I. Elizabeth'in Kuzeni İskoçya Kraliçesi Mary Stuart'ın Pek Bilinmeyen Talihsiz Yaşamı
İskoçya Kraliçesi Mary, 1542 yılında babasının ölümünden kısa bir süre önce doğdu.
Mary, babası İskoçya Kralı V. James'in ölümü üzerine henüz dokuz aylıkken kraliçe olmuştur. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kız kardeşi Margaret Tudor'un torunu olmasından dolayı İngiltere tahtında da hak iddia edebiliyordu.
Mary, babasının ölümünden sonra Fransa'ya giderek 6 yaşında Fransa Prensi Francis ile nişanlandı.
Mary, Katolik Fransızların varisiyle nişanlanarak Protestan İngiltere'ye karşı bir müttefik edinmişti. Mezhep savaşlarının sık yaşandığı bu yıllarda Mary'nin ülkesi, İskoçyalı Protestanlara direnmekte oldukça zorlanıyor, İngiltere'nin baskısından kurtulma konusundaki tek umutları olarak Mary'nin Francis'le yapacağı evliliğe olan inançlarını sürdürüyorlardı. Nihayetinde İngiltere'nin tüm engelleme çabalarına rağmen Mary, 1558'de Fransız varisiyle evlendi.
Fransa Kralı II. Henry'nin 1559'daki ölümü üzerine Francis tahta çıkmış ve Mary de Fransa Kraliçesi olmuştu.
Mary artık ''İskoçya ve Fransa'' kraliçesi olmuştu. Fransa'nın desteğiyle İskoçya, İngiltere'ye karşı güçlü bir konuma gelmiş, bu durum tahta yeni çıkan meşru bir varis sayılmayan İngiltere Kraliçesi Elizabeth'i tedirgin etmişti.
Mary için bir süre işler yolunda gitse de kocasının ölümüyle bu mutluluk bozuldu.
Taç giymesinden bir yıl sonra bir türlü geçmeyen kulak iltihabı nedeniyle Kral Francis ölür. Mary'nin huzurlu günleri de son bulur. Dul kalan Mary artık Fransa'nın desteğini kaybeder, çünkü bir varis doğuramamıştır. Bir süre sonra da Fransa'dan ayrılır.
Fransa'dan ayrılan Mary ülkesi İskoçya'ya döndü ve kuzeni Henry Stuart'la evlendi.
Mary İskoçya'ya döndüğünde Katolik inançlardan soğumuş, Protestan bir İskoçya buldu. Buna rağmen uzun süre ülkeyi huzur içinde yönetti. Fakat 1565'te kuzeni Henry Stuart ile evlenmesi bazı felaketleri de beraberinde getirdi.
Mary'nin üvey kardeşi protestanlarla bir olarak Mary'ye karşı ayaklandı.
Mary bu isyanı bastırabildi. Kocası Henry tahta ortak olmak istemiş, Protestanlarla ortak olmuş ve Mary'ye suikast düzenlenmesine önayak olmuştur. Mary'nin ise bundan haberi yoktu.
Suikast girişimi başarısız olmuştur. Birkaç ay sonra Mary kocası ile birlikte Bothwell Dükü James Hepburn'un evine yerleşmiştir. İki ay sonra da oğlu VI. James'i (İngiltere için I. James) doğurmuştur. Daha sonra kocası, Lord Darnley evinde gerçekleşen bir patlamayla hayatını kaybetmiştir.
Mary, Lord Darnley'in ölümünden üç ay sonra Bothwell Dükü ile evlendi.
Bazı tarihçiler Mary'nin ikinci kocası Henry'nin ölümünü Bothwell düküyle birlikte planladıklarını söylerler.
İskoç soyluları bu evliliğe razı olmadılar ve bir isyan başlattılar. Bu isyanda Bothwell Dükü İskoçya'dan kaçtı ve isyancılar Mary'i tahttan indirip bir adaya hapsettiler.
Sonraki yıl Mary hapisten kaçıp kendisine bağlı 6000 kraliyet taraftarıyla tacını almak için son bir hamle yaptı.
Ancak sayıca üstün olmasına rağmen organize olamayan disiplinsiz ordusu bozguna uğradı.
Mary bu yenilgiden sonra son çare olarak Elizabeth'den sığınma talebi istemek için İngiltere'ye gitti.
Fakat İngiltere'de istediği şekilde karşılanmamıştı.
Kuzeni Elizabeth, Mary'i hükümdarlığı boyunca bir tehdit olarak görmüştü. Mary'nin soyağacı Tudor hanedanına dayanıyordu. Üstelik Elizabeth de babasının Anne Boleyn'le olan evliliğini geçersiz göstermesinden dolayı bazı kesimlerce meşru sayılmıyordu.
Bu nedenle Elizabeth, Mary Stuart'ı hapse mahkum etti.
Babington Komplosu...
Mary hapis tutulduğu süre boyunca bir yaşından beri görmediği İskoçya Kralı olan oğluyla güçlerini birleştirmeyi hayal etmişti. Bunun için son bir plan yapmıştı. İngiltere'yi ele geçirecekti. Bunun için gizli görüşmeler yaptı. Tarihe Babington komplosu olarak geçen olayda Mary'yi kurtarmak ve Elizabeth'i öldürmek isteyen Anthony Babington ve arkadaşları, fikirlerini Mary'ye mektup aracılığıyla ulaştırmıştır.
Fakat ulaşan ve gönderilen tüm mektuplar, Elizabeth'in kurdurduğu istihbarat servisi tarafından incelenmekte olduğu için bu plan başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Mektupların şifresini çözen Thomas Phelippes isimli şifre çözücüdür. Onları gizlice hapse sokan ise, çifte ajan olarak görev yapan Gilbert Gifforddur.
Mary'nin mektubu onaylamasıyla Elizabeth de onun idam hükmünü vermiş oldu.
Mary'nin son sözleri...
8 Şubat 1587’de Fotheringay Şatosu’nun büyük salonunda, üç yüz kadar seyirci Mary‘nin başının kesilmesini izlemeye gelmişti. Başpapaz duaları okurken, Mary de Katolik Kilisesi, oğlu ve Elizabeth için dua ediyordu. Cellatlar kendisinden af dilediğinde, “Sizleri bütün kalbimle bağışlıyorum; çünkü artık, bütün sıkıntılarıma bir son vereceğinizi umut ediyorum.” diye karşılık verdi. Fakat Mary'nin infazı kolay gerçekleşmemiş, dakikalarca can çekmiştir.
Elizabeth'den sonra..
İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth çocuksuz olarak ölünce en yakın akrabası olarak James tahta geçti.
James İngiltere için ülkeyi yöneten ilk Stuart Hanedanı üyesiydi. Böylece Mary'nin hayaline oğlu I. James, İngiltere, İrlanda ve İskoçya Kralı olarak ulaşmıştı.
Yorum Yazın