En Gizemli Uygarlıkların Başında Gelen Mayaların Yazdığı Sırlarla Dolu Bir Kitap: Popol Vuh

1 Temmuz 2016, 13:29'da eklendi, 3 Temmuz 2016, 14:06'da güncellendi

Mayalar şüphesiz ki eski zamanların en gizemli uygarlıklarından birisidir. Yıllarca Amerika topraklarını kendileri gibi farklı yerlilerle paylaştılar. Amerika kıtasının keşfinden sonra yönetimlerini kaybetseler de Mayaların soyundan gelen insanlar günümüze kadar ulaştılar. Burada yazımıza konu olan ise bu gizemli Maya Uygarlığının kutsal kitabı olarak kabul edilen Popol Vuh adlı eserdir.

Benzer bir konu için ayrıca bakınız: Ölümden Sonra Ruhun Yaşayacaklarını Anlatan Gizemli Bir Vesika: Tibet Ölüler Kitabı

Mayalar Kimdi, Nerede, Ne Zaman Yaşadılar?

Mayaların kökeni esas itibarıyla M.Ö. 600'lere kadar uzanmaktadır. Fakat biz bu uygarlığın en güçlü olduğu devirleri M.S. 300-700 yılları arasında görmekteyiz. 800'lü yıllardan sonra ise Maya Uygarlığı, bugün halen uzmanların tam olarak bilemedikleri bazı sebeplerle geriliyor ve nüfusu git gide azalıyor. Yüksek ihtimal ki Mayaları gerileten bu süreç doğal afetlerle alakalı olmalıdır. Geriye kalan son Maya iktidarları ise, 16. asırda bölgeyi işgal eden İspanyollar tarafından yıkılarak tamamen tarihe karışıyor.

Mayaların Dil ve Yazıları

Mayalar kendi dillerini hiyeroglif yazısı ile kaleme alıyorlardı. Bu hiyeroglifler direkt olarak bir nesneyi belirtebildiği gibi, bir heceyi de temsil edebiliyordu. Mayaların birçok yazıtı bulunduğu ve fakat bunların 16. asırda bölgeye gelen İspanyollar tarafından tahrip edildiğini bilmekteyiz.

Birkaç İlginç Hususiyet

Bugün bize çok garip gelebilir fakat Mayalar, jaguara tapıyorlardı. Kıyafetlerinde ve yazıtlarında daima jaguar sembolü kullanıyorlardı. Aynı zamanda jaguar onlar için kutsal bir hayvandı. İhtimal ki bu yırtıcıya gösterdikleri ilgi, hayvanın doğada çok güçlü bir karakter teşkil etmesindendir.

Dini olarak birçok tanrıları mevcuttu, onlar için tanrılara insan kurban etmek sıradan bir ritüeldi. Bundan başka Mayalar, matematik ve astronomide de önemli işler başarmışlardı. Hatta, günümüzde herkesin sıklıkla duyduğu, 2012 yılında sonlanan bir takvimleri bulunmaktaydı.

Popol Vuh Kitabının Keşfedilmesi

Eski Maya dilindeki telaffuzuyla Poopol Wuuj, 'İnsanlığın Kitabı' veya 'Öğütler Kitabı' anlamlarına gelmektedir. Mayaların çok eski tarihlerden beri saygı gösterdiği anlaşılan bu kitap, ancak 18. asırda keşfedilmiştir. İspanyol istilasından sonra arta kalan Mayalar'a, İspanyolca dili aşılanmaya çalışılmıştı. Bu sebeple İspanyolca'yı öğrenen Mayalar, bu kutsal kitaplarını latin alfabesiyle fakat, yine Maya dilinde kopya ederek muhafaza etmişlerdi. Nihayet kitap, 1700'lü yıllarda rahip Francisco Ximenez'in dikkatini çekti. Rahip Ximenez bu kitabı kopya ederek İspanyolca'ya çevirdi.

Kitabın İçeriği

Kitabın ilk bölümü bir yaratılış mitinden oluşmaktadır. Burada denizlerin, ağaçların, kuşların, balıkların, ormanların, taşların yaratılmasından bahsedilir. İkinci bölümde ise Hunahpu ve Xbalanqué adlı iki kardeşin hikayesi anlatılır. Buna göre bu iki kardeş yaratılıştan kısa süre evvel yer altındaki tanrılarla ters düşmüş ve bu kötü tanrıları yenmişlerdir. Böylece evren, kötü tanrılardan arınmış bir şekilde oluşmuştur.

Yaratılış Miti

Kitapta yaratılışla alakalı özetle şunlar söylenmektedir:

''Burada ne insan ne de hayvan, kuşlar, balıklar, yengeçler, ağaçlar, taşlar, mağaralar, derin vadiler, otlar, ne de ormanlar; sadece gökyüzü vardı. Sadece sakin deniz ve geniş gökyüzü vardı. Hiçbir şey ayakta değildi, sadece durgun su, sakin deniz, yalnız ve huzurluydu. Gecenin karanlığında sadece hareketsizlik ve sessizlik vardı. Sadece yaratıcı, Tepeu, Gucumatz, ışık ile çevrelenmiş suda idiler. Önce dünya oluşturuldu, dağlar ve vadiler; su akışları düzenlendi, dereler tepelerin arasında özgürce koşuyordu ve su ayrılınca yüksek dağlar ortaya çıktı.''

Kitabın Modern Nüshaları

Popol Vuh kitabıyla ilgili yapılan bütün araştırma ve çevirilerde Rahip Ximenez'in çevirisi ve kopyası temel kabul ediliyor. Günümüzde kitabın İngilizce çevirileri de bulunmaktadır. Bunun dışında Türkçe olarak da kitap hakkında yazılmış birçok araştırma eseri mevcuttur.