Dünyada Diktatör Olarak Değerlendirilen 13 Lider ve Eşleri
Her başarılı erkeğin arkasında bir kadın vardır derler, peki dünyanın en despot devlet yöneticilerinin arkasındaki kadınlar kimler? İyi günde, kötü günde, yolsuzlukta, ayaklanmalarda ve çoğu zaman da başka kadınların da adının geçtiği zamanlarda diktatör eşlerinin yanında bulunan kadınlar.
Bazıları Ruanda first lady'si Jeannette Kagame gibi pozisyonlarını yardım kuruluşlarını savunmak için kullanıyor, kimi de Suriye cumhurbaşkanının karısı Asma al-Assad gibi duruma sırtını dönüp resmi Instagram fotoğrafları için gülümsüyor.
Bu listede diktatör olarak tabir edilen liderler, insan haklarını ihlal etmeleri ile bilinen, basın özgürlüğünü kısıtlayan ve muhalefeti baskılayan yöneticiler.
1. Angola'nın 37 yıl cumhurbaşkanlığını yapmış Jose dos Santos'un manken eşi Ana Paula dos Santos
Daha öncesinde bir manken olarak çalışan Ana Paula dos Santos, Air Force One tarzı devlet erkanını taşıyan uçakta kabin memurluğu yaptığı sırada eşiyle tanıştı. Ama artık öğretmenlik ve hukuk dallarında iki tane diploması bulunuyor ve Uluslar arası Yürütme Komitesinin bir üyesi.
Bir diplomat, çifti bir defasında 'ihtişamlı ve pahalı giyinen, güzel bir çift; sanki güney Kaliforniya'da yaşıyorlarmış gibi dünyanın zengini görüniyorlar' diyerek tasvir etmişti.
37 yıllık cumhurbaşkanlığı döneminde 27 yıl süren iç savaşta ise dos Santos işkenceye ve toplu cinayetlere göz yumdu. Agnola'da günümüzde hala etnik azınlık gruplarına yapılan işkence ve baskılar sürüyor.
2. Bahreyn kralı Hamad Bin İsa El Halife'nin kraliçesi Sabika Bin İbrahim El Halife
Sabika bin İbrahim El Halife Kral Hamad'ın ilk karısı. Aralarından birinin tahtın varisi olan 4 çocuklarına bağlı bir anne olmanın yanında Sabika, kadın ve çocuk hakları ile ilgili çalışan açık sözlü bir aktivist. Hem Bahreyn hem de dünyada bu sorunları karşısına alan kadın, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda da bu konuları dile getirebiliyor. Sabika ayrıca kadınların ihtiyaçlarını hükumet ve ekonomi nezdinde dile getirmeyi amaçlayan Yüksek Ulusal Komite'nin başkanlığını yapıyor.
Bahreyn 1783 yılından bu yana El Halife hanedanı tarafından yönetiliyor. Öncesinde 'emir' ünvanına sahip olan Hamad ise kendi kendini 2002 yılında kral ilan etti. Krala karşı 2011 yılında çıkan ayaklanmada ise Uluslar arası Af Örgütü Bahreyn hükumetini başarısız tutumu yüzünden eleştirdi. Ülkede o dönemde bütün mitingler, politik toplantılar yasaklanmıştı ve düşüncelerini açıkça dile getiren kişiler vatandaşlıktan çıkarılıyor, çocuk ya da yetişkin olmasına bakılmaksızın işkence görüyordu.
3. Kamerun'un moda akımları yaratan First Lady'si Chantal Biya
Meşhur saç stiliyle Tumblr'da kendine özel bir sayfası bile bulunan Kamerun'lu Chantal'in Michelle Obama, Paris Hilton ve Papa Francis ile fotoğrafları bulunuyor. En sevdiği Avrupalı tasarımcıların ise Dior ve Chanel olduğunu söylüyor ve kıyafet dolabındaki bir çok parçanın özel yapım olduğunu ifade ediyor. Eşinden 38 yaş küçük olan Chantal Biya, Afrika Sinerji adlı bir grubun üyesi. Bu grup Kamerun, Fildişi Sahili ve Burkina Faso'da HIV ve AIDS çözümleri için çalışıyor.
Cumhurbaşkanı Paul Biya'nın 30 yıldan uzun bir süredir görev yaptığı Kamerun ise adeta zorlukların ülkesi. Biya 2008 yılında çıkardığı yeni yasayla cumhurbaşkanlığı görev süresi limitini kaldırarak mevkiini istediği kadar tutmayı garantiledi. Biya'nın devlet güvenlik güçleri ise protestocuları infaz etmek, şiddet kullanmak ve politik muhalefeti ortadan kaldırmak için diğer baskı metotlarına baş vurmak ile suçlanıyor. Africa Review'in 2015 yılında yayınladığı bir rapora göre Biya'nın maaşı ülkenin ortalama gelirinin 229 katı.
4. Eski Çad Cumhurbaşkanı İdriss Déby Itno'nun eşi Hinda Déby.
Modaya uyan tarzı ve yüksek düzey eğitimi ile Hina Deby eşinin katibi olarak görev yapıyordu. Bir defasında cumhurbaşkanı Deby İtno ise eşiyle ilgili şöyle demişti 'Verdiğim her kararda bana tavsiye veriyor.'
Hinda Deby geçtiğimiz yıllarda, barış ve istikrar için verilen mücadelede kadının rolünü anlatan heyecan verici bir konuşma yaptı.
Cumhurbaşkanlığı ABD tarafından desteklenen eşi Déby Itno ise, 1990 yılında önceki hükumeti devirmek için askeri bir darbe yapmıştı. Göreve geldiğinden bu yana yapılan seçimlerde karşısında herhangi bir muhalefet duramadı. Ülkesi Çad ve Sudan arasında 2000'li yıllarda yaşanan kanlı temsili savaşın alevlenmesinde ise büyük rol oynamıştı.
5. Düşmanının etini yemekle suçlanan Ekvator Ginesi cumhurbaşkanı Teodoro Obiang Nguema Mbasogo'nın eşi Constancia Mangue
Constancia Mangue kendi kurduğu bir STK olan Ekvator Ginesi Çocuklar İçin Yardım Komitesi ile kadın ve çocuk hakları savunuculuğu yapıyor. Constancia ayrıca cumhurbaşkanının en büyük oğlunun yani koltuğun varisinin de annesi.
Başkan Mbasogo ise bir önceki diktatörün kanlı saltanatı sırasında milli muhafızlık görevi yapıyordu. Bundan sonra göreve askeri bir darbe yaparak geldi. Fakat sarayda geçirdiği 37 yıldan fazla süreyle Arika'nın en uzun süreli lideri olan Mbasogo; güç ve cinsel hünerler kazanmak için rakiplerinin vücut parçalarını yemekle yani yamyamlıkla suçlanmıştı.
6. Halkın 'servet avcısı' diye adlandırdığı eski Gambiya Cumhurbaşkanı'nın eşi Zeinab Suma
Gambiya'nın aslında ilk resmi 'first lady'si olan Zeinab Suma ile ilgili haberlerin neredeyse tamamı negatif. Çoğu kişi ona 'servet avcısı', 'dolandırıcı' diyor; bir haberde ise 'Gambiyalıların acı çektiğini görmekten keyif alan bir şeytan.' olarak bahsi geçmişti.
Eşi Jammeh ise Gambiya'da belli bir seviyede kararlılık sağladı ama bunu insan haklarını ve basın özgürlüğünü baskılayarak yapabildi. Reuters'a göre Jammeh iktidarı paranoya ve batıl inançlarla şekilleniyordu. Öyle ki, kendi yakın çevresinde bulunan insanları bile ona karşı komple teorileri kurmak ve onu yerinden etmeyi planlamak suçuyla hapse attığı biliniyor.
7. 2015 yılında %97 oy alarak bir kez daha başa gelmiş eski Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan ve eşi Sara Nazarbayev
Eğitimli bir ekonomi mühendisi olan Sara Nazarbayeva, uluslar arası bir çocuklar için yardım fonu olan Bobek'in kurucusu ve başkanı. Bu kuruluş ona 1997 yılında Dünya Sağlık Örgütü İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Kurumu Ödülü'nü getirmişti.
Kızı Aliya ise, annesinin adıyla 2011 yılında yeni bir mücevher markası yarattı.
Fakat Nursultan Nazarbayev'in 29 yıllık hükmü için aynı parlak şeyler söylenemez. Hakkında insan hakları ihlalleri, politik ve ifade özgürlüklerini kısıtlaması, bütün devlet işlerine yayılmış yolsuzluk ve kadına karşı şiddet suçlamaları bulunuyor. Kazakistan tarihinde yapılan hiç bir seçim uluslar arası standartlara uygun bulunmamış.
8. Kuzey Kore'nin gizemli prensesi Ri Sol Ju
Kuzey Kore'nin Kate Middleton'u olarak bilinen Ri Sol Ju, 2012 yılında ülkenin dünyaca tanınan lideri Kim Jong Un ile birlikte çekilen fotoğraflarından sonra eşi olarak tanındı. Kendisinin 32 yaşında olmasından ve varlıklı bir Kuzey Koreli aileden gelmesinden başka pek bilgi bulunmuyor.
Ri Sol Ju hakkında bir dönem hamile olduğu ya da eşinin rejimi tarafından infaz edildiği gibi söylentiler dolaşıyor.
Kim Jong Un, 2011 yılında ülkesi fakirlik ve açlıkla savaşırken yüksek lider rolünü aldı. Fakat kendisi günümüzde hala sosyetik ve eğlence dolu bir hayat sürüyor.
9. Ruanda'yı savaş ve soykırımdan kurtardığı iddia edilen Paul Kagame'nin eşi Jeannette Kagame
1994 yılında yaşanan soykırımdan sonra ülkesine dönen Jeannette Kagame, o günden bu yana kadın hakları ve çocuklar için yürüttüğü çalışmalara devam ediyor.
Cumhurbaşkanı eşi olarak yaptığı çalışmalar genellikle HIV/AIDS salgınlarına odaklanıyor ve bu hastalığın kurbanlarının hayatlarını iyileştirmeyi amaçlıyor. Jeannette Kagame ve küresel liderlerin çalışması sayesinde yeni HIV enfeksiyonları yarı yarıya azaldı ve test yaptıran genç kadınların sayısı 6 katı arttı.
Başkan Kagame de ülkeyi savaştan ve soykırımdan çıkarmasıyla tanınsa da, bunu ifade özgürlüğüne getirdiği sıkı kısıtlamalar sayesinde yaptığı biliniyor.
Önceki genel seçimde yetkili makamlar; çoğu muhalefet partisinin oy vermek için kayıt yaptırmasına izin vermedi, bağımsız gazeteleri kapattı ve gazetecileri öldürmenin yanında resmi görevlileri sürgün etmekle suçlandı. Seçimlerin sonucunda Kagame %93 oy alarak kazanmıştı.
10. Svaziland Kralı III.Mswati'nin 15 eşinin arasındaki kıdemli eşi İnkhosikati LaMbikiza
İnkhosikati LaMbikiza 16 yaşındayken kral ile evlenmek için okulu bıraktı ve o dönemde kralın kendi kendine seçtiği ilk karısı unvanını aldı. (Ondan önceki eşlerinin tamamını kraliyet ailesi seçiyordu.)
Kraliçe LaMbikiza, Svazi ezberlerini bozarak evlendikten sonra hukuk okudu ve avukat oldu. Fakat mevki sebebiyle görevini yapamıyor çünkü hakimlerin onun lehine davranacağından şüphe ediliyor. Ayrıca farklı bir kültürel girişim olarak da bir gospel (dini müzik) albümü kaydeden ilk Svazi kraliçe oldu.
45 yaşındaki eşi kral Mswati'nin ise ülkesinin bütçesinin 50 milyon dolarını ailesi için kullandığı söyleniyor. Dailymail'de yer alan bir habere göre ise şimdiye kadar hareminden 4 kadın fiziksel ve duygusal taciz sebebiyle ayrıldı. Dünya'da kalan son krallıklardan biri olan ülkede herhangi bir politik parti seçimlere katılım sağlayamıyor.
11. Londra'da başlayan bir aşk: Asma Esad ve Beşar Esad
İngiltere doğumlu Suriyeli güzel kadın Asma Esad, Suriye'de süren iç savaş sırasında eşinin yanından hiç ayrılmadı. Londra'da tanıştıkları sırada Asma J.P Morgan'da yatırım bankacısı olarak çalışıyor, Beşar Esad ise bir göz cerrahı olmak için okuyordu.
3 çocuk annesi Asma Esad ise ölçüsüz alışveriş çılgınlığı, cumhurbaşkanlığının resmi Instagram sayfasında kendi hayır işlerini paylaşması, iç savaş başlamak üzereyken Vogue dergisine sunduğu pozitif profil ile oldukça fazla tartışılmıştı.
Cumhurbaşkanı Esad'ın kendi diktatör babasından devraldığı liderliği sırasında ülkede başlayan iç savaş binlerce insanın hayatını kaybetmesine sebep oldu. Batı devletleri ise Esad yönetimini, karşıt görüşlü kişileri hapse atmak, medya ve interneti sansürlemek ve kendi halkına karşı kimyasal silah kullanmakla suçluyor.
12. Hugo Chavez'in tanıştırdığı Cilia Flores ve Venezuela Cumhurbaşkanı Nicolás Maduro
Flores ve Maduro 21 yıl önce ortak arkadaşları Hugo Chavez vasıtasıyla tanışmışlar. O zamanlar Nicolas Maduro Chavez'in korumalığı görevindeyken, Cilia Flores ise başarısız darbe girişiminden sonra liderin hapisten çıkmasını sağlayan savunma takımında avukatlık yapıyormuş.
'İlk Savaşçı' lakabıyla anılan Cilia Flores ise eşinden ardından görevi alarak Millet Meclisi'nin ilk kadın başkanı oldu ve başsavcı olarak da çalıştı. Fakat 40'tan fazla aile bireyini kamu yönetimi görevlerine getiren kadın 'adam kayırma' suçlarını reddetti.
2013 yılında beri göreve olan eşi Maduro ise ülkenini ekonomik krizini alevlendirmekle suçlanıyor. Yargıtay Maduro'ya meclis onayı olmadan da yeni bütçeler yapabilme yetkisini verdi. Venezuela kanun insanları ise Maduro'nun görevden alınması için kampanyalar yürüttü.
13. 80'li yıllardan bu yana ilişki yaşayan eski Zimbabvedevlet başkanı Robert ve Grace Mugabe
Eşinden 41 yaş küçük olan Grace Mugabe 80'li yıllarda cumhurbaşkanı Mugabe'nin sekreteri olarak görev yapıyordu. Hatta ikilinin 3 çocuğundan 2'si Mugabe 1992 yılında ölen eşi Sally ile halen evliyken dünyaya geldi. İlk eşi hayatını kaybettikten sonra Mugabe ikinci eşi için görkemli bir Katolik düğün düzenlettirdi.
Muhalefet kesimleri lüks yaşam tarzı ve alışveriş çılgınlığı yüzünden Garce Mugabe'ye 'yüz karası' derken, o 'ulusun anası' lakabını tercih ediyor.
1980 - 2017 yılları arasında Zimbabve'yi yöneten lider yolsuzluk ile suçlanıyordu. Ayrıca Robert Mugabe'nin muhalif kesimlere şiddet uygulayarak ve korkutarak susturduğu, işkence kampları kurduğu da iddia ediliyor.
BONUS: Eski Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdulaziz Al Saud ve 30'dan fazla eşi
Kral Abdullah hayatı boyunca 30'dan fazla eşe sahip olmuş olsa da, bu kadınlarla ilgili bireysel olarak çok az şey biliniyor.
Suudi Arabistan'da evlilik ve daha önemlisi bu evlilikten doğan çocuklar stratejik ittifakları güçlendirmek için kullanılıyor. Kralın babası Abd Al-Aziz ise kendi krallığında yaşayan her bir bölge yöneticisinin kızıyla evlenmişti.
Kral Abdullah'ın ise en az 35 çocuğu var ve 2008 yılında WikiLeaks'ten sızan bir habere göre kral düzenli olarak hormon iğneleri yaptırıyor ve aşırı dozda Viagra kullanıyor.Ülkenin yeni başkanı Selman bin Abdülaziz el-Suud'un ise 5 eşi, 13 de çocuğu olduğu biliniyor.
Yorum Yazın