Piyasalarda 2008 Travması Tetiklendi! Dünya Borsalarında Sert Çöküş Panik Yarattı: SVB, İlk Domino Taşı mı?
Dün gece ABD borsaları çılgınlar gibi satış yerken, kripto varlıklarda da Benjamin Franklin gözden kayboldu. Bunu göre Asya piyasaları durur mu? Güneş doğudan yükselirken, paraları da eritmeye devam etti. Kısaca yeni buhran kapıda mı? Lehman Brothers'ı yad eder miyiz? Devrilen ilk domino taşı kimlere bulaşır? Piyasalar neden çöktü?
Dün ABD'de hiç bir şey olmasa bile bir şey oldu. Borsalar resmen eridi, bitti, kül olmadı ama buharlaşan miktar bardağın dolu kısmını değil boş kısmını gösterdi.
Takvimde gün değişirken, ABD'de teknoloji hisseleri ağırlık endeks Nasdaq yüzde 2,05, büyük şirketlerin göstergesi S&P 500 yüzde 1,85 ve Dow Jones endeksi de yüzde 1,66 oranında düştü.
ABD piyasalarında faiz artırımlarının etkisiyle, yatırımcılar bankaların portföylerinde bulunan tahvillerden korkmaya başlamıştı. Korku da paniğe dönüşmüştü.
Panik, 4 büyük ABD bankasının piyasa değerini 50 milyar dolardan fazla eritti. JPMorgan, Bank of America, Citi ve Wells Fargo, korkunun ana kaynağı olan Silicon Valley Bank'taki (SVB) sorundan etkilenmişti. Bulaşıcı olmasından korkulan manzara aynen bu 👇şekildeydi.
SVB'deki sorunlar mudileri korkutunca, mevduatlarda düşüş görüldü. Karşılığında menkul kıymet portföyünden satış yapıldı. Ancak zarar büyük görünüyordu.
Piyasalarda yatırımcılar, ABD'de faiz artışlarıyla değeri düşen bankaların elinde bulunan tahvil portföylerinden korkmaya başladı.
"Yoksa kapıyı çalan bir kriz miydi?" 24 saatte 40 milyar dolara yakın eriyen kripto tarafında da sorun vardı.
BloombergHT'nin aktardığına göre, kripto varlıklarda da Silvergate gelişmeleri satış dalgasını artırdı.
Kripto varlık piyasalarında faaliyet gösteren Silvergate Capital, operasyonlarını sonlandırarak tasfiye kararı alınca, FTX’in yaşadıklarının travmasıyla piyasalarda korku hakim oldu.
Bankalar başlıklı borsalardaki gelişmelerin de eklenmesiyle, kriptolar tarafında sert satışlar görüldü. Bitcoin 20 bin doların altına inerken, Ethereum 1.410 dolara indi.
OMG! Bunu gören Asya durur mu? Durmadı, o da düştü. Asya'da borsalar, durmayacağını belli eden Fed'in faiz artışında önemli rolü olan ve bugün açıklanacak verilerden tarım dışı istihdam öncesinde düştü.
Hang Seng endeksi yüzde 3, iç siyasi gelişmelerin etkisiyle korkuyu absorbe eden Çin'de Shenzhen yüzde 1,2 ve Şanghay yüzde 1,4 oranında düştü.
Avustralya'da S&P/ASX 200 endeksi yüzde 1,8, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,12, Kosdaq endeksi ise yüzde 2 oranında geriledi.
Japonya'daysa Nikkei 225 yüzde 1,2, Topix yüzde 1,3 oranında değer kaybetti.
ABD bankalarında yaşanan sert satışların ardından Avrupa bankacılık hisseleri de güne hızlı düşüşlerle başladı.
Avrupa'nın STOXX bankacılık endeksi SX7P yüzde 4,2 düşerek Haziran başından bu yana en büyük bir günlük düşüşüne hazırlanıyor.
ABD'de banka hisselerinde satışlar, SVB Financial Group ve Silicon Valley Bank'ın, bilançosunu desteklemek için 1,75 milyar dolarlık bir satış başlatması, yatırımcıların sermaye artırımının yeterli olup olmadığı konusunda endişeleriyle düşüş göstermişti.
Avrupa'da Lloyds yüzde 4,4, HSBS, yüzde 3,6, Barclays yüzde 5,8 ve NatWest yüzde 4,4, Deutsche Bank yüzde 7,9 düşüşle güne başladı.
Bankalarda domino etkisini tetiklemesinden korkulan SVB'de neler oluyor?
Silikon Vadisi dışında çok tanınmasa da teknoloji çevrelerinde iyi bilinen SVB, dünya çapında bankacılık hisselerinde panik dalgası yarattı.
Silicon Valley Bank, portföyündeki tahvillerin yarattığı önemli kaybı hisse satışı ile gidermek isteyince, olaylar büyüdü.
Bloomberg'de Low De Wei'nin aktardığına göre, SVB'nin çilesi, ana şirket portföyündeki 21 milyar dolarlık menkul kıymet satışı ve 2,25 milyar dolarlık hisse satışı yapacağını açıklamasıyla başladı. Uzmanlar, mevduat çıkışları ve faiz gelirlerinde düşüş öngörürken, bankanın hisseleri yüzde 60 değer kaybetti.
SVB CEO'su Greg Becker, müşterilerini "sakin olmaya" çağırırken, Silvergate ile aynı döneme denk gelen sorunlar, bankacılık hisselerinde büyük etki yarattı.
SVB'nin müşterileri, Silikon Vadisi ve teknoloji girişimleri olurken, ABD'de start-uplar içinde önemli bir konumda bulunuyor. Ayrıca, Pinterest, Shopify gibi şirketlerle de çalışıyor.
Bundan sonrası için uzmanlar, etkilenebilecek diğer bankaları da yakın markaja alırken, mevduatların nereye akacağı da izleniyor. Bugün tarım dışı istihdam verisi de öne çıkan ABD piyasalarında haftanın son işlem gününde açılışın nasıl olacağı merakla bekleniyor.
Uzmanlar en kötü senaryo dahilinde, bankanın faaliyetini etkileyecek seviyede nakitlerinin azalması, sermayesinin erimesi ve bankanın daha büyük bir bankanın çatısı altına girmesi ihtimallerini hesaplıyor.
Uzmanların olasılık hesaplamalarında öncelikle bu sorunu yaratan sebepler inceleniyor. SVB ile başlayan hareketler,
Düşük faizli tahvil stokunun satışıyla 1,8 milyar dolar zararın realize edilmesi, rasyolarda (mali durumu gösteren oranlar) iyileşme için 2,25 milyar dolar bedelli sermaye artırımı ve Fed'in etkisiyle Silikon Vadisi'nde oluşan yüksek faiz ortamında kredilerin riskli hâle gelmesi ve mevduatlarda çıkış olması gösteriliyor.
Bankanın durumuna bakıldığında, güncel piyasa fiyatıyla 15 milyar dolar zarar gösteren vadeye kadar tutma hedefi olan 91 milyar dolar değerinde tahvil dururken, sermayesi 12 milyar dolar olması dikkat çekiyor.
Bu durum bankanın batık olduğunu göstermiyor. Ancak, 'Tahvillerin vadesi çok uzun ve sigara gibi, etkileri ancak yıllar içinde gözükecek' ifadeleri kullanılıyor.
2008 krizine benziyor mu? Tüm ABD bankalarının aynı durumda olması yükselen faiz ortamının doğal bir sonucu olarak görülüyor.
BofA'nın tahvil portföyünde 109 milyar dolar 'su altında gözüküyor' ancak bankanın battığı düşünülmüyor. Aynı durumu Deutsche Bank'ta da yıllardır görülüyor. Kâr edemeyen banka hisseleri sürekli düşerken, bu direkt batış anlamına gelmiyor.
'Her şey piyasa ve müşteri algılarına bağlı. Borç verenler kaçmadığı sürece (Lehman, Demirbank) bankalar durduk yere batmaz...' deniliyor. Aynı durum SVB için de geçerli oluyor.
Dr. Artunç Kocabalkan, 2008 krizine benzerlik için, kaçışa dikkat çekiyor. Sorunu şöyle özetliyor👇
Devamında ise ABD bankacılık sisteminde olanların faiz riskine bağlı geliştiğini belirterek, Fed'in faiz artışlarının bankalardaki tahvillerin değerini düşürdüğü ve sermayelerini erittiğini vurguluyor. Verilen uzun vadeli kredilerin de zarar oluşturduğunu belirterek, 'hem dolar hem faiz yükselirse bankacılık sisteminde neler olur?' diye de düşündürüyor.
Piyasa dengeleri bozulduğunda her koldan gelen risklerden faiz artışının yarattığı tahribatta ilk sinyal olduğu belirtiliyor.
Yorum Yazın