İrlanda'nın Büyük Devrimci Lideri James Connolly'nin Çalkantılı Hayatı
İrlanda'da sosyalizmin yayılması ve benimsenmesi için büyük çabalar gösteren James Connolly, sonunda İngiliz hükümeti tarafından infaz edildi. Buna rağmen öğretileri ve hayatı, İrlanda'daki birçok genç için ilham kaynağı olmaya devam etmektedir. Gelin James Connolly kimmiş beraber inceleyelim.
James Connolly, 5 Haziran 1868 tarihinde Edinburgh'un Cowgate bölgesinde doğdu.
Üç çocuklu bir ailenin en küçüğü olarak dünyaya geldi. Babası John Connolly ve annesi Mary McGinn, 1833 yılında İrlanda doğumlu olup İskoçya'ya göç etmişlerdi. 1856 yılında St. Patrick Kilisesi'nde evlendikten sonra Edinburgh'un Cowgate bölgesinde yaşamaya başladılar. John, şehir konseyinde gübre taşıma görevlisi olarak çalışıyordu. Mary ise ev hizmetçisi olarak çalışıyordu ve 1891 yılında 58 yaşında öldü. Kocası John ise 1900 yılında beyin kanaması sonucu hayatını kaybetti.
Üç Connolly çocuğundan en büyüğü John, 1862 yılında doğdu. 1877 yılında orduda göreve başlayana kadar işçi olarak çalıştı. Hindistan'da görev yaptıktan sonra 1880'lerin sonlarında Edinburgh'da çalışmaya başladı.
John, şehirde büyüyen işçi ve sosyalist hareketlerine aktif olarak katıldı ve siyasi faaliyetleri nedeniyle işverenleri tarafından işten çıkarıldı. İkinci oğlu Thomas, 1866 yılında doğdu, ancak onun hakkında çok az şey bilinmektedir. James, ilkokul eğitimine St. Patrick Katolik İlkokulu'nda devam ederek 1878 yılına kadar eğitim aldı. Ardından matbaa çırağı, fırın işçisi ve fabrika işçisi olarak çalışmaya başladı. Formal eğitimi kısa ve sınırlı olsa da, okuma konusunda istekli ve düşünceli bir bireydi.
1882 yılında, ağabeyi John'un izinden giderek King's Liverpool Alayı'nın birinci taburuna katıldı ve yaklaşık yedi yıl boyunca orduda kaldı. Ordudaki yılları hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmese de büyük olasılıkla Hindistan'da ve kesinlikle İrlanda'da görev yaptı. Dublin'de, Wicklowlu bir Protestan ailesinden gelen hizmetçi Lillie Reynolds ile tanıştı. İkisi 1890 yılında Perth, İskoçya'da evlendi
Evliliğinin hemen ardından Dundee'de iş buldu. Ancak 1890 yılı sonlarında Edinburgh'a yerleşti.
Burada babası gibi gübre taşıyıcısı olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde hala bir Katolikti ve çift, çocuklarını Katolik olarak yetiştirdi. Altı kız ve bir erkek çocuğunun, hepsi Katolik eğitimi aldı. Dini uygulamaları ve inançları 1890'ların başlarında terk etti, ancak idamından kısa bir süre önce Katolik inancına geri döndü.
EdinBurgh'da işini kaybettikten sonra Connolly, büyüyen ailesini desteklemek için gelişen yeteneklerini ve enerjisini sosyalizm ve işçi hareketi propagandası yaparak kullanmak zorunda kaldı. Zor durumu, onu Şili'ye göç etmeyi düşünmeye kadar sürükledi, ancak 1896'da John Leslie'nin Justice gazetesindeki bir çağrısı, ona haftada 1 sterlinlik bir ücretle Dublin'deki Dublin Sosyalist Kulübü için organizatör olarak çalışmaya yönlendirdi. 19. yüzyılda Britanya'da sosyalist hareket ne kadar küçükse, İrlanda'da neredeyse hiç varolmamıştı
Sosyalist örgütlerin üye sayısının çok düşük olmasının ve İrlanda'da sosyalizm ve sosyalistlere yönelik düşmanca bir iklimin olmasının verdiği zorluklara rağmen, Connolly'nin profesyonel bir propagandist olarak geçimini sağlamak için çeşitli işleri yapmaya devam etti.
Ancak Dublin'e geldiğinde, İrlandalı bir sosyalist olarak milliyetçilikle başa çıkmak zorunda kaldı. İskoçya'daki ilk aktivist yılları, İrlanda'ya veya İrlanda politikasına özel bir ilgi göstermediğini gösterdi, ancak çocuklarına verdiği İrlandalı isimler, güçlü bir etnik bilincin işareti olarak düşünülebilir. Bununla birlikte, İrlanda'ya varışından itibaren Connolly'nin, İrlanda siyasi yaşamını hakim kılan ideolojiye karşı bir tavır alması gerekiyordu.
Connolly, İrlanda'daki sosyalizmin ve işçi sınıfının geleceğinin, Birleşik Krallık ile devam eden birliktelikte değil bağımsız bir cumhuriyette yattığı görüşüne vardı. Bu görüşü, Dublin Sosyalist Kulübü'nü dağıtarak yerine İrlandalı Sosyalist Cumhuriyet Partisi'ni (ISRP) kurma kararında görülüyordu.
Yeni partisinin manifestosu oldukça basitti; ücretsiz eğitim ve çocuk sağlığı hizmeti, ulaşım ve bankacılığın kamulaştırılması, ve kamu mülkiyetinin daha da genişletilmesine olan taahhüt gibi maddeleri içeriyordu.
Connolly, İrlanda'daki sosyalizm, milliyetçilik ve işçi hareketi konularındaki görüşlerini 1898'de Keir Hardie'den aldığı 50 sterlinlik bir kredi ile başlattığı haftalık dergisi 'Workers’ Republic'te geniş bir şekilde yaydı. Bu onu Dublin radikal çevrelerinde ön plana çıkardı. Connolly, İrlandalı ileri düzey milliyetçilerle birlikte monarşi, imparatorluk ve İrlanda'daki Britanya yönetimine karşı sözlü saldırılarda bulundu. Gazete on iki sayı sonra kapandı, ancak kısa bir süre sonra 1899'da tekrar yayımlamayı başardı.
ISRP meslektaşları, ona ilham vermek veya desteklemek için pek bir şey yapmadılar. Maaşları ise genellikle ödenmedi. Meslektaşları, Workers’ Republic için topladığı paraları, ISRP üyeleri için bir içki kulübüne destek sağlamak için kullandı. Connolly için bu son damla oldu. İngiltere ve İskoçya'da konuşma turları düzenleyerek belirsiz gelirini artırabildi ve 1902'de Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Daniel DeLeon'ın Amerika Sosyalist İşçi Partisi'nden aldığı davetle 1902'den 1903'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde bir konferans turu düzenlemeyi başardı.
Amerika'ya dönüşünde, onun topladığı ISRP fonlarının kullanımı ve suistimali konusunda çıkan bir anlaşmazlık, ağır suçlamalar ve istifası ile partinin çökmesiyle sonuçlandı.
Ancak Amerika turundaki başarısı, İrlanda asıllı Amerikalı işçileri Sosyalist İşçi Partisi'nin (SLP) Marksist devrimci nedenine kazandırabileceği düşüncesini doğurdu.Connolly'nin Amerika'daki yedi yılı, başlangıçta Troy, New York'ta sigorta satıcısı ve tahsildar olarak çalışmasıyla geçti. Bu, ailesini 1904 sonbaharında yanına getirme imkanı sağladı. Ne yazık ki, en büyük kızı Mona, ayrılmalarının hemen öncesinde bir kazada hayatını kaybetti.
Sigortacı olarak işini kaybettikten sonra Newark'taki Singer Dikiş Makinesi Şirketi'nde bir yıl boyunca çalıştı. Bu süre zarfında SLP'de aktif oldu ve daha sonra ulusal yönetimine seçildi, ancak lideri DeLeon ile ayrı düşmesi ile birçok anlaşmazlık yaşadı.
Bu tartışmalar, DeLeon'ın Connolly'yi kınamasına ve Connolly'nin mezhepçi SLP ile bağlarını kopararak Eugene Debs liderliğindeki çok daha büyük reformist Amerika Sosyalist Partisi'ne katılmasına yol açtı.
Singer ile işini kaybettikten sonra, Connolly, 1909 yılında Debs'in partisi için konuşmacı ve organizatör olarak düzenli bir gelir sağlamaya başladı. Bu sırada Connolly, 1905 yılında Big Bill Haywood'un Amerika İşçi Dünyası (IWW) veya 'Wobblies' olarak bilinen bir örgütlenmeyi başlattığı büyük bir yeni gelişimin içinde yer aldı. Militan bir işçi örgütlenmesi olan IWW, devrimci sendikalizm veya endüstriyel sendikacılık ideolojisini destekledi ve ABD'deki genelde niteliksiz ve genel işçi kitlesi arasında üye kazanmaya çalıştı.
IWW, 'bir büyük sendika' aracılığıyla sosyal ve ekonomik devrimi amaçladı ve kitle eylemi ile sempatik grevleri kullandı. Lansmanından hemen sonra katılan Connolly, Chicago'da 1909'da yayımlanan 'Kolaylaştırılmış Sosyalizm' adlı kitapçığıyla hareket içinde tanınmış bir propagandist haline geldi.
İrlanda'daki siyasi ve sendikal örgütlenmeye olan bağlılığı, 1907 yılında İrlanda Sosyalist Federasyonu'nu kurmasıyla açıkça belli oluyordu.
Daha sonra, radikal bir dergi olan The Harp'ı kurdu ve 1909 yılında bunun üretimini Dublin'e taşıdı. Bir sonraki yıl İrlanda, İskoçya ve İngiltere'deki konuşma etkinliklerine teklif aldı ve 26 Temmuz 1910 tarihinde İrlanda'ya döndü.
Geri döndüğünde, Belfast'taki sendikal örgütlenme ve gazetecilik çalışmalarına katıldı. Aynı yıl içinde Jim Larkin, İrlanda Sendikalar Kongresi ve İrlanda İşçi Partisi'nin kurulması için finansman sağlama olasılığını değerlendirmeye başladı ve sonunda Connolly'nin ulusal organizatör olarak İrlanda'ya yerleşmesini sağladı. 1910 yılının sonunda Connolly, ailesini Dublin'e getirdi.
Çalışmalarını İrlanda İşçi Partisi için ulusal organizatör olarak sürdürdüğü 1911 yılında, İrlanda Genel İşçi ve Taşıma İşçileri Sendikası'nın (ITGWU) Ulster örgütleyicisi olarak atandı.
Belfast'ta mezhepçiliğin zorluğuyla karşılaştı ve sendika içinde Katolik işçileri kazanmak için aktif bir çaba harcadı. Connolly, sendika üyeleri arasında eğitim ve kültürel gelişim için çaba harcadı.
1916 yılında İrlanda'da gerçekleşen Paskalya Ayaklanması, İrlanda'nın bağımsızlığı için önemli bir hareketti. James Connolly, İrlanda Sosyalist Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilan eden bağımsızlık yanlısı bir hükümetin bir üyesiydi. Ancak ayaklanma, İngiliz hükümeti tarafından sert bir şekilde bastırıldı ve Connolly de dahil olmak üzere ayaklanmanın liderlerinden birkaçı idam edildi.
James Connolly, İrlanda'nın bağımsızlık mücadelesi ve işçi sınıfının hakları için verdiği mücadeleyle bugün hala hatırlanmaktadır.
Onun mirası, sosyalizmi ve milliyetçiliği birleştiren yaklaşımı, işçi sınıfının güçlenmesine vurgu yapması ve sömürüye karşı duruşu akıllara kazınmıştır. Connolly'nin fikirleri ve mücadelesi, hala bugün İrlanda'da bir ilham kaynağı olarak görülmektedir.
Yorum Yazın