Karantinada mı Yaşasak? İnsanlık Tarihi Boyunca Milyonların Ölümüne Sebep Olmuş 25 Hastalık
İnsanlar arasındaki bütün çatışmalara ve savaşlara rağmen, insanlık tarihi boyunca en çok hayatı sona erdiren hastalıklar ve salgınlar olmuştur. Gerek 14. yüzyıldaki kara veba olsun, gerek günümüz Afrikası’ndaki ebola, bu hastalıkların sebep olduğu ölümler toplumların ödediği en büyük bedeller olabilir. İşte, insanlık tarihindeki en ölümcül 25 hastalık…
Bu içerikteki bazı maddeleri ve görselleri rahatsız edici bulabilirsiniz, uyarıyoruz.
25. Kolera
Bu küçük bağırsak enfeksiyonu en öncelikli olarak hastalığı taşıyan birinin atığını içeren suyun içilmesi ya da gıdaların tüketilmesiyle bulaşıyor. Günümüzde her yıl 5 milyon insan bu hastalıktan etkileniyor ve 100 bin kişi hayatını kaybediyor.
24. Çiçek Hastalığı
Çiçek hastalığı 20. yüzyıldaki aşı çalışmalarından sonra tamamen ortadan kaldırılan iki bulaşıcı hastalıktan biri sayılıyor (diğeri sığırvebası). Ne yazık ki aşı çalışmalarından önce çiçek hastalığı yalnızca 20. yüzyıl içinde 500 milyon insanın hayatına mal olmuştur.
23. Sarıhumma
Dişi sivrisinek ısırıklarıyla bulaşan bu hastalık Afrika’da ve Güney Amerika’da görülüyor. Semptomları arasında ateş, titreme nöbetleri, anoreksi, mide bulantısı, kas ağrısı (hissedilir sırt ağrısıyla birlikte) ve baş ağrısını içeriyor. Bu belirtiler genelde birkaç gün içinde hafifleyebiliyor. Sarıhumma 1980’lerden beri Afrika’daki savaş ve sosyal bozulum yüzünden canlanma gösteriyor.
22. Verem
Genelde akciğerlere saldıran bu hastalık havadaki tükürük partiküllerinden bulaşıyor. Aktif bir verem enfeksiyonunun belirtileri kanlı öksürüğü, ateşi, gece terlemeyi ve kilo kaybını kapsıyor. Günümüzde tahmini olarak dünyanın üçte birinde veremin bir çeşidinin bulunduğu düşünülüyor.
21. Enflüenza
Daha sıklıkla grip olarak bilinen enflüanza verem gibi havadan veya farklı olarak enfeksiyonun bulaştığı yüzeylerle temas üzerinden bulaşabiliyor. Virüs sabunla etkisiz hale gelebildiği için sık el yıkama alışkanlığı enfeksiyon riskini oldukça düşürebiliyor.
20. Akciğer Kanseri
Akciğer kanseri dünya çapında erkek ve kadın ölümleriyle ilişkilendirilen en yaygın kanser türü olarak biliniyor ve yıllık 1.38 milyon insanın ölümüyle ilişkilendiriliyor.
19. İshal
3. Dünya ülkelerinde sıklıkla görülen bir ölüm sebebi ve dünya çapında çocuk ölümlerinin 2. en büyük nedeni olan ishal, sıvı kaybına veya potasyum yetersizliği ya da tuz dengesizliği gibi elektrolit bozukluklarına sebep olabiliyor.
18. Perinatal Komplikasyonlar
Her yıl yaklaşık 500 bin kadın şiddetli kanama, enfeksiyonlar, güvensiz kürtaj, havale gibi gebelik veya doğumla ilgili komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu ölümlerin %90’ı Asya’da veya sahra altı Afrika’da gerçekleşiyor.
17. Boğmaca
Bilimsel adıyla Pertussis olarak bilinen hastalık bir çok ülkede “100 Gün Öksürüğü” olarak da tanınıyor.Her yıl 48.5 milyon insanı etkilediği ve 295 bin ölüme sebep olduğu tahmin ediliyor.
16. Ebola
Adını ilk kez görüldüğü Kongo Cumhuriyeti’ndeki Ebola Nehri’nden alan hastalığa yakalananlarda genelde ateş, kaslarda zayıflık gözlemleniyor. Diğer belirtiler arasında kan kaybından ölümle sonuçlanan şiddetli iç ve dış kanamalar da yer alıyor. Birkaç yıl önce salgına dönüşen ve hatta Amerika’da bile vakaların meydana geldiği hastalığın ne yazık ki şu anda bir tedavisi bulunmuyor.
15. Kuş Gribi
Gripten söz etmiş olsak da grip virüsünün bazı türleri etkiledikleri türe,
bu durumda kuşlara adapte olabiliyor. İnsanlarda görülmesinin temel sebepleri
arasında ölü ve hastalığı taşıyan kuşlarla veya enfekte sıvılarla temas bulunuyor. Bu nedenle şimdiye kadarki en büyük salgınlar Asya ve Afrika’nın tarım ve hayvancılık olarak ağırlıklı faaliyet gösteren bölgelerinde görüldü.
14. Tetanos
Tetanos kas fiberlerinin uzun süreli olarak kasılması ve kasılı kalmasına sebep olan bir hastalık. Tetanos, yara kontaminasyonuyla meydana geliyor ve bu yaralanmalar derin bir kesik veya delinme şeklinde olabiliyor.Enfeksiyonun ilerlemesiyle bu kas spazmları çene kasını veya vücudun başka herhangi bir yerini etkileyebiliyor.
13. Kronik Obstrüktif Pulmoner Hastalığı
Sıklıkla KOAH şeklinde kısatılan bu hastalık genelde tütün içmekten kaynaklanan zehirli gaz veya partiküllerin ciğerlerde anormal bir yangısal tepkiyi tetiklemesi sonucu ortaya çıkıyor. Sigara kullanımındaki artış ve demografikler göz önünde bulundurulduğunda KOAH’nın 2030 yılına kadar dünya çapında dördüncü en büyük ölüm sebebi haline geleceği tahmin ediliyor.
12. İskemik Kalp Hastalığı
Aslında İskemik Kalp Hastalığı, kalp krizi demenin biraz daha gösterişli bir yolu (ya da en azından kalp krizine sebep olan faktörlerin altında toplandığı bir şemsiye). Bazı hesaplamalara göre her üç kişiden birinin kalp hastalığından öldüğü düşünülüyor.
11. Menenjit
Menenjit beyni ve omuriliği saran koruyucu zarda enflamasyon olmasına verilen isim. Bu enflamasyon bir enfeksiyondan veya daha ender olsa da bazı uyuşturucu maddelerden kaynaklı meydana gelebiliyor. En yaygın belirtileri arasında baş ve boyun ağrısı, ateş, tutulma, kafa karışıklığı, bilinç kaybı, kusma ve yüksek ses veya parlak ışığa hassasiyet bulunuyor.
10. Domuz Gribi
Dünya Sağlık Örgütü tarafından resmi olarak ortadan kalkmış olarak görülse de H1N1, yani domuz gribi, grip virüsünün son derece ölümcül ve bulaşıcı başka bir türü kabul ediliyor.
9. Frengi
Cinsel yolla bulaşan bu hastalığın her yıl 12 milyon kişiye bulaştığı tahmin ediliyor. Belirtiler kızarıklıktan kalp sorunlarına herşeyi kapsıyor. Erken teşhisinin zor olması erken tedaviyi de imkansız kılıyor.
8. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları
Alt solunum yolu enfeksiyonları iki farklı türde görülebiliyor; bronşit ve zatürree. Bu enfeksiyonların ortak belirtileri arasında burun akıntısı, hapşurma, baş ve boğaz ağrısı bulunuyor. Çoğu batı toplumunda bu hastalıklar ölümcül olmasa da gelişmekte olan ülkelerde son derece hayati birer hastalık olabiliyor.
7. Serebrovasküler Hastalık
İnme inmesi demenin bilimsel yolu, serebrovasküler hastalık beynin bir bölümüne kan gitmesinin bir damarın tıkanması veya patlaması sonucu engellenmesinden kaynaklanıyor.
6. Bubonik Veba
Hayvanlardan, daha spesifik olarak küçük kemirgenler ve onlar üzerinde yaşayan pirelerden bulaşan bubonik veba tedavi edilmemesi durumunda hastaların üçte ikisini dört gün içinde öldürebiliyor.
5. Ağır Akut Solunum Yolu Yetersizliği Sendromu
İnsanlarda görülen virütik bir solunum yolu hastalığı, bilinen son salgın 2003 Haziran ayında meydana gelmiş olsa da virüs, hastalığı geçiren insanlar üzerinde varlığını sürdüyor olabilir ve hastalık geri dönebilir.
4. Cüzzam
Bu kronik hastalığın kurbanlarını derilerini deforme ederek sosyal paryalara dönüştürmekle ilgili uzun bir geçmişi var. Her ne kadar günümüzde tedavileri bulunmuş olsa da gelişen ülkelerde cüzzamlı kolonileri varlığını sürdürüyor.
3. Kızamık
Kızamık hava yoluyla son derece bulaşıcı olan bir hastalık. O kadar bulaşıcı ki insanların %90’ı kızamık geçiren birileriyle aynı ortamda yaşıyor. Hastaların çoğu için ölümcül risk taşımasa da bronişt ve panansefalit gibi hayati komplikasyonlarla sık sık karşılaşılabiliyor
2. HIV
Hepimizin bildiği gibi HIV AIDS’e yol açan bir virüs. Bağışıklık sistemini çökerterek ölümcül enfeksiyonların veya çeşitli kanser türlerinin gelişmesine neden olabiliyor. AIDS’in 30 milyona yakın ölüme sebep olduğu biliniyor.
1. Sıtma
Sivrisinek kaynaklı bu enfeksiyon ateş, baş ağrısı gibi belirtiler gösteriyor ve koma ya da ölümle sonuçlanabiliyor. Tropik bölgelerde görülen sıtmanın etkili bir aşısı bulunmuyor.
Yorum Yazın