Gelişim Çağındaki Çocuklarınıza Yaz Hediyesi Olarak Alabileceğiniz 15 Kitap
Gittikçe edebiyata yukarıdan bakılan bir dünyada, çocuklarımızı olabildiğince duyarlı yetiştirmek ve onların işleyen zekalara sahip olmalarını istiyoruz. Tabletlerle, telefonlarla onları cezalandırmak yerine, işte çocuklarınızın ufkunu açacak ve düşünmelerini sağlayacak 15 eser sizinle!
1. "Şeker Portakalı" (1968) José Mauro de Vasconcelos
Yazarlıkta karar kılıncaya kadar, boks antrenörlüğünden, ressam ve heykeltıraşlara modellik yapmaya, muz plantasyonlarında hamallıktan, gece kulüplerinde garsonluğa kadar çeşitli işlerde çalışan Jose Mauro de Vasconcelos'un başyapıtı Şeker Portakalı, 'Günün birinde acıyı keşfeden küçük bir çocuğun öyküsüdür.' Çok yoksul bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen, dokuz yaşında yüzme öğrenirken bir gün yüzme şampiyonu olmanın hayalini kuran Vasconcelos'un çocukluğundan derin izler taşıyan Şeker Portakalı, yaşamın beklenmedik değişimleri karşısında büyük sarsıntılar yaşayan küçük Zeze'nin başından geçenleri anlatır. Vasconcelos, tam on iki günde yazdığı bu romanı 20 yıldan fazla bir zaman yüreğinde taşıdığını söyler.
2. "Martı Jonathan Livingston" (1970) Richard Bach
Durgun denizin minik dalgacıkları üzerinde, güneşin altın gibi ışıldadığı pırıl pırıl bir sabahtı.
Sahilden bir mil uzaklıkta, denizi kucaklarcasına ilerleyen bir balıkçı teknesi, martılara kahvaltı zamanının geldiğini haber veriyordu. Binlerce martı, bir lokma yiyecek için mücadeleye girişmişti bile. İşte zor bir gün daha başlıyordu.
3. "Çocuk Kalbi" (1886) Edmondo De Amicis
Üçüncü sınıfa giden Enrico bir günlük tutmaya başlar. Bu sınıfta yeni bir öğretmeni, yeni arkadaşları vardır. Enrico kısa sürede sınıftaki her çocuğun farklı bir hikâyesi olduğunu keşfeder. Bazılarının ailesi çok zengin, bazılarının ailesi ise çok fakirdir. Enrico defterine yazdıkça, okulda sadece dersleri değil, hayatı da öğrenmeye başladığını fark edecektir.
4. "Harry Potter Serisi" J.K. Rowling
'Harry, elleri titreyerek zarfı çevirince mor balmumundan bir mühür gördü; bir arma - koca bir 'H' harfinin çevresinde bir aslan, bir kartal, bir porsuk, bir de yılan.'
Harry Potter sıradan bir çocuk olduğunu sanırken, bir baykuşun getirdiği mektupla yaşamı değişir: Başvurmadığı halde Hogwarts Cadılık ve Büyücülük Okulu'na kabul edilmiştir. Burada birbirinden ilginç dersler alır, iki arkadaşıyla birlikte maceradan maceraya koşar. Yaşayarak öğrendikleri sayesinde küçük yaşta becerikli bir büyücü olup çıkar.
5. "Oliver Twist" (1838) Charles Dickens
Oliver Twist, düşkünler evinde dünyaya gelmiş ve yetim kalmış bir çocuktur. Daha fazla yemek isteme cesaretini gösterdiği için düşkünler evinden kovulur ve bir cenaze levazımatçısının yanına girer. Orada da kötü muamele görünce kaçar, ama bu kez de yankesici Fagin ve çetesinin eline düşer. Yeraltı dünyasının acımasız ortamında korkunç Fagin’in pençesinden kurtulmak için akıl almaz serüvenlere atılan Oliver’ı hiç ummadığı bir gelecek beklemektedir.
19. yüzyıl İngiliz edebiyatının en büyük romancısı olarak kabul edilen Charles Dickens, ilk yapıtı Bay Pickwick’in Serüvenleri’nin ardından yayınladığı Oliver Twist’te, dönemin Londra yaşamından yola çıkarak keskin bir toplumsal eleştiriye yönelir. Zenginlerin ikiyüzlülüğünü ve yoksulluğun insan ruhunda açtığı derin yaraları son derece etkileyici bir üslupla betimleyen Oliver Twist, hem bu dünyanın horlananlarının güçlü bir savunucusu hem de sürükleyiciliğini başından sonuna kadar yitirmeyen bir serüven romanıdır.
6. "Küçük Kadınlar" (1869) Louisa May Alcott
Küçük Kadınlar, iç savaşın zorlu koşullarında ayakta durmaya çalışan March ailesinin yaşamından bir kesit sunuyor. Baba cephededir. En büyüğü on altı, en küçüğü on iki yaşında; duygu dünyaları, ilgi alanları farklı dört kız kardeş yaşama tutunabilmek için çalışmak ve dayanışmak zorundadırlar.
7. "Sineklerin Tanrısı" (1954) William Golding
'Sineklerin Tanrısı', günümüzde bir atom savaşı sırasında, ıssız bir adaya düşen bir avuç okul çocuğunun, geldikleri dünyanın bütün uygar törelerinden uzaklaşarak, insan yaradılışının temelindeki korkunç bir gerçeği ortaya koymalarını dile getirir. Konusu, R. M. Ballantyne'ın Mercan Adası gibi eşsiz bir mercan adasının cenneti andıran ortamında başlayan bu roman, çağdaş toplumlardaki çöküntünün, insan yaradılışındaki köklerini göz önüne sermek amacıyla Mercan Adası'ndaki duygusal iyimserlikten apayrı bir yönde gelişir. Uygar insanın yüreğinde gizlenen karanlığı deşerken 'Sineklerin Tanrısı'; daha çok Conrad'ın kısa romanı 'Karanlığın Yüreği'ni andırır. Golding'in romanındaki çocuklar da başlangıçta tıpkı Kurtz gibi, uygar toplumun baskılarından uzak bir örnek düzen kurmak isterlerken, gitgide hayvanlaşır, korkunç bir kişiliğe bürünürler. Bu yönüyle Sineklerin Tanrısı'nın Mercan Adası ile öbür ıssız ada serüvenlerinden ayrıldığı en önemli nokta, ıssız ada yaşamının çetin güçlüklerini ya da mutluluğunu anlatmaktan daha çok, bir insanlık durumunu, kişiler arasındaki çatışma aracılığıyla ortaya koymaya çalışmasıdır.
-Akşit Göktürk-
8. "Yerdeniz Büyücüsü" (1968) Ursula K. Le Guin
'Sanırım Yerdeniz Büyücüsü'nün en çocuksu yanı konusu: Büyümek. Büyümek, benim yıllarımı alan bir süreç oldu; bu süreci otuz bir yaşımda tamamladım -ne kadar tamamlanabilirse; o yüzden de çok önemsiyorum. Çoğu genç de önemser. Ne de olsa esas işleri budur: Büyümek.'
- Ursula K. Le Guin -
9. "Alice Harikalar Diyarında" (1865) Lewis Carroll
Alice Harikalar Diyarında, yazıldığı tarihten bu yana geçen yüz elli yılı aşkın süre boyunca, edebiyatın eşsiz eserlerinden biri olma özelliğini hep korudu. Hem çocuk hem de yetişkin edebiyatında önemli bir yere sahip olan bu kitap, hayal gücü zenginliğiyle küçük okurlara büyülü bir dünya sunarken, yetişkinler için bu büyüsünü içerdiği sembollerin anlam derinliğiyle gösterdi. Adının edebiyat tarihine altın harflerle yazılmasına yol açan eserleri kadar, matematikçi ve mantıkçı kimliğiyle de tanınan Lewis Carroll’un Alice Harikalar Diyarında kurgusu, metne serpiştirilmiş bilmecelerle okuru da kitabın bir kahramanı kılar. Alice Harikalar Diyarında hem çocuklar hem de macera dolu naif çocukluğunu özleyen ve yıllara meydan okuyan bir mantık labirentinde kendine sorular sormaktan çekinmeyecek okurlar için Modern Klasikler Dizisi’nde yerini alıyor.
10. "Şermin" (1914) Tevfik Fikret
Şermin, yaklaşık yüz yıl önce yayımlanmış bir kitap. Tevfik Fikret'in son eseri. Aradan geçen yıllara ve anlayış değişikliklerine karşın, neredeyse bugün yazılmış gibi şiirler. İlk yayımlanışından bugüne hemen her kuşakta iz bırakmış, şiir ezberlemenin 'ezbercilik' sayılmadığı yıllarda yer ettiği belleklerde yaşamaya devam etmiş.
Eskimiş ama lezzeti de bu özelliğinde gizli güzel çocuk şiirleri...
'Yaprakları kıvır kıvır;
O da ayrı bir güzellik.
Boy bos, boyun ipincecik;
Hem güzel hem de nazlıdır
Gelin yüzlü papatyalar,
Altın gözlü papatyalar.'
11. "Momo" (1973) Michael Ende
Zaman, yaşamın kendisidir. Ve yaşamın yeri yürektir.
Momo, büyük bir kentin tiyatro harabelerinde yaşayan küçük bir kızdır. Buldukları ya da kendisine hediye edilenler dışında hiçbir şeyi yoktur. Ancak olağanüstü bir yeteneği vardır: Momo, muhteşem bir dinleyicidir ve bunun için oldukça bol zamanı vardır.
Bir gün hayaletimsi topluluk “duman adamlar” ortaya çıkar. İnce hesaplı planlar kurup insanların zamanını çalarlar. Onları durduracak tek kişiyse Momo’dur.
Momo elinde bir çiçek, koltuğunun altında bir kaplumbağa ve gizemli Hora Usta’nın da yardımıyla koskoca duman adamlar ordusunun karşısında tek başına durur. Acaba Momo, zamanı çalan adamları tek başına alt edebilecek midir?
Toplumumuz ve günümüz insanının zaman algısı ve zamanı okuması üzerine bir masal olan Momo’yla Michael Ende, Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü’ne layık görülmüştür. Pek çok kez sinemaya uyarlanan Momo, kırktan fazla dile çevrilmiş, tüm dünyada 7 milyonun üzerinde satılmıştır.
12. "Pollyanna" (1913) Eleanor H. Porter
Pollyanna ne ertesi gün ne de daha sonraki gün okula gidebildi. Genelde hep derin bir uykuda olduğundan bunu pek fark edemedi. Ama kendine geldiği zamanlarda, peşpeşe sorular soruyordu. Bir hafta kadar, hiçbir şey anlayamadı Pollyanna. Sonra ateşi düştü, ağrıları hafifledi ve bilinci tamamen yerine geldi. İşte o zaman, ona olan bitenleri yeni baştan anlatmak zorunda kaldılar.
13. "Denizler Altında 20.000 Fersah" (1870) Jules Verne
Okyanusun derinliklerinde serüvene atılmaya hazır mısınız? Denizlerde dehşet saçan bir canavarın peşine düşen Profesör Aronnax, karşısında çok daha beklenmedik bir şey bulur. Kaptan Nemo'ya ve onun inanılmaz denizaltısına esir düşer. Siz de okyanusların hiç insan ayağı basmamış derinliklerine inmek, tehlike ve heyecan dolu bu yolculuğa katılmak isterseniz kitabın sayfalarını çevirmeye başlayın!
14. "Pal Sokağı Çocukları" (1906) Ferenc Molnár
Nemecsek, Boka ve Pál Sokağı'nın öbür çocukları 1907 yılında Budapeşte'nin yoksul Józsefváros semtinden yola çıktılar. Bugün artık bütün dünyada tanınıyorlar. Bugüne kadar her yaştan milyonlarca insan onların dokunaklı hikâyesini okudu; tıpkı Budapeşteli çocuklar gibi onlar da Boka'nın cesaretine hayran oldu, Nemecsek'in ürkek ama kararlı kahramanlığı karşısında gözyaşlarını tutamadı.
Şimdi artık Pál Sokağı Çocukları'nın Arsa'sında kocaman çok katlı evler var. Ama ne gam: Dünyanın bütün çocukları Pál Sokağı'ndandır!
15. "Küçük Filozoflar Serisi"
Küçük Filozoflar dizisinde filozofların hikâyelerini anlatıyoruz: Kant, Descartes, Sokrates, Lao-Tzu, Marx, Leibniz, Ricoeur, Einstein, Diyojen ve başka filozofların hikâyeleri... Filozoflar da hepimiz gibi önce çocuktular, gençtiler. Cevaplarını merak ettikleri soruları vardı. Onların hikâyeleriyle, siz de kendi sorularınızın peşine düşebilirsiniz.
Dizinin kitaplarını öncelikle 9-14 yaş grubu için öneriyoruz. Ama gördük ki büyükler de, çocukluktaki merakından hiçbir şey kaybetmemiş birçok okurumuz da bu güzel hikâyeleri çocuklarıyla birlikte okuyorlar.
Neden Küçük Filozoflar?
• Hem felsefeye giriş hem güzel hikâyeler
• Hayatımızla ilgili en temel kavramlar
• Güzel ve doğru Türkçe
• Güzel resimler ve kaliteli baskı
• Anne babayla, öğretmenle, arkadaşlarla birlikte okuyup tartışabilmek için idea
Yorum Yazın
Martı Jonathan, Çocuk Kalbi, Oliver Twist ve Pal Sokağı Çocukları... Hangisi daha iyi karar veremiyorum ama sanırım çocukken beni en çok etkileyen Oliver Twi... Devamını Gör
çocuk gelişimi deyince cocukludunya.com sitesine bakın. özellikle 0-6 yaş çocuklarının gelişimi için tavsiye ediyorum.