Mona Lisa Gibi Ünlü Bir Sanat Eserini Anlamak İçin Ona Ne Kadar Süre Bakmanız Gerekir?
Bir sanat nesnesini izlememiz gereken belirli bir süre var mıdır? Herhangi bir sanat nesnesi için şu kadar dakika yeterlidir diyemediğimize göre bu süreyi neye göre belirleyeceğiz?
Bu süre estetik deneyim birikimiyle ilgilidir.
Bir sanat yapıtıyla karşılaştığımız anda başlayan haz estetik deneyimdir. Bir eser hakkında beğendim, beğenmedim ya da bu sanat nesnesinin bana vermek istediği her şeyi aldım diyebilmek için gereken süre, estetik deneyim birikimiyle ters orantılıdır.
Yine de bir sanat nesnesine yeterli süreyi ayırıyor muyuz?
Bir sanat yapıtının, bir objenin, bir olayın ya da işin bize vermek istediği şeyi tam anlamıyla alabilmek için, estetik deneyim birikimimiz ne kadar yüksek olursa olsun, ona uzun bir süre ayırmamız gerekebilmektedir.
"Kütüphaneye gittiğinizde raflar boyunca yürürken kitapların sırtlarına bakmazsanız, çıkışta arkadaşlarınıza 'Bugün 100 kitap okudum' diye tweet atmazsınız."
Pensilvanya Üniversite'si, Positive Psychology Center Eğitim Müdürü James Pawelski, bu konu hakkında ciddi bir araştırmaya girmiş. Bu araştırmalar sonucunda müzelerin, sergilerin gezilme süresi ile kütüphanelerde rafların gezilme sürelerini karşılaştırarak durumu bu şekilde ifade etmiş.
Tek bir eserin önünde 20 dakika
James Pawelski, eğitmenlik yaptığı dönemde öğrencilerini Philadelphia'nın Bernes Vakfı'na götürüp oradaki bir eseri 20 dakika boyunca izlemelerini istemiş. Bunun, bir meditasyon etkisiyle, sanat nesnesinden alınan hazzı arttırabildiğini ifade etmiştir.
"Sanat dünyasındaki insanlar genellikle bir sanat eserine 7 saniyeden uzun bir süre bakmanın ne kadar etkili olacağını bilirler. Slow Art Day'i kurdum çünkü insanlar bunu bilmiyor."
Sanatın içinde olan insanlar bir sanat eserine ne kadar sür bakmaları gerektiğini bilir, çünkü estetik deneyimleri bunun için oldukça yeterlidir. Phill Terry herkeste aynı bilinci yerleştirmek için ''Slow Art Day''i kurmuş. Bununla insanlardan müzede ve sergide gördükleri bir eseri bir an gerçekten durup incelemelerini talep ediyor.
''İnsanın aklını başından alan bir deneyimdi."
Terry, kendisine Slow Art Day'i kurduran deneyimi bu cümleyle ifade ediyor. Yaklaşık 9 sene önce New York'da bir Yahudi Müzesi'nde bir anda, Hans Hoffman'ın Fantasia eserini 1 saat boyunca izlemeye karar vermiş. Tablonun tüm ayrıntılarına ulaşabilmek ondaki bir çok detayı görebilmek Terry'de şok etkisi yaratmış. Bunun üzerine 'Slow Art Day'i başlatmış ve bir çok kurumdan da destek görmüş.
Fazla seyirci mi, nitelikli izlenme mi?
Kurumların öncelikli sorunu ziyaret eden kişi sayısı olsa da sanatın içinde olan insanlar için önemli olan nitelikli seyirci sayısı değil, sergide geçirilen süre ve yapılan tekrarlı ziyaretlerdir.
Müze yorgunluğu
Yaşadığımız çağın getirdiği bir alışkanlık, hiçbir şeyin karşında uzunca süre vakit geçiremiyoruz. Eskiden anlatmak istediğimiz şeyi saatler süren filmlerle anlatırken, önce video siteleriyle bu süreyi 20 dakikaya kadar düşürdük. Şimdi iste derdimizi 7 saniyelik videolarla anlatabiliyoruz. Böyle bir çağda insanların bir sanat nesnesinin karşısında uzunca bir süre kalmasını beklemek zor...
Aynı şekilde bu durum fiziksel tembelliği de beraberinde getirdi. Bu sebeple müze yorgunluğu dediğimiz durum daha sık yaşanıyor.
Tütsü ve klasik müzik eşliğinde seyir...
İlgili kurumlar, müze yorgunluğuyla ilgili çalışmalar yapmakta. Örneğin, Guggenheim'deki Museum Of Non - Objective Painting klasik müzik ve tütsülerle, yere oturarak bakıldığında da göz hizasında kalabilecek şekilde asılmış tablolarla rahat bir seyir imkanı sunmak için tasarlanmış.
Yorum Yazın
bence bakmayalım biz malız anlamayız oyle şeylerden bazı insanların değerini anlamadığımız gibi..
Yaşadıkları dönemde her türlü sefaleti, zorluğu çekip göçüp giden ressamlar ve bir şekilde tabloların sonradan sahibi olan ve yıllar sonra bu tablolardan mil... Devamını Gör
sanat güzel şey :)