Askeri Dehasına Atatürk'ün Dahi Hayran Kaldığı, Gücüyle Romalıların Yüreklerine Korku Salan Bir General: Hannibal Barca
Kartaca’da doğup Gebze’de intihar eden, Atatürk’ün de daha askeri lisedeyken tanıyıp hayranlık beslediği komutan ve politikacı Hannibal Barca’yı birlikte tanıyalım.
MÖ 247’de doğan Hannibal, daha 9 yaşındayken oyun oynamak yerine savaşlara katılmak için babasına yalvarırken geleceğini de tayin etmektedir bilmeden...
Bunun üzerine babası yemin etmesini ister. Hannibal’ın babası 1. Pön Savaşı’nın kahramanı Kartacalı Komutan Hamilcar Barca’dır. Hikayeye göre babası tarafından kurban odasına getirilen Hannibal, ateşin üstünde hayatı boyunca riayet ettiğini içeriğimizden de anlayacağınız şu yemini eder: 'Yaşım yettiğince Roma’nın kaderini elimde tutmak için ateş ve çelik kullanacağım!'
Babasının ölümünden 7 sene sonra 26 yaşında Kartaca’nın İspanya ordusunun başına geçen Hannibal, yeminine sadık kalarak ilk fırsatta Roma’ya saldırmayı planlar.
Bu planını gerçekleştirmek için öncelikle MÖ 219’da Roma’nın yakın müttefiki olan Saguntum’u kuşatan Hannibal, 8 ay süren saldırıları sonucu şehri düşürür ve Roma’ya gözdağı vermeyi başarır. Bu zafer aynı zamanda tam 17 sene sürecek 2. Pön Savaşı’nın başlangıcı anlamına gelmekle birlikte tarihin en büyük askeri dehalarından birinin de tarih sahnesine çıkması demek olur.
90 bin piyade, 10 bin süvari ve 37 fil gibi Antik Çağ için görülmemiş büyüklükte bir ordu ile hem de kabilelerle savaşarak Pirene ve Alp dağlarını geçen Hannibal, Roma’yı zapt etmeyi kafasına koyar.
Rhone Vadisi’ne varan Hannibal, Roma Ordusu’nun kendisine doğru geldiğinin haberini alır ve onları atlatmak üzere şöyle der: 'Ya yeni bir yol bulacağız ya da yeni bir yol yapacağız.' Bunun üzerine komutan, yapılamaz deneni yapar ve vadinin yukarısından bir yay çizerek savaş filleri ile Alpleri aşar ve Romalıları atlatır.
Romalıların vazgeçmeye niyeti yoktur, ancak karşılarında gerçek bir askeri deha vardır...
Barca, Trasimene Gölü ve Cannae Muharebeleri’nde üstün başarı göstererek Roma Ordusu’nu bozguna uğratarak adım adım Roma üzerine yürüyüşünü devam ettirir.
Hannibal’ın bu muharebelerde kullandığı taktikler savaş tarihi için oldukça önemlidir. Trasimene Gölü Muharebesi’nde kurduğu pusu ile 4 saat gibi kısa bir sürede Roma ordusunu bozguna uğratır Hannibal ve Cannae Muharebesi’nde Osmanlı'nın hiç de yabancı olmadığı hilal taktiğini kullanarak bir daha yener Roma'yı.
Bu başarılarından sonra Hannibal, Roma’ya bir baskın yapar ancak bu baskın püskürtülür. Yorulan orduya yardım için gelen kardeşinin Romalılar tarafından öldürülmesi üzerine dağlara inzivaya çekilir.
Üst üste muharebelerden sonra ordusunda kayıplar veren Hannibal, her ne kadar 'İtalyanlarla savaşmaya gelmedim İtalyanlara Roma'ya karşı yardım etmeye geldim.' dese de İtalyan şehir devletlerinin Roma çatısı altında birleşmesini engelleyemez ve zaferlerle geçen 12 senenin ardından İtalya’da sıkışır.
Bu inzivadan da faydalanarak toparlanan Roma Ordusu'nun başında bu sefer Hannibal'ın taktiklerini iyi öğrenmiş genç Scipio Africanus vardır.
Roma ordusu Scipio önderliğinde, 34 bin piyade ve 8 bin 700 süvari ile Afrika’ya çıkarma yaparak 2. Pön Savaşı’nın bitişi anlamına gelen Zama Muharebesi'nin ilk adımını atar.
MÖ 203’te Kartaca tarafından geri çağrılan Hannibal’ın ordusu her ne kadar asker sayısı olarak Roma’dan üstün görünse de Hannibal, deneyimli süvari ve fillerini İtalya’da kaybetmiştir. Bunun yanında düşmanının taktiklerini kendisine uygulayacak kadar iyi öğrenen Scipio Africanus, süvarileri ile Hannibal’ın deneyimsiz fillerini alt ederek muharebeyi kazanır. Yani deha Hannibal, bu sefer kendi dehasına yenilmiştir.
Yaklaşık 20 sene boyunca savaşan Hannibal MÖ 202’de Roma’ya yenilir ve Kartaca ağır bir barış imzalar. Hannibal ise Kartaca’da kalır, asker üniformasını çıkarır ve siyaset yapmaya devam eder.
Ancak hala Romalılar'a korku salmaya devam etmektedir. MÖ 195’te Kartaca’ya bir heyet gönderen Roma, Hannibal’ın gizlice kendilerine karşı Suriye hükümdarı 3. Antiochus ile işbirliği içinde olduğunu iddia eder. Bunun üzerine Hannibal, çok sevdiği Kartaca'sına daha fazla zarar vermemek adına gönüllü olarak sürgüne gider.
12 yıl sürecek olan Antakya, Ermenistan, Efes ve Gebze duraklarıyla birlikte Anadolu sürgününde Romalılar tarafından sürekli izlenen Hannibal, gittiği her yerde hükümdarlara tüyolar verir.
3. Antiochus’a savaş danışmanlığı yapan Hannibal, Suriye Devleti'nin Romalılara yenilmesi sonucu hayatını tehlikeden görür ve önce Ermenistan Devleti'ne sonra da bugünkü Gebze ve Bursa yakınlarındaki Bithynia Krallığı’na sığınır. Ancak Bithynia Krallığı da Roma'ya yenilir ve Hannibal can düşmanının eline geçeceğini anlayarak MÖ 183'te, 70 yaşındayken “Yaşlı bir adamın ölümü için çok fazla sabreden Romalıları yaşadıkları kaygılardan kurtaralım.” diyerek intihar eder.
Bithynia Krallığı altında yaşarken Bursa şehrinin kurucusu olduğu da düşünülen ve hatta şehre ilk olarak su şebekesini getirttiği rivayet edilen Hannibal Barca'nın mezarının yeri bilinmiyor.
Ancak anıtı ile ismi bugün Gebze’de TÜBİTAK yerleşkesinde yaşatılmaktadır. Dehası bütün dünya tarafından kabul edilmiş olan başka bir asker Atatürk, 1934 yılında Kartacalı Komutan'ın mezarının bulunmasını emreder; ancak mezar bulunamaz.
Atatürk’ün doğumunun yüzüncü yılı sebebiyle vasiyeti de göz önünde bulundurularak 1981 yılında Hannibal için bir anıt yapılır. Bu anıttaki Hannibal portresi ise heykeltıraş Nejat Özatay’a aittir.
Yorum Yazın
hannibalin pek cok savasini okudum inceledim. muhtemelen takdik anlamda yasamis en buyuk general. esit sartlarda kazanamiyacagi bir savas oldugunu sanmiyorum... Devamını Gör
sezarın galya kuşatması var veringetorixi yendiği roma kalesini kuşatan galya ordusunu ikinci bir orduyla kuşatıp roma ordusu ve roma kalesi arasında sıkıştı... Devamını Gör
90 bin piyade, 10 bin süvari ve 37 fil için Antik Çağ için görülmemiş büyüklükte bir ordu demek yanlış olur. Diadokhların savaşları sırasında daha büyük ordu... Devamını Gör
basit bir superstitious... başka bir şey değil... sen deha görmek istersen, git cengizhan'a, iskender'e ve direkt atatürk'ün kendisine bak.