İnsanlarda Zeka Seviyesi Yükseldikçe Sağlıklı Bir İlişki Yaşama İhtimali Zorlaşıyor mu?
Yüksek zekalı bireylerin ilişkilerinin iyi olamayacağına dair yaygın bir varsayım vardır. Eğer çok zekiyseniz, o zaman aynı zamanda akıl hocası olmayanlarla nasıl ilişki kurabilirsiniz? Yeni araştırmanın bu varsayımı yanıtlayabileceğini düşünüyoruz. Hollandalı psikolog Pieternel Dijkstra ve meslektaşları (2017) tarafından yönetilen bir araştırmaya göre, üstün zekalı bireylerin yakın ilişkileri aslında pek de iyi değil. Ancak gerçek verilere bakıldığında bir sürpriz bizi bekliyor olabilir. Hadi bu konuyu detaylıca inceleyelim...
Dijkstra tarafından yürütülen önceki araştırma, üstün zekâlı bekâr erkeklerin kendileri gibi zeki eşler aramaya meyilli olduklarını, entelektüel niteliklere kişilik ya da aile sahibi olma yöneliminden daha fazla değer verdiklerini göstermiştir.
Buna ek olarak, arkadaşlıklar söz konusu olduğunda, en yüksek IQ'ya sahip olanlar, duygusal olarak daha fazla müttefik oldukları insanlardan ziyade, öğrenebilecekleri insanlarla ilişki kurmak isterler.
Ayrıca eleştiriye karşı daha hassastırlar ve dünyayı kendileriyle aynı rafine mercekten görmeyen insanlar tarafından yanlış anlaşıldıklarını hissedebilirler.
Öte yandan, Dijkstra ve ekibinin belirttiğine göre, entelektüel açıdan üstün yetenekliler yeni deneyimlere daha açık olabilir, kadınların kariyerlerine karşı daha olumlu tutumlar sergileyebilir ve daha yüksek özgüvene sahip olabilirler. Bu son özellikler, ilişki mutlulukları için iyi bir işaret olacaktır.
Hollandalı ekip analizlerinde bağlanma teorisi çerçevesinden hareket etmiştir; bu teori, partnerinize yaklaşım biçiminizi bebekken ebeveynlerinizle (ya da bakıcılarınızla) kurduğunuz ilişkinin bir uzantısı olarak gören bir ilişki görüşüdür.
Güvenli bağlanma olarak adlandırılan ilişkilerde, sizi desteklemesi için partnerinize güvenebileceğinizi hissedersiniz. Partnerinize güvensiz bir şekilde bağlıysanız, sürekli olarak ihmal edilmekten veya terk edilmekten korkarsınız ve ayrılma düşüncesi sizi endişelendirebilir.
Terk edilme korkusuna yanıt olarak, size yakın olmak isteyen kişilerle küçümseyici veya mesafeli bir ilişki biçimi benimsemeniz de mümkündür. Bağlanma tarzına ek olarak, Dijkstra ve meslektaşları, üstün yetenekli bireylerin çatışma çözümüne yaklaşım biçimlerinin ilişkilerinin kalitesini belirlemede bir faktör olabileceğine inanmaktadır.
Hollandalı araştırmacılar çatışma çözümünün iki boyutu olduğuna inanıyor. Birincisi, kendiniz ve ihtiyaçlarınızla ne ölçüde ilgilendiğiniz, ikincisi ise bağımsız bir boyut olarak partnerinizin ihtiyaçlarıyla ne ölçüde ilgilendiğinizdir.
Bu iki boyuttan dört çatışma tarzı ortaya çıkar:
1. Bütünleştirici (kendiniz ve partneriniz için yüksek endişe)
2. Baskın (kendine yüksek, başkalarına düşük ilgi)
3. Zorlayıcı (kendine yönelik düşük, partnerine yönelik yüksek endişe)
4. Kaçınma (hem kendisi hem de partneri için düşük endişe)
Her iki boyutta da orta yolu bulduğunuz ve uzlaşma aradığınız beşinci bir çatışma tarzı da mümkündür. Tahmin edebileceğiniz gibi, en uyumlu stiller bütünleşme ve uzlaşmadır; diğerleri ilişkide zaman içinde olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Şimdi araştırmanın kendisine gelelim: Entelektüel açıdan üstün yeteneklileri bulmak zor olabileceğinden, Hollandalı araştırmacılar Mensa Topluluğu üyelerini aramak için daha önceki çalışmalarda belirlenen bir stratejiyi kullandılar.
İki çevrimiçi örneklemin üyeleri bağlanma tarzlarını, çatışma çözme tarzlarını ve ilişki kalite ve memnuniyetlerini değerlendiren bir dizi anket doldurmuştur. Kimin ilişkilerinde daha mutlu olduğu temel sorusuyla ilgili olarak, bulgular üstün zekâlı statüsüne göre algılanan ilişki kalitesinde herhangi bir farklılık olmadığını göstermiştir.
Dolayısıyla, entelektüel bir süperstar olmak sizi ilişki mutsuzluğuna mahkum etmez. Bununla birlikte, çatışma çözme tarzı söz konusu olduğunda, Mensa grubu partnerleriyle anlaşmazlıklardan uzak durma konusunda daha büyük bir eğilim göstermiştir. Uzlaşma ve bütünleşmenin daha etkili stratejilerini uygulamak yerine, entelektüel olarak yetenekli olanlar kaçınmayı tercih etti.
Çok zeki olanlar neden kaçınmanın olumsuz sonuçlarından muaf olsun? Dijkstra ve arkadaşları, zeka söz konusu olduğunda benzerin benzeri çektiği fikrine dayanarak, Mensa üyelerinin zekalarını paylaşan partnerlere sahip olma olasılıklarının daha yüksek olduğunu düşünmüşlerdir.
Entelektüel açıdan yetenekli kişiler zihnin yaşamına değer verdiklerinden, hayatı aynı yüksek düzlemden gören partnerlerle eşleşme olasılıkları daha yüksektir.
Dolayısıyla, çatışma yaşandığında bundan kaçınma eğiliminde olsalar da, belki de IQ skalasının üst basamaklarında yer alanların benzer şekilde iyi eğitimli partnerleriyle anlaşmazlık yaşama olasılıkları daha düşüktür.
Bu çalışmadan, akıllı olmanın sizi kötü ilişkilere mahkum etmeyeceğini ve partnerinize yaklaşımınız mükemmel olmasa bile, tatmin edici düzeyde yakınlık yaşamanın hala mümkün olduğunu öğrenebiliriz. IQ'nuzu değiştiremeyebilirsiniz ancak kişisel güçlü ve zayıf yönlerinize uyum sağlamayı öğrenmek herkesin faydalanabileceği bir değişimdir. İçeriğimiz bu kadardı. Düşüncelerinizi yorumlarda belirtmekten çekinmeyin!👇
Yorum Yazın