Koskoca Bir Tarih Yok Oldu! Yaklaşık 8.5 Saat Süren Yangında Büyük Bir Kısmı Küle Dönen Notre Dame Katedrali'nin Hikâyesi
Dün, Fransa yerel saatiyle 18:30 gibi başlayan bir yangın, yalnızca Paris’in en önemli simgelerinden birini değil, tüm insanlığa ait büyük bir kültür mirasını yakıp kül etti. 1163 yılında yapımına başlanmış ve bitmesi tam 200 yıl sürmüş, dünyanın en görkemli yapılarından biri olan Notre Dame Katedrali’nin yalnızca birkaç saat içerisinde harabeye dönmesi gerçekten içler acısı...
İsterseniz, hepimiz adına bu kaybın neden bu kadar önemli olduğunu anlamak için Notre Dame Katedrali’nin tarihine ve bugüne dek başından geçen olaylara bir bakalım.
Notre Dame Katedrali, Île de la Cité yani Cite Adası'nın doğusunda dikilmektedir bütün ihtişamıyla. Sadece adı değil, duruşu da soylu bir hanımefendi gibidir ve bu güzel hanımefendi, ilk görüşte aşkın varlığına inandırmak için var olmuştur sanki...
Yalnızca güzelliği ile değil, hikâyesiyle de büyüleyicidir Notre Dame. Fransızcada 'bizim hanımefendimiz' anlamına gelen adıyla Bakire Meryem’e atıfta bulunur. Paris piskoposu unvanını alan Maurice de Sully, 1160 yılında Saint Étienne Katedrali’ni yıktırır ve yerine rüyasında gördüğü söylenen bu görkemli yapıyı diktirir. Katedralin inşası, yeni kentsel planlamayı da içeren oldukça büyük bir projedir ve bu projeyi gerçekleştirmek için pek çok ev yıkılır, yeni yollar açılır.
Katedralin yapımına 1163 yılında Fransa Kralı VII. Louis döneminde başlanır. Notre Dame’ın ilk temel taşını Papa III. Alexander mı yoksa hayallerini gerçeğe dönüştüren Maurice de Sully mi dikti bilinmiyor ancak her ikisinin de o sırada orada hazır bulunduğu kesin...
İnşaatın tamamlanması tam 182 yıl sürer. Ömrünü ve hemen hemen bütün birikimini katedrale harcayan de Sully ise 1196 yılında hayatını kaybeder ve ne yazık ki katedralin bitmiş halini görme şansına erişemez. Ancak o göremese bile, bittiği andan itibaren Fransız gotik mimarisinin en eşsiz örneği olacaktır Notre Dame. Görkemli dış cephesi, devasa boyutlardaki iç yapısı, ince detaylarla dolu süslemeleri ve ev sahipliği yaptığı eşsiz sanat eserleriyle dolu katedral, de Sully'nin hayallerinin bile ötesinde olmalı...
Birbirinden ayrılan üç parçadan oluşan Batı Cephesi, katedralin en ünlü kısmıdır. Burada Güney kulenin yanı sıra Galerie des Chimères ya da Büyük Galeri, Batı Gül Penceresi, Krallar Galerisi ve Son Yargı, Azize Anne ve Meryem Ana kapıları da yer alır.
Güney kulesindeki 'Emmanuel' adlı çan 13 ton ağırlığındadır, yalnız tokmağı bile 500 kilogram gelir. 1631 yılında Emmanuel yeniden döküldüğünde, kadınların ergimiş olan metale mücevherlerini attıkları ve çanın orijinal rengini buradan aldığı söylenir. Notre Dame Katedrali'nin ana kubbesi 34 metre yüksekliktedir ve çan kulesine gitgide daralan toplam 422 basamakla çıkılır.
Yıllar boyunca kiliseye pek çok org getirilir ancak hiçbiri binanın yapısına uygun olmaz. İlk uygun org, Cliquot tarafından 1700'lü yılların başlarında tamamlanır.
Cliquot'nun eserinin bir kısmı günümüze kadar dayanır, lakin org 19. yüzyılda Aristide Cavaille-Coll tarafından büyük ölçüde yeniden yapılır. Ne katedral ne de org aslında Paris'in en büyüğüdür, buna rağmen Notre Dame'ın piyanisti şehrin en kıdemlisi addedilir.
Kilisenin en iyi piyanisti 1900-1937 yılları arasında çalan Louis Vierne olarak görülür. Daha sonraki orgcular, özellikle Pierre Cochereau orga önemli katkılarda bulunurlar ama yine de orgun orijinal tınısı günümüzde dahi Cavaille-Coll versiyonuna aittir.
850 yıllık ömründe pek çok tarihi ana tanıklık eder Notre Dame Katedrali... VI. Henry ve Napoleon Bonaparte burada taç giymiş, Jeanne d’Arc burada azize ilan edilmiştir.
En ağır darbeyi ise 18. yüzyılda Fransız Devrimi sırasında alır. Katedralde bulunan tarihi eserler yağmalanır, heykeller yok edilir ve çan kulesi parçalanır. Hatta 19. yüzyılda şehir planlamacıları bakımsızlığı yüzünden Notre Dame’ı yıktırmayı bile düşünürler. Ancak bütün bunlara rağmen, katedral ayakta kalmayı başarır. Bu konuda ünlü Fransız yazar Victor Hugo’nun da sağladığı katkıyı unutmamak gerek tabii...
Yıkılmak üzere olan Notre Dame'a halkın ilgisini çekmek isteyen Victor Hugo, "Notre Dame’ın Kamburu" adlı ünlü eserini kaleme alır. Harap haldeki yapı, bu sayede herkesin ilgi odağı oluverir...
Katedralin kurtarılması için bir kampanya başlatılır ve şehir yetkililerinin de desteğiyle mimar Eugène-Emmanuel Viollet-le-Duc, 1843 yılında katedrali yenileme projesine başlar. Yaklaşık 20 yıl süren projeyle birlikte eski kulenin yerine gargoyle heykelleri eklenir, duvar resimleri boyanır ve rahiplerin ibadete hazırlanmaları için ek bir yapı inşa edilir. Bu restorasyon çalışmalarının ardından ise Notre Dame Katedrali son haline kavuşur, ta ki 15 Nisan 2019 tarihinde çıkan o büyük yangına dek...
Notre Dame Katedrali'nde çıkan yangın ile ilgili detaylı bilgilere ulaşmak için bu içeriğimize göz atabilirsiniz. 👇
Başından bunca felaket geçmiş ve her birinden sağ çıkmasını bilmiş olan Notre Dame Katedrali'nin belki de bir ihmal yüzünden bu hale gelmiş olması yüreğimizi daha çok burkan bir başka detay...
Her ne kadar eski halinin yerini hiçbir şekilde tutamayacak olsa da Notre Dame'ın en kısa sürede restore edilmesini ve sanat tarihindeki bu kara günün geride kalmasını temenni ediyoruz...
Yorum Yazın
Suriye'de Esat'ın bombalayarak yok ettiği 1300 yıllık Emeviyye Camii'ne Avrupalıların üzüldüğü kadar üzüldüm.
Onların yaptığı yanlış diye bizim de mi yanlış yapmamız lazım? Onlar nefret ediyor diye bizde mi edelim? Onlar o seviyeye düştü diye bizde mi düşelim? Bu man... Devamını Gör
850 yıllık tarih 8.5 saatte kül...
kitabını yeni okumaya başlamışken çok büyük talihsizlik