Kabil'in Devrim Niteliğinde İlk ve Tek Kadınlara Özel Sineması

Kadınların bir öğleden sonra sinemada vakit geçirmelerini engelleyen bir kural bulunmasa da Afganistan'daki sinemalar kadınlar için uzun zamandır yasak bölge.

Vice'tan derlediğimiz habere göre Kabil'in kadınlara özel ilk sineması bir devrim niteliğinde.

'Burada kadınların yalnız başlarına gelebildiği bir ortam görüyorsunuz' diyor 29 yaşındaki Rohina Haroon. Galaxy Family Miniplex Afganistan'ın kadınlara özel ilk sineması ve Haroon buraya 4 defa gitmiş.

Son 15 yıldır Afganistan'daki sinemalar erkeklerin bölgesi oldu, kadınlar için yasak bölge ve uygunsuz olarak kabul edildi. Afganistan'ın en eski sinemalarından biri olan Pamir Sineması'na yakın zamanda yapılan bir ziyarette havada marijuana kokusu hakimdi ve ekranda kadın oyuncu çıkınca alkışlayıp ıslık çalan erkeklerle doluydu. 'Kadınlara özel bir sinema kurmak gerçekten Afganistan için radikal bir şey.' dedi 34 yaşındaki Abu Bakar Gharzai. Kendisi geçen yıl mart ayında açmış Galaxy Family Miniplex'i.

Gharzai Pakistan'da bir mülteci olarak büyüyüp Hindistan'da okudu. 2008 yılında Afganistan'a geri taşındığında çok fazla aile mekanının olmadığını fark etti. Hindistan'da düzenli olarak sinemaya giden Gharzai, kısa sürede kadınların gidebileceği bir sinema açmaya karar verdi.

Afganistan'daki sinemalar hep erkek hakimiyetinde değildi. Muhammed Zahir Şah zamanında Kabil şu an olduğundan çok daha farklı bir görünüşe sahipti. Kadınları kısa eteklerle, başörtüsüz çalışıp okuyup sinemaya giderken görebilirdiniz. Bu etkinlikler hem erkekler hem de kadınlar arasında yaygındı. 'Amcamın kızları sinemada yemek bile yiyebiliyorlarmış, o zamanlar bir problem yokmuş.' diyor Haroon. Ancak iç savaşın patlak vermesiyle sinemalar ihmal edildi. 1996'da Taliban güç kazandığında filmler, televizyon ve birçok müzik türü tamamıyla yasaklandı ve sinema salonları iflas etti. 2001'de Taliban'ın düşüşüyle sinemalar uzun bir aradan sonra kapılarını tekrar açtılar ancak tutuculuğun izleri pek de yok olmuşa benzemiyordu. Toplumun muhafazakar kesimleri için sinema eğlendirici bir aktivite değildi. Çoğu erkek hala sinemaya gittiğini söylemeye çekinir. Gharzai tutucu kesimlerden tehdit mektupları aldığını belirtiyor.

Galaxy Family Miniplex'i ilk kez ziyaret eden 28 yaşındaki Sevita Durrani 'Bence Afganistan'daki kadınlar aileleri izin vermediği için sinemaya gidemiyor.' dedi.'Belki çok fazla erkek olacağını düşünüyorlardır, belki ailecek gitmeye izin verip yalnız başlarına bir erkek onlarla gelir konuşur diye izin vermiyorlardır.'

Haroon da Kabil'de başka bir sinemaya gitmemiş. Çünkü çok fazla bekar erkek onun rahatsız hissetmesine sebep oluyormuş.

'Eğer burada kadınlar olsaydı, kesinlikle tacize uğrarlardı.' diyor Pamir Sineması'nın 20 yaşındaki patronu. 'Kadınların sokakta nasıl tacize uğradığını görebilirsiniz. Bu sinemaya kadınların geldiğini duysa erkekler koşa koşa gelip taciz ederlerdi. Toplum kadınların buraya gelebilmesi için yeteri kadar gelişmiş değil.'

Galaxy Family Miniplex'de biletler neredeyse beş katı pahalı ve erkekler hala film gösterimlerine girebiliyor ancak sadece hiç kadın olmadığında ya da aileleriyle. Çoğu kadın için burası sinema salonundan çok daha fazlası bu salon. Kadınların rahatlamaya gidebileceği bir yer. Çoğu kadın sinemaya sadece takılmak için geliyor, yoksa izlediği film çok da önemli değil. Kadınlar oturup sohbet edecek pek yer olmadığından sinema lobisini aynı AVM'de bulunan kafe ve restoranlara tercih ediyorlar.