Zeugma Antik Kenti ve Mozaik Müze: Kommagene Krallığının En Büyük Dört Şehrinden Biri ve Gaziantep'in Simgesi
Zeugma Antik Kenti, Gaziantep ilinin Nizip ilçesine 10 km uzaklıktaki Belkıs Mahallesinde. Burası Roma döneminin en büyük kentlerinden biri. Özellikle tarihiyle büyük bir ilgi çeken Zeugma Antik Kenti, Gaziantep'in de simgesi durumunda. Zeugma Antik Kenti, Antik Roma, Antik Yunan ve Sami kültürlerini bir arada barındırması nedeniyle çok önemli. Dünyanın ikinci büyük mozaik müzesi olma unvanına sahip olan Zeugma Mozaik Müzesi de Zeugma'dan gelen mozaiklerin sergilendiği bir nokta.
Bu içeriğimizde Zeugma Antik Kenti ve Mozaik Müze hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Zeugma Antik Kentinin Tarihçesi
Zeugma Antik Kenti, aslında iki şehrin birleşiminden oluşuyor. MÖ 300 yılında Büyük İskender'in generallerinden olan I. Seleukos'un kurduğu 'Selevkaya Euphrates' ve eşi Apama'nın kurduğu 'Apama' şehirlerinin köprüyle birbirine bağlanması ile Zeugma Antik Kenti meydana geliyor.
İki şehir, karşılıklı olarak Fırat'ın iki yakasında yer alıyor. Şehirlere yapılan köprü sayesinde Zeugma, bugünkü ismini ediniyor. Yaklaşık olarak 20 bin dönümlük bir arazide, İpek Yolu üzerindeki bu kent, yüzölçümü ve nüfusu sayesinde Kommagene Krallığı'nın en büyük 4 şehrinden birisi durumundaydı. Milattan Sonra 1. yüzyılda ise Roma İmparatorluğu'nun topraklarına girdi.
Roma İmparatorluğunun topraklarına girince şehrin adı 'köprü, geçit' anlamlarına gelen Zeugma olarak değiştirildi. 252 yılında ise Sasani İmparatorluğu'nun Kralı I. Şâpûr, Zeugma'yı Roma'dan aldı ancak bir süre sonra şehir tekrar Roma'nın eline geçti. Şehir, 601 yılından sonra İslam akınlarına uğradı ve terk edildi. 901 ile 1200 yılları arasında burada İslami yerleşim yerleri kurulmaya başlandı.
Zeugma Antik Kentinin Önemi
Zeugma Antik Kenti, Antik Roma, Antik Yunan ve Sami kültürlerini bir arada barındırması nedeniyle çok önemli. Bu kentte çıkarılan her bir kazıda tarihe ışık tutan yeni veriler elde ediliyor. Zeugma'nın İpek Yolu üzerinde bulunması da Zeugma'ya ticari gelişim açısından büyük etkiler sunuyor.
Günümüzde ise Zeugma Antik Kenti, her bir bilimsel kazı ile eski çağlardan yeni bilgiler edinmemizi sağlıyor.
Günümüzde Zeugma Antik Kenti
Zeugma, günümüzde Gaziantep il sınırları içerisinde yer alıyor. Şehir içerisinde günümüze kadar korunan pek çok yapı var. Helenistik dönemden kalma bir Agora, Roma Agorası, iki farklı kutsal alan, stadyum, tiyatro, iki tane hamam, Roma lejyonu, Roma lejyonunun idari yapıları ve nekropoller, günümüze ulaşan bazı yapılar.
Kentte bilimsel kazılar 1987 yılında başladı. Bu kazılar halen Ankara Üniversitesi tarafından devam ettiriliyor. Yapılan bilimsel kazılardan çıkartılan mozaikler, yaklaşık olarak 2500 metrekarelik bir alanı kaplamakta. Çıkarılan mozaikler bir süre Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmişti. Bu mozaikler 2011 yılında Zeugma Mozaik Müzesine taşındı.
Zeugma Mozaik Müzesi
Dünyanın ikinci büyük mozaik müzesi olma unvanına sahip olan Zeugma Mozaik Müzesi, ziyarete açık olduğu ilk bir gün boyunca 3000'in üzerinde ziyaretçi ağırlamış. Bu yönüyle çok fazla öneme sahip. Burası açıldığı tarih olan 9 Eylül 2011'den itibaren 3 yıl boyunca 'Dünyanın en büyük mozaik müzesi' olarak biliniyordu. Daha sonra bu unvanı 28 Aralık 2014 tarihinde açılan Hatay Arkeoloji Müzesine devretti.
Mimarisi ve teknolojisiyle dünyanın önde gelen müzelerinden olan Zeugma Mozaik Müzesinde iki bin yıllık mozaiklerin yıllar içinde define avcıları nedeniyle eksilen parçaları lazer sistemiyle görüntü olarak tamamlanıyor.
Burada mozaikler 13 renk armonisinden meydana geliyor. Müze, üç blok olarak inşa edilmiş. Müzede, Zeugma'dan gelen mozaikler sergileniyor. Özellikle dünyaca ünlü 'Çingene Kızı Mozaiği' büyük ilgi görüyor.
Zeugma Çingene Kızı Mozaiği
Zeugma Çingene Kızı Mozaiği, 1998 - 1999 Kış döneminde bulunmuştur. Belkıs Harabelerinin kurtarılması sırasında bir villanın 300m2'lik tabanının parçası olarak, üzerindeki sütunun kaldırılmasıyla bulunan Çingene Kızı Mozaiği, antik kent ile birlikte Gaziantep'in de simgesi.
Mozaiğe konu olan kişinin cinsiyeti bir tartışma konusu. Saç örgülerinden dolayı ise bu mozaiğe Çingene Kızı adı verilmiş. Mozaik, bir süre Gaziantep Arkeoloji Müzesinde sergilendi. Daha sonra ise Zeugma Mozaik Müzesine taşındı.
Mozaiğin diğer parçaları ise 2018 yılının Aralık ayında Amerika'dan Türkiye'ye geldi ve yine aynı müzede sergilenmeye başladı.
Zeugma Bullaları
Bulla, eski zamanlarda mühür yerine kullanılan baskılardır. Bu bullalardan Zeugma'da 100 binden fazla bulunmuştur. Arkeologlar, bu sayının müze kayıtlarında bulunan en fazla bulla olduğunu ifade ediyor. Zeugma, sahip olduğu bullalar sayesinde bir dünya rekoruna sahip.
Zeugma Antik Kenti Nerede? Zeugma Antik Kentine Nasıl Gidilir?
Zeugma Antik Kenti, Gaziantep ilinin Nizip ilçesi sınırlarında yer alan Belkıs Köyü'nde yer alıyor. İl merkezinden ilçeye gelen toplu taşıma araçlarıyla, özel araçlarla buraya gelmek mümkün.
Eğer Gaziantep'e uçakla gelirseniz de havalimanından HAVAŞ, otobüs ve taksiler yardımıyla veya araç kiralayarak Nizip'e gelebilirsiniz.
Zeugma Antik kenti adres ve lokasyon bilgileri şu şekilde:
Adres: Belkıs Merkez, 27700 Belkıs Köyü/Nizip/Gaziantep
Zeugma Mozaik Müzesi Nerede? Nasıl Gidilir?
Gaziantep'e gelmişken ve Zeugma Antik Kentini ziyaret etmişken daha fazla tarih turizmi yapmak için Mozaik Müze'ye de gidebilirsiniz. Zeugma Mozaik Müzesi, Gaziantep Şehitkamil'de yer alıyor. Buraya toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşmak oldukça kolay.
Adres: Mithatpaşa, Hacı Sani Konukoğlu Blv., 27500 Şehitkamil/Gaziantep
Zeugma Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi Ziyaret Saatleri
Zeugma Antik Kenti
Zeugma Antik Kenti, haftanın her günü 08.30 - 18.30 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.
Zeugma Mozaik Müzesi
Zeugma Mozaik Müzesi, 2022 Ağustos itibariyle 1 aylığına 08.30 - 22.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.
Normal ziyaret saatleri ise 08.30 - 18.30 arası.
Zeugma Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi Giriş Ücretleri
Zeugma Antik Kenti
Zeugma Antik Kenti 2022 yılı giriş ücreti 20 TL olarak belirlenmiştir. Girişlerde Müze Kart geçiyor.
Zeugma Mozaik Müzesi
Zeugma Mozaik Müzesi 2022 yılı giriş ücreti 65 TL olarak belirlenmiştir. Burada da Müze Kart geçiyor. Sesli rehberlik hizmeti de bulunuyor.
Diğer Bilgiler
Zeugma Antik Kenti Telefon Numarası: 03423252727
Zeugma Mozaik Müzesi Telefon Numarası: 03423252727
NOT: Giriş ücretleri dönemsel olarak değişebileceği için öncesinde telefon numarası ile bilgi alabilirsiniz.
Zeugma Antik Kenti Gezgin Yorumları
Zeugma Antik Kentini ziyaret edenlerden gelen yorumlar ziyaretinizi şekillendirmenize yardımcı olabilir:
'Zeugma Antik kenti, Zeugma Mozaik Müzesi kadar çok eser göremeseniz de muhakkak uğramanız gereken bir yer. MÖ. 3 yy. dan beri insanlığın yaşadığı ve çok ileri mimari zekası ve estetik algısı ile, yaşadıkları yerlere hayat verdiklerini kendi gözlerinizle görmek ve eskilerin bıraktıklarına imrenerek ibret almak için muhakkak gelin derim.'
'Tarih kokuyor. Tabi bir kısmı sular altında kalmış. Baraj manzarası da bir hatika. Girişte müze kart geçerli. Girişten sonra 10 dk. yürümek gerekiyor. Biraz sıcak olabilir. Yanınıza su ve şapka almayı unutmayın. Yol boyu fıstık ağaçlarının arasında yürüyorsunuz. Kazısı bitmiş alanın üstü ve etrafı kapalı. İçerisi dışarıdan daha serin. 4-5 katlı yapılar bulunuyor. Yan tarafta kazı devam ediyor. Hem manzara hem de tarihsel içerikler için gidilmeli.'
Zeugma Mozaik Müzesi Gezgin Yorumları
Zeugma Mozaik Müzesine gelenlerin yorumlarıyla da müze ziyaretinizi şekillendirebilirsiniz:
'Kesinlikle uğranılması gereken bir müze, resmen tarihte yolculukta gibisiniz. Eserler kendine hayran bırakıyor. Bu değerlerin günümüze taşınması ve sunulması için verilen emekler takdire şayan. Antep ziyaretinin olmazsa olması.'
'Gaziantepte gidilmesi gerken yerlerden bir tanesi. Mimarisi ve içindekiler oldukça özel eserler, park yeri sorunu yok, ama park yerlerinde resmi görevli olmayan değnekçilerden rahatsız oldum ama araca zarar gelmesin diye para vermek zorunda kaldım, müzekart geçerli, ortak alanda kafe var ama dışarda olduğundan sıcakta oturmayı pek tercih etmedim.'
Zeugma'ya Gelmişken Gezilecek Yerler
Zeugma Antik Kenti ve Mozaik Müze'yi ziyaret etmişken buralara da uğramadan dönmeyin:
Yorum Yazın