12 Madde ile İntiharın Bulaşıcı Olduğuna Dair Dehşet Verici Kanıtlar
Elde edilen verilere göre, 15-24 yaş arasında yaşanan ölümlerin en yaygın 3. sebebi intihardır sevgili dostlar. Bu bilgi ne kadar korkutucu görünüyor olsada, aslında durumun böyle olmasının sorumluluğu hepimizin üzerinde. Çünkü yapılan araştırmalar, intiharın dünya çapında bulaşıcı bir hastalık gibi davrandığını gösteriyor...
1. Marilyn Monroe'nun Ağustos 1962'deki ölümü üzerine halk yasa boğuldu, medyada intihar konusu geniş olarak yer buldu.
Monroe'nun ölümünü izleyen bir ayda, ABD'deki intihar vakaları incelendiğinde, bir önceki yılın aynı ayına göre %12'lik, ya da diğer bir deyişle 200 kişilik bir artış olduğu görüldü. Psikolojik problemler elbette bulaşıcı değildir ancak intiharın bulaşıcılığına dair araştırmalar, Monroe'nun yaşama veda etmesi üzerine ayrı bir inceleme alanına dönüştü. Özellikle halk tarafından sevilen ve gençlerin idol olarak aldıkları isimlerin intiharlarının toplumda çok büyük etkiler yarattığı biliniyor ve araştırmalara göre genç intiharlarının %5'lik kısmı bu sebeple gerçekleşiyor.
2. Columbia Üniversitesi'nden Psikiyatrist Madelyn Gould, intiharın bulaşıcı olduğuna dair pek çok kanıt olduğunu ve bu konuda endişelendiğini belirtiyor.
Başarılı bilim insanı Gould, intiharın bulaşıcılığı üzerine en kapsamlı çalışmayı yürüten isim olarak tanınıyor. Son zamanlarda üzerinde çalıştığı konu ise aktör ve komedyen Robin Williams'ın ölümünün toplumda yarattığı etkiler olmuş. Gould'a göre intihar sebebiyle yaşanan ölümlerin medyada yer bulması belirli kurallar çerçevesinde gerçekleşmeli, intihar özendirilmemeli ve kolay ve kaçınılmaz bir çözüm olarak sunulmamalı.
3. Ve bu öneriler uygulandığında gerçekten de fark yaratılabildiği görüldü.
Medyanın intihar haberlerini sunuş biçiminde yapılan bu değişiklikler Viyana'da uygulandığında, intihar vakalarında gözle görülür bir düşüş yaşandı. Elbette gazeteciliğin gereklerinden biri halkı haberdar etmek olduğu için bu yayınlar tamamen kesilmedi. Öte yandan artık internet çağında yaşadığımız için, öğrenmek isteyen birinin herhangi bir intiharı tüm detaylarıyla öğrenmesi işten bile değil. Zaten intiharın bulaşıcılığı ile ilgili yürütülen çalışmaların büyük çoğunluğu da sosyal medyanın ortaya çıkışından sonrasına dayanmakta.
4. Ünlü oyuncu Robin Williams'ın ölümü sonrasında, ABD medyasında buna benzer yöntemler uygulandı.
Gould'a göre bu yöntemlerin uygulanması her ne kadar gerekli olsa da, konu intihar olduğunda medyanın yaşanan olayı öne çıkarması kaçınılmaz gibi görünüyor. Ancak kaçınılabilecek belirli yaklaşımlar olduğunu da ekliyor: Örneğin intiharın, problemleri olan insanlar için bir kaçış yolu sunduğunun düşündürülmesi.
5. Örneklerden bir diğeri de özellikle genç insanlar arasında büyük bir hayran kitlesine sahip olan Kurt Cobain'in intiharı.
Kurt Cobain'in 1994 yılında Seattle kentinde ölü bulunması üzerine lokal medya organları, konuyu nevrotik rahatsızlıkların tedavi edilmesi ve intiharların önlenmesine vurgu yaparak; ünlü müzisyenin ölümünün ailesinde yarattığı derin üzüntüden söz ederek insanlarla paylaştılar. Sonuç olarak Cobain'in ölümünü izleyen aylarda Seattle kentinde intihar önleme hatlarına gelen telefonlar artış gösterdi ve intihar oranlarında düşüş gözlemlendi.
6. Bu örneklerde olduğu gibi, toplum tarafından değer verilen insanların intiharlarının taklit edilmesine "Werther Etkisi" adı veriliyor.
Medya ve intihar oranlarındaki artış arasındaki ilk bağlantı, Goethe'nin ünlü kitabı 'Genç Werther'in Acıları' ile kurulmuştur. Kitabın 1774 yılında yayımlanmasının ardından Avrupalı genç erkekler, sarı pantolonlar ve mavi ceketler giyerek kitabın baş karakterini taklit etmeye başlamış; tıpkı sevdiği kadının kendisini reddetmesi üzerine bir pistolle kendini vurarak intihar eden Werther'i gibi, bu yöntemi kullanarak intihar eden genç erkeklerin sayısında büyük bir artış gözlemlenmiştir.
7. Yaşanan bu dramatik değişim üzerine Goethe'nin kitabı pek çok ülkede yasaklanmış, "Werther Etkisi" taklit intiharları ifade eden bir terime dönüşmüştür.
Görüldüğü gibi 'Genç Werther'in Acıları' yalnızca intihar oranlarının artışına sebep olmakla kalmamış, insanların intihar ediş biçimleri üzerinde de etkili olmuştur. Uzmanlara göre taklit intiharların sebebi, medyadan edindikleri hikayenin kahramanı ile benzer durumda olduğunu düşünen insanların, intihar etmek için bir gerekçe bulduğunu düşünmesi ve bu yolla cesaret toplaması.
8. "Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi"ne göre, 15-24 yaşları arasındaki gençlerden her yıl 4,600 tanesi intihar sebebiyle yaşamını yitiriyor.
Üstelik bu sayı yalnızca intihar eden gençleri kapsıyor; intihar teşebbüsünde bulunan fakat kurtulan gençlerin sayısı bundan çok daha fazla. 2011 yılında elde edilen verilere göre lise çağındaki çocuklar arasında intihara teşebbüs oranı, %8 gibi yüksek bir rakama işaret ediyor. 1987 yılında ABD'de yaşanan bir olayda, dört genç içinde bulundukları otomobili garaja sürerek motoru çalışır durumda bırakırlar ve gençlerin ölümünün hemen ardından, aynı bölgede karbonmonoksit zehirlenmesi sebebiyle yedi farklı ölüm daha gerçekleşir. Üstelik bu izleyen vakalardan birinde, gencin odasında intihar haberlerinin gazetelerden kesilmiş kupürlerine rastlanır.
9. Genç intiharlarında görülen artışın en önemli sebebi olarak internet gösteriliyor.
Ancak Oxford Üniversitesi'nde gerçekleştirilen bir çalışmaya göre bunun tam olarak doğru olduğu söylenemez. Evet, internet kimi zaman genç intiharlarına katkıda bulunabiliyor fakat kişisine göre intiharı önleyici bir amaca da hizmet edebiliyor. İnternet hem destek ağlarının bulunduğu, hem de intihar gibi sakıncalı davranışların kimi zaman normal olarak gösterildiği bir ortam olduğu için seçim genellikle gençlerin elinde bulunuyor.
10. 2013 yılında Kanada'da yürütülen bir çalışma kapsamında 12-17 yaş arası 8000 genç inceleniyor.
Araştırmacılar bu öğrencileri iki sene boyunca takip ediyor ve 17 yaşına geldiklerinde dört çocuktan birinin intihara teşebbüs eden bir okul arkadaşına sahip olduğunu gözlemliyorlar. Ayrıca, arkadaşının intiharına maruz kalmış 12-13 yaşlarındaki öğrenciler, arkadaşlarının intiharına şahit olmamış öğrencilerle karşılaştırıldıklarında, ilk gruptaki öğrencilerin %15’i kendilerini ciddi biçimde öldürmeyi düşündüklerini, %7 si de intihar girişiminde bulunduklarını belirtiyorlar.
11. Dünya genelindeki intihar oranları maalesef çok korkutucu: Ortalama her 40 saniyede bir kişi intihar ediyor.
Türkiye’de yılda ortalama 3 bin kişi intihar ederek hayatına son veriyor. İntihar eden kişiler, intihar etmeden önce mutlaka bundan direkt ya da dolaylı olarak bahsediyor.
12. Ancak bu durumu değiştirmek için yapabileceğimiz pek çok şey bulunmakta:
Bu konuda en önemli görev elbette medyaya düşüyor. İntiharla ilgili bir konunun sunuluş şekli toplumun göstereceği reaksiyon üzerinde büyük bir etkiye sahip. Bunun yanısıra, bir akranının intihar ettiğinden haberdar olan ergenlik çağındaki çocukların gerektiği takdirde terapi görmesi çok önemli. Ayrıca ailelerin de çocukları ile bu konuları konuşmaktan kaçınmaması ve çocuklarına düşüncelerini açıklaması gerekiyor.
Eğer intihar düşüncelerine sahip olan kişi sizseniz de, durum her ne kadar size özgü gibi görünüyor olsa da, sizin gibi hisseden pek çok insanın var olduğunu bilmeniz; bu düşüncelerin depresyon kaynaklı olduğunu kabul etmeniz ve terapi ve ilaç tedavisiyle atlatılabilecek bir durum olduğuna inanmanız, kısa sürede bu yolda atılabilecek ilk ve en önemli adımı oluşturuyor.
Yorum Yazın