Ankara'nın Kıymetlisi: Tarhun Otu Nedir, Tarhun Otunun Faydaları Neler?
Ekranların sevilen yemek yarışma programı MasterChef Türkiye'nin yeni sezonundaki yemekler ilgiyle takip ediliyor. 4 Ağustos 2024 tarihindeki MasterChef programındaki dikkat çeken ürünlerden biri tarhun otu oldu. Özellikle İç Anadolu'ların severek tükettiği tarhun otu ve tarhun otunun faydaları izleyiciler tarafından merak edildi. Peki tarhun nedir, faydaları neler? İşte 4 Ağustos 2024 MasterChef'te karşımıza çıkan tarhuna dair bilmeniz gereken her şey...
Tarhun, "bir tür kokulu ot, dracunculus" sözcüğünden alıntıdır. Papatyagiller familyasını bir üyesi olan tarhunun yaprakları genellikle baharat olarak kullanılır. Aynı zamanda yeşil hali taze olarak tüketilebilir.
Tarhun'un (Artemisia dracunculus) ana vatanı, Sibirya'dır. Türklerin Orta Asya'dan göçleri ile birlikte Tarhun otu da yayılmaya ve dünya tarafından tanınmaya başlamıştır. Önce İran ve Anadolu'ya getirilen bu ot, Haçlı Seferleri ile Avrupa'ya taşınmıştır.
Türkiye'de Ankara, Bayburt, Erzurum, Gaziantep, Şanlıurfa gibi illerde ve bu illerin olduğu yöre yemeklerinde tarhun sıklıkla kullanılır. Aynı zamanda Fransa, Rusya, Azerbaycan, Ermenistan, Arap ülkeleri ve Gürcistan'ın da mutfak kültürlerinde bulunur.
Tarhunun bir yöresel adı da zeytirundur.
Tarhun otu, Osmanlı döneminde de sıklıkla kullanılan bir baharattı. Özellikle İstanbul'da Ermeni mutfağı salatalarında ve yemeklerinde kullanılırdı.
Tarhun'un sağlığa olan faydaları ise saymakla bitmiyor!
Kalp sağlığına faydalıdır. Tarhun, kalp sağlığına iyi gelen Akdeniz diyetinde sıklıkla kullanılır. Bu diyetin sağlığa faydaları sadece yemekle değil, kullanılan otlar ve baharatlarla da ilgilidir.
Enflamasyonu azaltır. Bağışıklık sisteminin güçlendirir.
Tarhun, insülin duyarlılığını ve vücudunuzun glikoz kullanma şeklini iyileştirmeye yardımcı olur.
Tarhun içeren Artemisia bitki grubu, uykusuzluk da dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına çare olarak kullanılmıştır. Artemisia bitkilerinin yatıştırıcı bir etki sağladığı ve uyku düzenini düzenlemeye yardımcı olduğu görüldü. Bu sebeple tarhun uyku kalitenizi arttırabilir.
İştahsızlık yaşayanlara birebirdir: Leptin ve grelin iştahı kontrol eden iki hormondur. Araştırmalar, tarhun özütünün vücuttaki leptin seviyelerini azaltarak iştahı arttırabileceğini kanıtlamıştır.
Tarhun, geleneksel halk tıbbında ağrıyı tedavi etmek için kullanılmıştır. Tarhun içeren takviyeler, osteoartrit (eklem kireçlenmesi) gibi durumlarla ağrıyı azaltmak için faydalıdır.
Antibakteriyel özelliği sayesinde tarhun esansiyel yağı gıda kaynaklı hastalıklara neden olan iki bakteri olan Staphylococcus aureus ve E. coli'yi engeller.
Tarhun'u nerelerde kullanacağınızı bilmiyorsanız eğer size minik ipuçları:
1. Omletlerinize ekleyebilirsiniz.
2. Tavukların üzerine (ister ızgara ister kızartma) koyabilirsiniz.
3. Pesto gibi yeşil sosların içinde kullanabilirsiniz.
4. Somon veya ton balığı gibi balıklarla tüketebilirsiniz.
5. Bol yeşillikli bir salatanın içinde tazecik tüketebilirsiniz.
Azerbaycan'da tarhun içecek olarak sıklıkla tüketilir: "Tərxun limonad" yani tarhun limonatası.
Fransız mutfağında tavuk yemeklerinde sıklıkla kullanılır:
Rus ve Kafkas mutfağında çorbalarda tarhuna rastlamak mümkündür:
Van'ın yöresel bir lezzeti olan acem köftesinde de bolca tarhun kullanılır.
Malzemeler:
Köfte İçin Malzemeler:
1 kg yağsız dana kıyma
10 adet yumurta
Yarım çay bardağı pirinç
Yarım çay bardağı kırmızı mercimek
Yarım çay bardağı ince bulgur
1 adet soğan
2 yemek kaşığı reyhan
2 yemek kaşığı zeytirun (tarhun)
1 tatlı kaşığı pul biber
1 tatlı kaşığı karabiber
Nasıl Yapılır?
Yumurtalar yıkanır, haşlanır ve soyulur. Pirinç, mercimek ayıklanır, yıkanır ve süzülür.
Büyük bir kaseye kıyma, ince bulgur, reyhan, zeytirun, karabiber, pul biber ve küçük doğranmış soğan koyulur. Süzülmüş pirinç, mercimek ilave edilir.
Tüm malzemeler birbiriyle birleşene kadar yoğrulur. Kıymadan yumurta büyüklüğünde parçalar alınır, içli köfte gibi açılır ortasına yumurta koyularak kapatılır.
Yumurtalar kaplandıktan sonra kalan malzemeden fındık büyüklüğünde parçalar alınıp küçük yuvarlak köfteler yapılır.
Yorum Yazın