Borsa'yı Uzmanlarından Dinleyin: Ekonomi ve Finans Profesyonelleri Yeni Yatırımcılara Neler Öneriyor?
Borsa İstanbul, 2022 yılının gözde yatırım elemanı adeta gelir kapısı oldu. Ancak klasik bir ticaret ortamı olduğundan çıkışları olduğu kadar inişleri de olacak ki birileri kazanacak. Bu iniş çıkışlarda dalga boyu yükseldikçe oynaklık ya da volatilite adı verilen durum oluşuyor ki bu ortamda da sörfçüleri gözünüzün önüne getirin yani iyi bilen suyun üzerinde kalabilecek. Son aylarda özellikle yükselişi 'muhteşem' olan endeks ve haliyle hisselerde kazançlar da aynı şekilde olunca başka alanlarda umduğunu bulamayanlar akın akın Borsa'ya koştu. Yükselirken herkesin kazandığı bir ortam olarak görülen endeks, gündemde de kendine yer buldu. Dedik ya herkes koşunca gözler de XU100'e ve yanıp sönen sayılardan ibaret sanılan hisselere odaklandı. Siyasilerin bile atışmalarına malzeme olan Borsa'da detaylara inelim. En çok hangi şehirde hisse var? Ekonomistler ne öneriyor? Ekranların başındaki finans uzmanları yükselişin devamını bekliyor mu?
Ekonomi yönetimini bir yandan dövize yönelime engel teşkil etmesi amacıyla 'sözlü' olduğu teşvikleriyle Borsa İstanbul methiyeleri sürüyor.
Önceki aylarda Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin övdüğü BİST, hemen akabinde bir miktar sarsılsa da güneşini yeniden doğurdu. Geçen günlerde de MHP devreye girdi. Önceki düşüşte bazı üyelerinin de mali kayıp yaşadığı söylentileri bulunun partinin lideri Devlet Bahçeli, dün bir 'Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3' lisans sahibi edasıyla yükselişin süreceğini öngördü.
Uzmanların bu konuda fazla temkinli olduğu uzun zamandır görülüyor. Hatta sosyal medyadan dersini alamayan küçük yatırımcı halen daha işin uzmanları yerine adeta 'yangın' yapan sosyal medya uzmanlarıyla 'tahta' yapıyor. Yükselişte böyle şeylerin hep yaşandığını bilen gerçek uzmanlar, Borsada ana yükseliş trendinin gücünü yatırımcıların kazanç tarafında alternatifsiz olmasına bağlarken, son yaşananların güven zedeleyici olduğunun da altını çiziyor.
Küçük yatırımcının işi çok zor!
Cumhuriyet'te Ali Can Polat haberine göre, ismini vermek istemeyen bir uzman, son dönemdeki hareketler için 'devlet eliyle destekleme' tanımlaması yaptı. Bu ortamda küçük yatırımcının işinin çok zor olduğuna değinen uzman, borsa ile övünülmesinin siyaset arenası için 'abes' olduğunu, köklü bir kurum olan Borsa İstanbul’un bir kripto para borsası edasıyla hareket ederek, 'çok canlar yakacağını söyledi.
Endeksteki 1 yılda görülen yüzde 175 oranında yükselişin, gayri resmi enflasyon rakamlarına paralel olduğu belirten deneyimli finans ve risk uzmanı Doç. Dr. Evren Bolgün de hisselerdeki "aşırı" kârların küçük yatırımcıya cazip göründüğünü söyledi.
Bu ortamın manipülasyona çok açık olduğunu belirten Bolgün, Borsayla yeni tanışan 700 bin yerli bireysel yatırımcının, yabancı oranının yüzde 30’un altına gerilediği ortamda oynaklık yarattığına da değindi.
Ekonomist Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, hisselerdeki yükseliş hareketlerinin beklentileri de yükselttiğini söylerken, hissenin arkasında şirketlerin hikayelerinin göz ardı edildiğini vurguluyor.
Yatırımcının borsaya yönelmesinde ekonomideki tüm dengelerin bozulmasına işaret eden Kozanoğlu, bu yükseliş hareketlerinin ekonomi, finans gibi teorilerle açıklanamayacağını enflasyonist ortamda korunmanın ev ve borsa olduğunu yatırımcının da parası kadar hareket ettiğini söylüyor.
Prof. Dr. Bilsay Kuruç, küresel borsalardaki daralmanın Borsa İstanbul’da balona yol açtığını söylerken, küçük yatırımcıyı da balonlardan kaçmak yönünde uyarıyor.
ENAG Yöneticisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy, Borsaya şu dönem giriş için doğru olmadığını söylerken, yapılanların büyük yönlendirmeler olduğunu ve kanuni olarak bunu suç teşkil ettiğini belirtiyor.
Prof. Dr. Cem Başlevent, bazı hisselerde fiyatların aşırı şiştiğini, iyi analiz edilerek bu gibi hisselerden uzak durmak gerektiğini söylerken, düşüş için de seçim sonrasına işaret ediyor.
Prof. Dr. Şenol Babuşçu, şu dönemde Borsa'ya giren küçük yatırımcıların çoğunun hissesini aldığı şirketi tanımadığını neredeyse tamamına yakınının bu şirketlerin mali durumlarını bilanço okuyarak anlayamadığını ileri sürüyor.
Faiz indirimler sonrası mevduat tarafında görülmeyen getiri kurdaki baskılanmayla KKM'de de bitince birikimi olanlar borsaya yöneldi.
TL'de alternatif getiri kalmayınca borsaya yönelen yatırımcı, çılgın yükselişlere deneden oluyor. Enflasyonla birlikte hisselerdeki artışların da doğal olması, yabancının çekilmesi sonrası son bir yılda yerli yatırımcının artışına, Borsada şirketlerin toplam piyasa değerinin de 5 trilyon TL'ye çıkmasına neden oldu.
Dolar bazındaysa BİST şirketlerinin toplam piyasa değeri 273 milyar dolar olurken, bu tutar 2013 yılında 341 milyar dolarla zirveyi görmüştü. 9 yılda işlem gören şirket sayısına 65 daha eklenip 503'e çıktı ama piyasa değeri dolar bazında halen zirveye çıkamadı.
Borsa'yı kumar veya oyunda ayırmak!
Ekonomim'de Şeref Oğuz, enflasyon nedeniyle borsaya giren yeni yatırımcıların neden silkelendiğine cevap arıyor. Denetleyici ve düzenleyici kurum olan SPK'nın da buna engel olmamasıyla ne işe yaradığını soruyor.
Bu soruların cevabının Borsa'dan kumarı ya da oyunu ayıracağını söylüyor.
Yatırımcının sabırsız, yabancının iştahsız ve spekülatörlerinin de etik dışı ve ahlaksız olduğunu söylediği borsada, küçük yatırımcının korunmamasını şirketlerin disipline edilmemesini Borsa'dan yararlanamamak olarak görüyor.
Borsa'ya girişler için piyasanın uzmanları neler söylüyor?
Ekonomim'de Şebnem Turhan'ın görüştüğü uzmanlardan, Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Bölüm Müdürü Orkun Gödek, “yüksek enflasyonist ortam” ve “getiri arayışı”nın devam ettiği bir süreçten geçilerek, hisse senetlerini öne çıkardığını belirtiyor. VİOP verilerinde de yola çıkarak endeksin güçlü kalmaya devam etmesinin ve yükseliş beklentisinin ağır bastığını açıklıyor.
Fortuna Capital CEO'su Dr. Altuğ Özaslan da, yükselişte şubat ayını işaret ederken, arada sert düzeltmelere karşıda uyarıyor. Finansal okuryazarlığı yüksek olmayan küçük yatırımcılara da bu ortamda profesyonel yönetilen hisse fonları öneriyor.
FonTurkey Kurucusu Onur Duygu, özellikle yeni ve küçük yatırımcılara fon alım satımını öneriyor. Hisse senedindeki riskleri ve oynaklıkları profesyonel yönetime devretmek konusunda tavsiyede bulunuyor.
FODER YK Başkanı Attila Köksal, girişlerin olumlu olduğunu ancak uzun vadeli ve sağlıklı analizlerle yapılması gerektiğini belirtiyor. Yatırım için geçmişteki mevduat, döviz, borsa dağılımlarını son dönem politikalarla değiştiğini sözlerine ekliyor.
İnfo Yatırım Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası Genel Müdür Yardımcısı Ergün Tekgül, yükselişin enflasyondan ziyade getiri arayışı yönelik bir ralli olduğunu söylerken, yatırımcının temkinli olmasını ancak bu fırsatı da kaçırmaması gerektiğini söylüyor.
ÜNLÜ & Co Araştırma Bölümü Direktörü Tolga Kudaloğlu, 5 binli seviyelere işaret ederken, son dönemde sosyal medyada yapılan yönlendirmelere karşı da uyarıyor. Şirketlerin gerçek anlamda ortaklığına dikkat çekerken, kısa vadeli yatırımcıları da zararlar konusunda uyarıyor.
Global Menkul Değerler Kıdemli Stratejist Muammer Demir, teknik olarak 4.500 seviyesini önemli gördüklerini belirtiyor. Yeni yatırımcılara uzman tavsiyelerine göre temkinli olmaları gerektiği önerisini sunuyor.
Marbaş Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru da yatırımcını alternatif arayışına dikkat çekerken, yükseliş için de 90'lı yılları işaret ederek, 89-99 yılları arasında yıllık ortalama enflasyonun yüzde 77 olurken, İMKB endeksinin 1.300 kat yükseldiğini hatırlatıyor. Yükselişin devam etmesini beklendiklerini iletiyor.
Yorum Yazın