14 Madde ile Andrei Tarkovsky'nin Sinema Hayatı
1. 4 Nisan 1932'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nde Yelizavetgrad'da doğdu.
Yelizavetgrad, şimdiki adıyla Kirovograd, Ukrayna
2. Tarkovsky ünlü şair ve çevirmen Arseniy Tarkovsky'nin oğludur.
Arseniy Tarkovsky bir şiirinden alıntı.
Ben insanım, ben orta yerindeyim evrenin,
Ardımda sayısız tekhücreliler, önümde sayısız yıldızlar.
Ben arasında bunların uzandım dosdoğru,
İki kıyıyı bağlayan deniz, İki uzayı birleştiren köprü.
3. VGIK Sovyet Film Okulu'na girmeden önce müzik ve Arapça eğitimi aldı. VGIK'te saygın yönetmen Mikhail Romm'un öğrencisi oldu.
Mihail İliç Romm belgesel filmleriyle çağın önemli olaylarına tanıklık etmiştir. 1930'ların başlarında senaryo yazarı ve yönetmen yardımcısı olarak sinemaya geçen yönetmen Ekim Devrimi'nin 20. yıl dönümü nedeniyle Lenin üzerine yaptığı Lenin Ekim'de (1937) ve Lenin 1918'de (1939) adlı belgesel filmleri yurt dışında da ilgiyle karşılandı.
4. Tarkovsky uluslararası sinema arenasında, ilk uzun metrajlı yapımı olan İvan'ın Çocukluğu (1962) ile dikkatleri üzerine çekti ve Venedik Film Festivali`nde büyük ödül kazandı.
İvan'ın Çocukluğu - Ivanovo detstvo (1962) | IMDb 8.1
http://www.imdb.com/title/tt0056111/
Konu: İkinci Dünya Savaşı'nın ortasında Sovyetler'deyiz. Babası savaşta olan küçük Ivan, annesiyle birlikte yaşadığı köyün Naziler tarafından basıldığına şahit olur. Köyü talan eden Nazi askerleri, Ivan'ın annesini küçük çocuğun gözleri önünde öldürürler. Bu korkunç olaya şahitlik eden Ivan, Sovyetler Ordusu'ndan Yüzbaşı Kholin'in koruması altına alınır. İçinde yanan ateşi dinleyen Ivan ise ölümcül bir görevi üstlenerek casusluğa başlayacaktır.
5. İkinci filmi Andrey Rublev (1969), 1971'e kadar Sovyet yetkililerce yasaklanmış olarak kaldı. Cannes Film Festivali dahilinde, ödül almaması için kasıtlı olarak festivalin son günü sabah saat 4:00'te gösterilmesine rağmen bir ödül kazanmayı başardı.
Andrei Rublev (1966) | IMDb 8.1
http://www.imdb.com/title/tt0060107/
Konu: 15. yüzyılda Tatarların saldırıları altında inleyen Rusya'dayız. Andrei Rublev hem bir keşiş hem de ikona ressamıdır. Barbarlık, şiddet ve kana kontrast olarak doğanın mucizevi güzelliği ve inanç Rublev'in beslendiği kaynaktır. Ne var ki bir köylü kızını tecavüzden kurtarmak için bir adamı öldürmek zorunda kaldığında hayatı ve Tanrı inancını yeniden sorgular.
6. Ünlü bilim kurgu yazarı Stanislav Lem'in aynı adlı romanından uyarlanan Solaris (1972), Stanley Kubrick'in 1968 yapımı 2001: Uzay Yolu Macerası'na Sovyetlerin cevabı olarak görüldü ancak Tarkovsky bunu hiçbir zaman kabul etmedi.
Solaris - Solyaris (1972) | IMDb 8.1
http://www.imdb.com/title/tt0069293/
170 dakikalık filmin çekimleri Rusya ve Japonya'da gerçekleşti. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye adayı olan 'Solyaris', FIPRESCI Ödülü ve Jüri Özel Ödülü sahibi oldu. 2002 senesinde usta yönetmen Steven Soderbergh'in yeniden çektiği bu eser, Tarkovsky'nin en önemli yapımları arasında yer alır.
Konu: Doktor Kris Kelvin, gönderilen bilim insanlarının geri dönmediği Solaris gezegenine gider. Burada olup bitenleri anlamaya çalışan Doktor, kısa bir süre sonra gezegenin sırrını anlayacak ve büyük bir vicdan muhasebesi yaşayacaktır.
7. 1975'te çektiği Ayna, yine pek çok resmi otorite tarafından yasaklanması gereken bir film olarak görüldü.
Ayna - Zerkalo (1975) | IMDb 8.1
http://www.imdb.com/title/tt0072443/
Konu: Tarkovsky'nin kendi çocukluğundan kalma bazı anıları ile, kırklı yaşların sonundaki bir adamın çocukluğu, annesi ve savaş ile ilgili anılarında Sovyet halkına farklı bir bakış açısı ile çocukluğun masumiyetinin savaşın dehşetine kurban gidişi anlatılıyor.
8. Stalker (İz Sürücü - 1979), ilk versiyonun bir laboratuvar kazası sonucu yok olmasından sonra, çok düşük bir bütçe ile yeniden çekilmek zorunda kalmıştır.
İz Sürücü - Stalker (1979) | IMDb 8.2
http://www.imdb.com/title/tt0079944/
İz Sürücü, Tarkovsky sinemasının belirgin özelliklerinden olan ağır ve uzun planların, özenli kompozisyonların, derin anlamlar içeren diyalogların en güzel şekilde kullanıldığı filmidir.
Konu: Gri ve isimsiz bir kasabanın yakınında, askerler ve dikenli tellerle korunan Bölge bulunmaktadır. Karısının sayısız itirazlarına rağmen, karanlıkların içinden gelen bir adam çıkar. Bu adam İz Sürücü'dür. Sıra dışı zihinsel yetenekleriyle, insanları Bölge'nin içindeki, gizli dileklerin gerçek olduğu Oda'ya kadar rehberlik etmektedir. Bu kez, Bölge'ye yanında iki kişiyi götürmektedir; ilhamını kaybetmiş, alaycı ve yeteneğini sorgulayan bir yazarla, yolculuktan çok sırt çantasını önemseyen, sessiz bir profesör. Hiç kimsenin yaşamadığı Bölge'de, Oda'ya giden yol dolambaçlıdır. Oda'ya yaklaştıklarında, kurallar değişmeye başlar ve İz Sürücü kendini bir krizin içinde bulur.
9. Resmi makamların izni ile İtalya'da çekilen Nostalghia (1983) Andrei Tarkovsky'nin sıla özlemini dışa vurduğu ve sürgünde çevirdiği ilk filmidir.
Nostalji - Nostalghia (1983) | IMDb 8.2
http://www.imdb.com/title/tt0086022/
Konu: Tanınmış bir Rus şair olan Andrei, 18. yüzyılda yaşamış ve Bolonya'da eğitim görmüş memleketlisi müzisyen Sosnovsky'nin hayatını araştırmak için İtalya'ya gelir. Güzel İtalyan tercümanı eşliğinde Toskana'dayken mutsuz evliliğinin, karısının ve çocuklarının Rusya'daki hatırası onu avlar. Seyahati giderek içsel bir serüvene dönüşürken mistik bir aydınlanma, şairin yolunu aydınlatacaktır.
10. Offret (Kurban - 1986)'in çekimlerini İsveç'te, Ingmar Bergman'ın ekibi ile tamamladı. Aynı sene Cannes Film Festivali'nde tam dört ödül alarak festivale damgasını vuran film BAFTA En İyi Yabancı Film Ödülünü de aldı.
Kurban - Offret (1986) | IMDb 8.1
http://www.imdb.com/title/tt0091670/
Konu: Alexander, bir gazeteci, bir oyuncu ve bir filozoftur. Yakınlarda gerçekleşecek olan doğum gününde tüm aile bir araya gelmeye karar vermişlerdir. Bu doğum günü Alexander ile oğlu arasında oldukça geniş kapsamlı bir diyaloğun başlamasına sebep olacaktır. Ancak vakit akşam olmaya başlayınca start alacak olan bir nükleer savaş bu kişisel hesaplaşmayı başka bir boyuta taşıyacaktır.
11. Ünlü yönetmen Ingmar Bergman "Hayatın bir yansımadan ve rüyadan ibaret olduğunu betimleyerek yeni bir dil icat eden Tarkovsky benim için büyük bir yönetmendir." demiştir.
12. 29 Aralık 1986 tarihinde, Paris'te akciğer kanseri sebebiyle hayata veda etti.
13. Ölümünden sonra 1990'da sinema sanatına olağanüstü katkısı, evrensel insani değerleri ve hümanist düşünceleri olumlayan yenilikçi filmleri nedeniyle Tarkovsky'ye Lenin Ödülü layık görüldü.
Lenin Ödülü, SSCB'nin en yüksek ödüllerinden biriydi. 23 Haziran 1925'de yaratıldı ve 1934'e kadar verilmeye devam edildi. 1935 - 1956 dönemi boyunca hiç verilmedi. 15 Ağustos 1956'da tekrar verilmeye başlanılarak 22 Nisan (Lenin'in doğum günü) 1990'a kadar her yıl bilim, sanat, edebiyat ve teknoloji alanlarında her yıl verilmeye devam edildi. Bu yıldan sonra ödülün isimi Lenin Barış Ödülü olarak değiştirildi.
14. Hollanda Film Müzesi'nde Aralık - Ocak ayları boyunca Tarkovsky'nin ölüm yıl dönümü kapsamında her yıl kariyeri boyunca çekmiş olduğu filmlerden derlenen sergisi gösterimdedir.
Hollanda Film Müzesi Amsterdam da bulunan bir sinematografi müzesidir. Müze 1952 yılında gelecek nesillere sinema alanında bilgi aktarılması amacıyla kurulmuştur. Müzede 46.000 film adı, 35.000 poster, 450.000'den fazla fotoğraf sergilenmektedir. Müzede Hollanda film endüstrisinin kurulmasından yani 1895 yılından günümüze objeler sergilenmektedir. Müzede yalnız ulusal filmlere ait materyallar değil, ayrıca yabancı film materyalleri de sergilenmektedir.
