Cevdet Akçay, Enflasyonun Neden Düşmediğini Anlattı: 'Enflasyonu Kendi Kendimize Yarattık Döngü İçine Girdik'
Ekonomist Prof. Dr. Cevdet Akçay, Habertürk'te katıldığı Fatih Altaylı'nın Teke Tek yayınında enflasyonu, nasıl düzeleceği, gelir dağılımında adaletin nasıl sağlanacağı gibi kavramlara açıklık getirdi. Akçay, şu dönem Türkiye'de hiperenflasyonun olmadığını ve ufukta da görünmediğini anlatırken asıl sorunun ileriki dönemde yapışacak olan enflasyon oranı olduğuna değindi.
Faiz indirimleri ile başlayan süreç
Faizler inmeseydi Türkiye'de Ekim 2021 ekonomisi ile seçim kazanılabileceğini iddia eden Prof. Dr. Cevdet Akçay, faiz politikasında doğru zamana dikkat çekti. Şu dönem uygulanan modeli, modelden ziyade 'tahayyül' olarak niteleyen Akçay, büyüme, ihracat ve kur üzerinden temenni olduğunu açıklarken, kredili büyümeyi de hormonlu büyümeye benzeterek sürdürülebilirliğinin sorunlu olduğunu belirtti.
Ekonomi modeli ve son dönemde Hazine'nin de sıklıkla üstünde durduğu tedbirleri şu şekilde değerlendirdi:
Bin makro ihtiyati tedbir, bir tane makro çerçeve etmez.
Faizlerin iyi yanının kontrol edilebilirlik olduğunun altını çizen ünlü ekonomist, kuru kontrol etmeye çalışmanın ise faizde ya da kurda hava kaçırmaya yol açtığına ve kurun yönetimleri dinlemeyeceğini belirtti.
Son dönemdeki tedbirler ile şirket CFO'Larının neredeyse 'yarı kayyum' niteliğinde olduğuna değinen Cevdet Akçay, bu tedbirlerin ise programın aksi yönde nitelikte olduğunu açıklayarak kredide daraltmaya geçildiğini söyledi.
KKM'nin ise o dönem işe yaradığını ancak böyle bir şeyin bir program çerçevesinden sadece nefes aldıracak bir enstrüman olduğuna değindi.
İhracat ile büyümenin hedeflenerek kurun da artmamasının umulduğunu söyleyen Akçay, bu durumdan çıkışın ise zor olduğunu altını çizdi.
Rüya bir takım ile gerek iktidar gerek muhalefetin bu döngüden çıkmasının yeterli olmayacağına değinerek kapsamlı bir program gerektiğini belirtti.
Enflasyon takıntısı olduğuna değinen Akçay, "1-2 sene problem var sonra düşer" bakış açısının da çok yanlış olduğunu sonrasında gelinecek seviyenin 30'larda takılarak daha büyük sorun oluşturacağına değindi.
Oynaklık bitmeden fiyatlamaların sağlıklı olmayacağını, hiperenflasyonun olmadığını ancak kumanda ekonomisi ile fiyatların kontrol edilmesinin gidebileceği yerden sonra intikam şeklinde gerçekleşeceğini açıkladı.
Eylül 2021'de yüzde 19 olan faiz, 8,50'lerde dolar/TL ve 19,25 olan enflasyonun faiz indirimi ile dinamiklerinin bozulduğunu bu şekilde ekonomi yönetiminin 'kendi ayağına sıktığı' tabirini kullandı.
2002 sonrasında ekonomide IMF tabanlı ancak inanılarak uygulanan bir programla kitaplara geçen bir başarını olduğunu ancak özellikle 2016 sonrasında ise yine kitaplara geçebilecek bir başarısızlığın görüldüğünü söylerken, hükümet için şunları söyledi:
Ekonomik olarak 10 yılda neyi başardıklarını bilmedikleri için son yıllarda ekonomiye ne kadar hasar verdiklerini de bilmiyorlar.
Tüketim tarafından bakıldığında 2002-2012 yıllarında en fakir yüzde 20'nin payının aynı kaldığını, en zengin yüzde 202nin fakirleştiğini ancak ortadaki 3 yüzde 20'lik dilimin payının arttığına değinen Akçay, 2012-2019 yılları arasında ise sadece en zengin % 202nin kazandığını açıkladı. Bu durumun enflasyon kontrol altına alınmadan da düzelmeyeceğin belirtti.
Faizi önemsizleştirmek politikaların dengesini bozdu: 'Merkez Bankası'nın merkezi gitti bankası kaldı'
Türkiye'nin trendin üzerinde büyüdüğünü açıklayan Akçay, bunun kalıcı olmadığını çünkü konjonktürün buna izin vermeyeceğini belirtiyor. Altını çizdiği ekstra durum ise Türkiye'ye özel oluyor. 2-3 ay içinde parasal genişlemeye rağmen daralmaya girileceğini söylüyor.
KKM'nin açıklanması sonrası gerçek kişilerin döviz mevduatlarının azaldığı ancak tam olarak nereye gittiğinin bilinmediğini açıklayan Akçay, tüzel kişilerin ise çok keskin yerine geri geldiğini belirtirken, önceki halinde olmadığını da belirtti.
Beklenmeyen enflasyonda gerçek kişilerin dövize yeniden gitmediği müddetçe sıkıntı oluşmadığını ve şu dönemde de böyle bir sorun olmadığını belirtti.
Yorum Yazın