1300 Yıl Önce Basılan İngiliz Parasının Üzerinde Arapça Yazı: 'La İlahe İllallah'

Tarih araştırmacılarına kaynaklık eden önemli materyallerden birisi de kadim paralardır. Nitekim bu paraların incelenmesi için 'nümizmatik' , hususi bir bilim halinde ortaya çıkmıştır. Buradaki yazımıza konu olan para ise, 8. asır güney İngiltere'deki Mersiya Krallığı'na aittir. Meseleyi ilginç hale getiren şey ise, paranın üzerinde Arapça ibarelerin bulunmasıdır.

Yukarıda nümizmatik biliminden kısaca bahsetmiştik. Bu araştırma alanı sayesinde incelenen kadim paralardan birçok bilgi elde edilir. Paraların üzerinde sıklıkla sınırları içerisinde bastırılan siyasi teşkilat hükümdarının adı ve unvanı bulunur. Bunun dışında hangi tarihte, nerede darp edildiği de bilgisi de kadim paraların üzerinde bulunabilmektedir. Hatta bir paranın üzerindeki ibarelerden, onu kullanan toplumun dini inançları bile tahmin edilebilir. İşte bütün bu verileri içerisinde bulundurması bakımından kadim paralar, tarihi kaynaklar arasında mühim bir konuma sahiptir.

Kral Offa, 757- 796 yılları arasında, Britanya'nın güney kısmında mevcut olan bir krallığa hükmetmişti. Mersiya adlı bu krallık, Anglosakson devrinin en güçlü yapılanmalarından birisiydi. Bir iç savaş neticesinde yönetimi ele geçiren Offa, kısa sürede yüksek mevkilere erişmiş ve hatta Papa I. Adrian tarafından Anglosaksonların Kralı ilan edilmişti.

Üzerinde Arapça ifadeler bulunan paranın basımı da Kral Offa döneminde, Mersiya topraklarında icra edilmişti. Arkeolojik kazılar sırasında keşfedilen bu paranın üzerinde bulunan Arapça ifadeler, uzmanların kafasını karıştırmıştı. Herkesin aklındaki soru, Arapça ifadelerin Mersiya Krallığı'nın parasında ne işi olduğu yönündeydi.

Arapça kelimelerin yazımındaki birtakım imla hataları ve kûfi yazı usulünün iyi bir biçimde tatbik edilmemiş olması, uzmanları bu paranın Abbasi Halifesi El- Mansur'un darp ettirdiği paralardan taklit edildiği sonucuna götürdü. Fakat bu sefer de Mersiya Kralının neden Abbasi Halifesinin parasını taklit ettiği sorusu peyda olmuştu. Bu soruya cevaben Mersiya Kralı Offa'nın Müslümanlığı kabul ettiğini savunanlar ortaya çıkmıştır. Bir başka uzman görüşü olarak ise, Offa'nın bu paraları, Abbasilerin hükmettiği topraklarda kendi halkı tarafından kullanılmak üzere bastırdığı yönündedir.