaştırmalı bir şekilde ele alındığı 'Afrika'da İş Birliği ve Rekabet Türkiye ve Çin' başlıklı rapor yayımlandı.

SETA'dan yapılan açıklamaya göre, Deniz İstikbal tarafından kaleme alınan raporda iki yükselen gücün son yıllarda Afrika'ya yönelik artan girişimleri ve yatırımları farklı açılardan masaya yatırıldı.

Afrika'nın sahip olduğu jeopolitik konumu ile stratejik ticaret geçiş güzergahlarında yer alışı, zengin enerji ve yer altı kaynakları, tarım potansiyeli, büyüyen ve gelişen pazarıyla küresel aktörlerin çekim ve güç merkezi olduğuna dikkat çekilen raporda, kıtanın sahip olduğu potansiyelin, onu küresel siyaset ve ekonomi sahnesinde büyük güçler nezdinde rekabet sahasına dönüştürdüğü aktarıldı.

Afrika'nın Avrupalı ülkeler tarafından paylaşılan ve sömürgeleştirilen ülkelerinin ancak 20. yüzyılın ortalarından itibaren kağıt üzerinde bağımsızlıklarına kavuştukları belirtilen raporda, 'Batılı ülkelerin bağımsızlık sonrası Afrika ülkeleri ile olan ilişkilerinde benimsedikleri post-kolonyalist ve üstten bakan dayatmacı tavır ikili ilişkilerde bağımlılığı beraberinde getirmiştir. Uluslararası finans kuruluşlarının kredi, yardım ve hibelerine rağmen yoksulluktan kurtulamayan birçok Afrika ülkesi iç savaşların veya farklı etnisiteler arasındaki güç mücadelesinin pençesinden kurtulamamıştır. 422 milyon kişinin yoksulluk sınırının altında yaşadığı, 600 milyondan fazla insanın elektriğe ulaşımının olmadığı, 783 milyon Afrikalının temiz suya erişiminin sınırlı olduğu kıta temel gıda ürünlerinde yardıma muhtaçtır.' ifadelerine yer verildi.

• 'Türkiye ve Çin'in, Afrika’nın gelişmesine daha fazla katkı sunabilir'

Raporda, Afrika'da ABD, İngiltere, Fransa, Almanya ve Rusya'nın ön plana çıktığı ancak kıtanın gelişme hikayesine dahil olan iki yükselen güç olarak Türkiye ve Çin'in Afrika'da dair bir sömürgeci geçmişe sahip olmamasının onları diğer güçlerden ayrıştırdığı ve bu sayede kıta ülkeleriyle kurdukları ilişkilerin de imajlarına olumlu katkı sunduğu ifade edildi.

Afrika'nın 21. yüzyılda ihtiyaç duyduğu ekonomik kalkınma dış ülkelerden gelecek yatırımlarla doğrudan bağlantılı olduğu, ancak Batılı ülkelerin tek tarafın kazançlı çıktığı bir ilişkiyi tercih etmesi diğer aktörlerin kıtada ön plana çıkmasını sağladığı vurgulanan raporda, Türkiye ve Çin'in, Afrika’nın gelişmesine daha fazla katkı sunabileceğine, ayrıca iki aktörün ekonomik kalkınma girişimlerinin kıta ülkeleri için alternatiflerin olduğuna işaret ettiğine dikkat çekildi.

Çin ve Türkiye'nin Afrika'da yapabilecekleri birçok iş birliği alanı olduğu, fakat Çin'in uluslararası yatırımlar ve yardımlar gibi konularda daha çok kendi başına hareket etmeye meyilli olduğu ifade edilen raporda şunlar kaydedildi:

'Türkiye Çin'den farklı olarak demokrasi tecrübesine ve İslam medeniyetinin tarihsel hafızasına sahiptir. Afrika'da sayıları 28'e ulaşan Müslüman ülkenin bulunması Türkiye'yi Çin'e kıyasla daha avantajlı bir konuma taşımaktadır. Ancak Çin'in sahip olduğu devasa finansal kaynaklar Afrika ülkeleri için daha büyük finansal imkanlar sunmaktadır. Fakat Çin'in borç tuzağı olarak adlandırılan eleştirilere karşı geliştirdiği argümanların yetersiz olması Türkiye'yi daha cazibeli hale getirmektedir.'

Ayrıca Türkiye ve Çin'in, Afrika'da var olan politik yaklaşımlarının ekonomi politik bir perspektifle analiz edildiği raporda iki ülkenin kıta ülkeleriyle kuracakları ilişkilerde dikkat etmeleri gereken birtakım önerilere de yer verildi.

Raporun tam metnine SETA'nın internet sitesi www.setav.org adresinden ulaşılabilir.