Karadeniz'de Batan Alman Denizaltı: Fatih Sultan Mehmet'e Özenen Hitler, Denizaltılarını Karadan Yürütmüş
Son birkaç yüzyıldır sularla kaplı olan dünyada denizlerin üstü kadar altı da yolculuk için kullanılıyor. Denizaltı adı verilen araçlar, suların altında yolculuk yapmayı sağlıyor ve bu yönüyle askerî amaçlarla sıklıkla tercih ediliyor. Ama askerî amaçla kullanılan denizaltıların sonu her zaman iyi olmuyor. Birçok denizaltı, suların altına gömülmüş durumda. Hatta Türkiye'deki denizlerin altında olanlar da var. Haydi Karadeniz’e gömülen denizaltılardan birini ve çarpıcı hikâyesini birlikte inceleyelim.
1994 yılında Karadeniz'in Sakarya açıklarında batık bir denizaltı bulundu.
Karadeniz'de bulunan denizaltı, Hitler tarafından İkinci Dünya Savaşı'ndaki Karadeniz’e gönderilen denizaltılarından biriydi. Denizaltılar, Barbarossa Harekâtı'na destek olmaları için Karadeniz’e sokulmuştu. U-20 isimli bu denizaltı haricinde Karadeniz’de iki adet daha batık denizaltı olduğu biliniyordu.
Denizaltı, suyun altında geçirdiği zamanı gösterircesine balıkçıların sulara bıraktığı hayalet ağlarla kaplanmıştı.
2016 yılında denizaltının yeteri kadar gözlerden uzak durduğu düşünüldü ve topluma kazandırılması gerektiğine karar verildi. Bu sebeple Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından desteklenen proje sayesinde denizaltı, suyun altındaki atıklardan ve balıkçı ağlarından temizlendi. Temizlikten sonra Karadeniz’in su altı manzaralarından birisi olarak dalış turizmine kazandırıldı.
Karadeniz’e sokulan denizaltılarının en büyük sebebi, Hitler’in Sovyetleri işgal etme planının bir parçasıydı.
Dünya tarihindeki geniş çaplı askerî harekât olarak bilinen Barbarossa Harekâtı, Sovyetleri işgal etmek için en önemli adımlardan biriydi. Karadeniz de Sovyetlere yakın olduğu için bu harekâtta önemli bir coğrafi üstünlük sağlıyordu. Bunun için Nazilerin Karadeniz’e girebilmeleri lazımdı. Ancak Hitler, İkinci Dünya Savaşı sırasında tarafsız kalan Türkiye’yi kendi yanına çekemiyordu. Ayrıca Türkiye, Montrö Boğazlar Sözleşmesi sayesinde savaş gemilerinin boğazdan geçmesine izin vermeme hakkına sahipti.
Hitler, planını gerçekleştirmek ve denizaltılarını Karadeniz’e sokmak için farklı çözüm yolları bulmak zorunda kaldı.
Hitler, ilk olarak karşılıklı anlaşmaya dayalı teklifler sunmaya karar verdi. Bu tekliflerin ilki, Nazilerin Türklere satılan ve Ay Sınıfı olarak bilinen Atılay ve Saldıray denizaltılarını satın almasıydı. İkincisi ise denizaltıların boğazlardan geçmelerine karşılık 150.000.000 imparatorluk markı değerinde askerî teçhizatın verilmesiydi. Ancak Türkiye, savaşa karışmamış olmak için iki teklifi de reddetti.
Peki, Türkiye’nin reddine rağmen denizaltılarının Karadeniz’de ne işi vardı?
Denizaltıların boğazlardan geçemeyeceği anlaşılınca yaklaşık 500 yıl öncesinde de kullanılan bir fikir yeniden gündeme geldi. Nazilerin planı, denizaltıların parça parça karadan yürütülmesi ve Karadeniz’de yeniden birleştirilmeleriydi. Plana uygun olarak altı denizaltı parçalandı, karadan Tuna Nehri’ne taşındı ve sonunda Karadeniz’e indirildi.
Hitler, Sovyetleri işgal etme yolundaki en büyük adımlardan birini atmayı başarmıştı.
Naziler, yaklaşık iki yıl boyunca Karadeniz’de birçok operasyon gerçekleştirerek savaşta pek çok etkiye sebep oldu. Ta ki Almanya’nın yanında olan Romanya, müttefik devletlerin tarafına geçene kadar... Romanya’nın taraf değiştirerek Almanya’ya savaş açmasıyla Sovyet donanması, üç denizaltıyı batırma fırsatı buldu. Hitler, savaşın yön değiştirdiğini anlamıştı ve denizaltıların kaçacak bir yerleri kalmamıştı.
Karadeniz’de kalan denizaltıları, boğazdan kaçamayacaklarını ve Karadeniz’den sıkışıp kaldıklarını fark etti.
Almanya Hükûmeti, Ankara’dan yardım istemiş olsa da karşılık alamadı. Bunun üzerine Hitler, denizaltılarındaki mürettebatın Türkiye kıyılarına çıkmasını ve denizaltılarını batırmasını emretti. Bunun üzerine mürettebattaki askerler, denizaltılarını farklı bölgelerde batırarak karaya hareket etti. Onların hedefi, Marmara kıyılarında terk edilmiş bir tekne bularak Akdeniz’e indikten sonra Almanya’ya dönmekti. Oysa yerli halk tarafından yetkililere bildirildikleri için karada ilerlemeyi bile başaramadılar.
Ele geçirilen Alman askerler, geçici sığınmacı olarak görüldü ve mülteci konumunda gözaltına alındı.
Dört subay ve 32 askerden oluşan mürettebat, ele geçirildikten sonra Beyşehir’deki mülteci kampına gönderildi. Kampta mürettebat dışında savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan Alman askerleri de vardı. Almanların sayısının artmasıyla Alman askerleri, kamptaki mutfakta çalışmaya başladı. Üniformaları ellerinden alınan Almanlar, sivil giysilerle geziyordu ve Führer selamı gibi Nazilerin sembolik hareketlerinden uzak durmak zorunda bırakılıyordu. Savaşın sonuna doğru Türkiye, kâğıt üstünde de olsa müttefik devletlere katıldığı için Almanya’nın karşısında taraf aldı. Bu sebeple Almanlara tanınan ayrıcalıklar azaltılmaya başladı. Yine de Türkler, süreç boyunca Almanların rahat etmeleri için ellerinden geleni yapmıştı.
Yorum Yazın