Ciddiyeti, Gerçek Hayattaki Karşılıkları, Toplumsal Mesajları ile Çoğunuzun Bilmediği Bir Roman: Rıfat Ilgaz'dan Hababam Sınıfı
Hababam Sınıfı, Türk sinema tarihinin en iyi filmi olarak kayıtlara geçmekle kalmamış, istisnasız olarak herkesin kalbine girmeyi başarmıştır. Orijinal kurgusu ve karakterleri, kendine has mizahı ile kendine özel bir alan oluşturmuştur. Yıllar boyunca insanların gülmek için başvurduğu ilk kaynaklardan olan ve her repliğini ezberlememize rağmen tekrar tekrar güldürmeyi başaran film, uyarlandığı romanında ise çok farklı bir bakış açısına ve gerçekliğe sahipti.
Çoğu kişinin filmleri ile tanıdığı Hababam Sınıfı, aslında ünlü yazar Rıfat Ilgaz'ın kaleme aldığı bir romandır.
Bizlere komedi filmi olarak sunulsa da eğitim sistemine yönelik bir eleştiridir.
Hatta Rıfat Ilgaz, Hababam Sınıfı için verdiği bir röportajda şöyle söylüyordu: "Ben çöken eğitim sistemini anlattım, hepimiz güldük!"
"Eskiden idamlar sabaha karşı yapılırmış. Belli bir süre sonra idam yaklaştığında tüm dükkanlar açılmaya başlamış...
Aynı röportajın devamı.
...Bunun üzerine aileler de o saatlerde sokağa çıkmaya başlamış ve idam vakitleri panayır havasına bürünmüş. Sonuçta da ölen bir adama bakarak gülen bir halk görüntüsü oluşmuş."
Rıfat Ilgaz'a göre Hababam Sınıfı'na gülünmesi ile bu durum arasında hiçbir fark yoktu. Hatta oğlu Aydın Ilgaz'a göre Hababam Sınıfı'na gülünmediği gün, eğitim sistemimiz düzelmiş denilebilirdi.
Örneğin Damat Ferit'in o yaşına rağmen hala lise öğrencisi olması, lise öğrencisiyken de evlenip çocuk sahibi olması herkese komik gelmiştir. Ancak bu durum, bozuk bir sistemin göstergesidir.
Eleştirel bir mesajının yanında, hem sınıf ortamının hem de her karakterin gerçekte bir karşılığı vardı.
Her öğrencinin farklı bir kültüre, farklı ekonomik statüye sahip olmasına rağmen aynı sınıfta olmaları, aynı yemeği yemeleri ve birlikte kopya çekmeleri toplumcu anlayışına yapılan bir atıftı.
Kel Mahmut, gerçek hayatta Rıfat Ilgaz'ın Kastamonu'dan hocası olan Nihat Dicle'dir.
Nihat Dicle filmi izledikten sonra Rıfat Ilgaz'a mektup yazmış ve kendisine yer verdiği için teşekkürlerini sunmuştur.
Ayrıca Kel Mahmut, kitapta biraz daha otoriter ve müdüre kendini sevdirmeye çalışan bir tiplemedir. Film için uyarlamaya gidilmiştir.
İnek Şaban'ın gerçek hayattaki karşılığı ise Kastamonu'dan sınıf arkadaşı olan Öküz Ahmet'tir. Yıllar sonra Kastamonu'da soyadını kullanarak bulamasa da lakabı sayesinde bulabilmiştir onu.
Ayrıca İnek Şaban, romanda çalışkan bir öğrenci olduğu için İnek lakabını almıştır. Birazda 'ispiyoncu' bir tiplemedir. Ancak film için o da, Kel Mahmut gibi uyarlanmıştır.
Tulum Hayri, sınıf arkadaşı olan 120 kiloluk Tulum Fehmi; Hafize Ana da okulundaki görevli Şerife Hanım'dır.
Rıfat Ilgaz sadece kendi okulundan değil, oğlunun okulu olan Kabataş Lisesi'nden de etkilenmiştir. Örneğin Badi Ekrem, oğlunun beden eğitimi öğretmeni olan Bacak İsmail'in uyarlamasıydı.
Ve elbette Güdük Necmi karakteri de bir uyarlamaydı. Gerçek hayattaki karşılığı ise bizzat Rıfat Ilgaz'ın kendisiydi.
1956 yılında Dolmuş adlı dergide parçalar halinde yayınlanmaya başlayan eser ilk kez sinemaya uyarlandığında Rıfat Ilgaz izlemeyi reddediyordu. Eserin başında kendi ismi verilmemişti.
Oğlu Aydın Ilgaz, babasının film her açıldığında kapattırdığını söylüyor. Zamanla bu sorun aşıldı ve Ilgaz ailesi filmlere de Rıfat Ilgaz ismini eklettirdi.
Yorum Yazın
Hepimizin gönlünde taht kuran Hababam Sınıfı'nın yazarı olan Rıfat Ilgaz'ın doğduğu ve hayranı olduğu Kastamonu’nun Cide ilçesinde yer alan Rıfat Ilgaz Müzes... Devamını Gör
Hababam, GÜM GÜM GÜM! Konu kapanmıştır.
Kitaptaki Refüze Ekrem, Kalem Şakir gibi karakterler filmde ya yoktur ya da isimleri neredeyse hiç anılmaz meselâ; kitap daha dramatik ama bir o kadar da oku... Devamını Gör