Türkiye’nin Obeziteyle İmtihanı: Doğu Karadeniz Alarm Veriyor, Avrupa'da Birinci Türk Kadını

Sağlık Bakanlığı'nın Türkiye genelinde yaptığı 'Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması'na göre, Türkiye’de her 100 erkekten 20.5’i, her 100 kadından da 41’i obez. Toplamdaysa fazla kiloluların oranı yüzde 34.6, fazla kilolu ve şişmanların toplam oranı ise yüzde 64.9.

Hürriyet gazetesinden Mesude Erşan'ın haberine göre Avrupa Kalp Damar Hastalıkları İstatistikleri (ATLAS) verilerine göre Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) üyesi 56 ülke arasında Türkiye en kilolu ülkeler sıralamasında erkeklerde 15, kadınlar ise yüzde 56.7 ile ilk sırada yer alıyor.

2. sırada yüzde 33 ile Batı Anadolu, 3. sırada ise yüzde 32.9 ile Orta Anadolu geliyor. 

Obezite oranı Batı Marmara Bölgesi’nde yüzde 30.7, Doğu Marmara’da yüzde 30.6, Akdeniz’de yüzde 30.1, Ege’de yüzde 28, Kuzeydoğu Anadolu’da yüzde 23.5, Güneydoğu Anadolu’da yüzde 22.9, Ortadoğu Anadolu’da ise yüzde 20.5 olarak saptandı.

Obezitenin artık salgına dönüştüğünü söyleyen Türk Kardiyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Mahmut Şahin, obezite ve fazla kilolu olmakla, kan basıncı yüksekliği, diyabet, kolesterol yüksekliği gibi kalp hastalığı risk faktörleri arasında kuvvetli ilişki bulunduğunu söylüyor ve şöyle devam ediyor: 

''Türkiye’de koroner kalp hastalığının fazla olmasının nedenleri hareketsiz yaşam, obezite, kan yağlarının yüksekliği ve yüksek tansiyonun kadınlarımızda daha çok görülmesi. Ülkemizde alınan kalori miktarı artarken, hareketsizlik nedeniyle tüketilen enerji azalıyor. Yani yaşam tarzımız hastalık üretiyor.''

Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz ise Türkiye’de son 20 yıldan bu yana obezite artışının büyük bir ivme kazandığına dikkat çekiyor. Yapılan araştırmalara göre Türkiye'deki obezite artışının Avrupa'dan 2 kat daha yüksek olduğunu söyleyen Yılmaz artışı şu şekilde açıklıyor: 

''Bu artışın bu kadar yüksek olmasının 2 önemli nedeni var. Birincisi, bizim yerel mutfağımızın yağdan ve karbonhidrat yönünden daha zengin olması, ikincisi, ulus olarak daha az hareket ediyor olmamız.''

Hareketsiz yaşamı olan insanların doğru beslenme şekliyle obezite tehlikesiyle karşı karşıya kalmadığını belirten Yılmaz, obezitenin temel nedeninin sağlıksız ve kötü beslenme olduğunu söylüyor ve ekliyor: ''Sonuçta teknolojiyi daha fazla seven, spora az zaman ayıran, yerel mutfağı daha ağır olan bir ulus olarak ciddi bir obezite artış hızıyla karşı karşıyayız. Ülkemizde obezite ile mücadelede hareketsiz yaşamla mücadele önceliklendirildi. Oysa tüm bilimsel veriler sağlıklı beslenen insanlarda hareketsiz yaşam da olsa, obezitenin oluşmadığını gösteriyor. Yani obezitenin altındaki ana nedenin sağlıksız ve kötü beslenme olduğunu ortaya koyuyor.''

ABD’de normalden fazla kiloluların oranı yüzde 35.4, obezite sıklığı yüzde 29.6. Ülkede obezite sıklığı rekoru yüzde 35.9 oranıyla Arkansas eyaletinde. Obezitenin en yaygın göründüğü ikinci eyalet yüzde 35.7 ile Batı Virginia, üçüncü eyalet ise yüzde 35.5 ile Missisippi.

ABD verileri Türkiye ile kıyaslandığında çarpıcı bir sonuç çıkıyor. Türkiye'deki obezite oranı ABD'nin 31 eyaletinden daha fazla.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, fazla kiloluluk ve obezite Avrupa’daki yetişkinlerde tip 2 diyabetin yüzde 80’inden, kalp hastalıklarının yüzde 35’inden ve hipertansiyonun yüzde 55’inden sorumlu. Her yıl 1 milyondan fazla insanın ölümüne neden oluyor.

Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması’na göre 0-5 yaşta fazla kilolu olanların oranı yüzde 17,9, fazla kilolu ve şişman olanların da oranı yüzde 26,4. Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Kliniği’nden Prof. Dr. Şükrü Hatun, ''Türkiye’de şişmanlık sıklığı kentlerde kırsala göre 3 kat fazla. Benzer fark İstanbul/batı ile doğu/güneydoğu için de geçerli. Bu veriler çocuklardaki şişmanlık artışında yaşam ve beslenme tarzının ne kadar belirleyici olduğunu gösteriyor. Kentler ve batıdaki çocuklar küçüklükten itibaren fazla kalori içeren ve yendiğinde/içildiğinde keyif veren ve bu nedenle de ömür boyu yeme alışkanlığı kazanılan ürünlerle daha çok karşılaşıyorlar. Erken yaşlarda şişmanlamaya başlıyorlar'' açıklamasında bulundu.