Önce Pandemi Sonra Ekonomik Kriz Yemek Alışkanlıklarını Değiştirdi: Ucuz Ürün Peşinde Tüketici Et Göremiyor!
Pandemi, tüketim, karantina, alım gücü, enflasyon, kriz derken, araştırma şirketleri değişen tercihleri sorguluyor.
Vatandaşın dolabında et görememesi bir sorun olurken, evde yemek yemek artık zorunluluk haline gelmiş vaziyette! İki farklı araştırma sorunları ortaya koyuyor.
İnsanlar dolaplarında en çok ne görmek istiyor?
Son araştırmaya göre Türkiye'de vatandaşların yüzde 86'sı gıda ürünü alırken önce fiyatı uygun mu diye bakıyor.
Vatandaşlara buzdolabını açtıklarında ne görmek istedikleri de sorulmuş. Sonuç ezici bir ağırlıkla, yüzde 63 ile et. Araştırmayı açıklayan KONDA Genel Müdürü Bekir Ağırdır, sonuçları analiz ederken, “Bu sonuç, bir arzu, ekonomik buhranda bunalan insanların feryadı” ifadesini kullandı.
Sözcü'nün aktardığına göre, araştırmada evde en çok sebze yemeği (%20) pişiyor, ardından pilav (%12), makarna (%11), bakliyat (%10) ve çorba (%10) geliyor. Metro Türkiye'nin, araştırma ve danışmanlık şirketi KONDA iş birliğiyle 31 ilde 2 bin 725 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği ‘Yeme İçme Araştırması'na göre artan yerlilik hassasiyetine rağmen markanın yerli olmasına dikkat edenlerin oranı sadece yüzde 25. Araştırma Türk halkının sadece yüzde 32'sinin ambalaj bilgisini okuduğunu ortaya koydu.
Tüketicinin tercihleri değişti
Pandemi ile online alışveriş artsa da araştırmaya göre 10 kişiden 8'inin gıdayı görüp seçerek almak istediğini söyleyen Metro Türkiye CEO'su Sinem Türüng de ailecek alışverişin bir sosyalleşme olduğunu, bu deneyimi pratik ve zevkli hale getirmek için yatırımlara imza attıklarını anlattı.
Bekir Ağırdır, araştırmadan süzdüğü verilerle şu tespitleri yaptı:
Son 5 yılda kentte yaşayanlar yüzde 94'e çıktı. 3 kişiden 1'i kendini modern olarak tanımlıyor. Bu, siyasi bir tanım değil, tatile gitmek, dışarıda yemek yemek için para ayırabilmek… Pandemi ve ekonomik buhranla telaşlı bir modernleşme yaşanıyor ve kutuplaşma yumuşuyor. Ortadaki makul alan güçleniyor. Şu markayı asla almam diyenlerde büyük düşüş var.
Bir araştırma daha: Ekonomik nedenlerle yemek evde yeniyor!
Araştırma şirketi Ipsos Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Sidar Gedik, ekonomik kriz ve zamlar karşısında yurttaşın enerji tüketimini ve para harcamayı azaltmak için her geçen gün yeni davranışlar geliştirdiğini vurgulayarak “Maliyeti azaltmak için evden işe yemek götürme, dışarıya çıkmadan önce evde yemek yeme gibi yöntemler geliştiriyorlar” dedi.
Toplumun yüzde 79’ü için bütçesini en çok zorlayan kalemin elektrik, yüzde 69’u için doğalgaz ve yüzde 63 için de gıda ürünleri olduğunu anlatan Gedik, “Toplumun yüzde 70’i sabit giderleri, yüzde 69’u giyim, yüzde 60’ı da dışarıda yeme içme, eğlence ve dışarıdan yemek siparişi gibi harcamalarını kısacağını söylüyor” dedi. Sidar Gedik, ekonomik kriz ve pandeminin toplum üzerindeki etkilerini Cumhuriyet'ten Şehriban Kılıç'a anlattı.
Salgın, ekonomik kriz, iklim değişikliği, Rusya-Ukrayna savaşı gündeminde vatandaşın önceliği ne?
Son iki yılda lügatimize “normalleşme” kelimesi girdi. Bu tanımlama, Covid-19 salgını ile rayından çıkan hayat düzenimizi eski ayarlarına döndürmeye yönelik olarak kullanıldı. Normalleşmeden bu kadar sık bahsediyor olmamız, zaten gidişatın anormal olduğunun bir göstergesi.
2022 başında yaptığımız araştırmaların sonuçlarına göre ülkenin en büyük sorunu, hayatımızı anormal hale getiren büyük salgın değil. Bugünlerin en büyük sorunu, eski normalden yadigâr kadim derdimiz ekonomi. Hem de katılımcılar, bizim bu soruyu sorduğumuz yıllar boyunca herhangi bir problemde görmediğimiz kadar baskın bir şekilde, ülkenin en büyük sorunu ekonomidir, diyorlar. Neredeyse her 10 kişiden 9’u bu düşüncede. Korkunç terör saldırıları ile sarsıldığımız dönemde terör, salgın korkusu ile evlerimize kapandığımız dönemde Covid-19 bile bu derece baskın bir resim oluşturmamıştı. Ülkemizde toplum, çok sıra dışı olaylar yaşamadığımız sürece her zaman en önemli sorun olarak ekonomiyi görür zaten, şimdi de eğitim, sağlık, çevre gibi diğer tüm konuların tali kaldığı bir dönemden geçiyoruz. Sağlık, eğitim, adalet gibi diğer meseleler ortalamada her dört kişiden biri tarafından dile getirilen sorunlardan. Çevre ve savaş ise pek gündem maddesi değil, öyle ki geçen yaz aylarındaki sel ve orman yangınları sırasında bile “çevre ülkenin en önemli sorunudur” diyenlerin oranı ancak yüzde 10 civarındaydı.
Krizde insanların alıveriş alışkanlıklarında ne tür değişiklikler oldu, artık alışveriş sepetini doldurmak mümkün mü?
Uzun zaman sonra ilk defa 2022 Ocak’ta haneler tarafından satın alınan ürün sayısında azalma tespit ettik. Harcamalar önceki aya kıyasla benzer seviyede seyretse bile ocak ayında alınan ürün adedindeki azalma, indirim marketlerine ve market markalarına olan kayış dikkat çekici. Yumurta ve süt ürünlerinde büyük paketlere yönelim görünüyor. 2021 Ocak’a göre temizlik, kişisel bakım ürünleri pay kaybediyor, Gıda kategorilerinde et ve atıştırmalıklar düşerken süt ürünleri, genel gıda, yağ gibi temel gıdanın payı artıyor. Alışveriş alışkanlıklarında her zaman alınan markalar yerine daha uygun fiyatlı markaları tercih etmek, ürünlerin çoklu paketlerini (2’li, 3’lü, 6’lı vs.) daha fazla tercih etmek, ürünlerin daha büyük boylarını / ekonomik boy paketlerini satın almaya başlamak gibi değişimler gözlemliyoruz. Vatandaşların yüzde 73’ü daha çok fiyat araştırması yapmaya, yüzde 70’i promosyon takip etmeye, yüzde 65’i uygun fiyatlı markalar almaya başlamış.
Halkın krizle baş etme yöntemleri neler?
Enerji tüketimini ve para harcamayı azaltmak için her geçen gün yeni davranışlar geliştiriliyor. Dışarıda yemek yemek lüks. Maliyeti azaltmak için evden işe yemek götürme, dışarıya çıkmadan önce evde yemek yeme gibi yöntemlerle tasarruf etme davranışı gözlemleniyor. Sosyal etkinliklere olan ilgi azalıyor. Halkın yüzde 63’ü öncelikli ihtiyaçları karşılayacak şekilde alışveriş yapıyor ve harcamaları minimumda tutuyor. Dışarıda yeme içme ya da dışarıdan yemek sipariş etme ilk kısılacak harcamalardan.
Toplumun yüzde 79 için bütçesini en çok zorlayan kategori elektrik, yüzde 69’u için doğalgaz ve yüzde 63 için de gıda ürünleri. Tüm kalemlerde fiyat artışlarının çok olduğu görüşü hâkim. Bu da tüketicileri tasarruf yapmaya itiyor. Toplumun yüzde 70’i sabit giderleri, yüzde 69’u giyim, yüzde 60’ı da dışarıda yeme içme, eğlence ve dışarıdan yemek siparişi gibi harcamalarını kısacağını söylüyor. Gıda da içecekten et ürünlerine, atıştırmalıktan meyve sebzeye yüzde 50’nin üzerinde harcamalarını kısmayı planladığını söylüyor. Birçok tüketici akıllı telefon, tablet, bilgisayar gibi ürünleri satın alma kararlarını ya erteliyor ya da tamamen vazgeçiyor.
Vatandaş ayakta kalmak için ciddi anlamda borca mı sarıldı?
Toplumun yüzde 74’ü harcamalarının gelirlerinden daha çok olduğunu ve yüzde 81’i de alım güçlerinin azaldığını söylüyor. Alım gücü azaldığını söyleyenler özellikle AB ve C1 SES grubunda daha yüksek (yüzde 86 ve yüzde 87). Bu durumda toplumda borçlanmayı artırıyor. Şubat sonu verilerimize göre bireylerin yüzde 59’unun kişisel borçları olduğunu belirtiyor. Ayrıca bu borçlu olan kişilerin yüzde 66’sı son 1 ay içinde borçlarının arttığını belirtiyor. Bireylerin yüzde 59’u gelecek birkaç ay içinde kişisel ekonomik durumunun kötüye gideceğini düşünüyor.
Maske ve PCR testleri ile ilgili kısıtlamaların kaldırılması nasıl karşılandı?
Omicron’un salgını bitirecek varyant olduğu fikri giderek daha fazla kabul görüyor, bu varyantı daha az tehlikeli bulanlar yüzde 50’ye dayandı. Bu düşünce aşı olmayan kitle içinde daha da büyük zemin buluyor. 10 kişiden 6’sı açık alanda maske zorunluluğunun kaldırılması kararını doğru buluyor. Her ne kadar her üç kişiden ikisi kapalı ortamlarda maske takmaya devam edeceğini belirtiyor olsa bile kapalı ortamlarda dahi maskeyi zaten kullanmadığını ya da kullanmayı bırakacağını söyleyenlerin oranı da yüzde 25’i geçiyor. Hâlâ her 4 kişiden 3’ü salgına dair endişeli olduğunu belirtiyor.
Tarihin en önemli salgınlarından biri yaşanırken güncel veriler neye işaret ediyor?
Son haftalarda dikkat çeken bulgumuz salgına dair konsantrasyonda bir gevşeme olduğu. Kayda değer (üçte iki) büyüklükte bir kitle artık salgına dair haberleri günlük olarak takip etmeyi azaltmış. Toplumun yarısından fazlası için salgında sonun başlangıcındayız, bu kesim artık salgında zor günleri geride bıraktığımızı düşünüyor. Bir ay önce salgının 2022 içinde biteceğini düşünenlerin oranı yüzde 27 iken bu hafta yüzde 41’e yükselmiş durumda. Ocak ayı başında virüsün ülke için tehdit olduğunu düşünenler yüzde 76 iken sonra yüzde 60’ın altına geriledi. Kendisi ve ailesi için tehlike olarak görenlerin oranı ise yüzde 50’nin altında ve düşmeye devam ediyor. Ancak salgının odaktan düşmesinde ekonominin büyük bir sorun olarak görünmesinin de bir etkisi var, canımız nereden yanıyorsa oraya odaklanıyoruz.
Krizin etkisiyle araştırmalar hangi alanlarda yoğunlaşıyor?
Firmaların tasarruf planlarında araştırmadan önce çok daha büyük kalemler var. Bunun neden ise ekonomik aktivitenin yavaşlamamış olması. Bu da araştırma ihtiyacını canlı tutan bir faktör. Bir diğer önemli neden ise salgın ve yüksek enflasyon nedeni ile önemli değişimler yaşanırken toplumun, tüketicinin nabzını tutma ihtiyacı. Bu türbülanstan geçerken şirketlerin doğru kararlar için veriye ihtiyaçları var. Üreticilerin, markalar arası pazar payı savaşlarını, hangi alışveriş kanallarının tercih edildiğini, satın alınan paket tiplerini takip ettikleri düzenli tüketici araştırmalarımız büyük ilgi görüyor. Marka sağlığı araştırmaları, müşteri deneyimi araştırmaları, firmaların yoğunlaştığı diğer alanlar.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın
2023 te kendi etimizi üretip yiyebileceğiz. kardeşimize yetkiyi verdik etkiyi de göreceğiz hamdolsun.