Amerikan İç Savaşı Boyunca En Büyük Vahşete Sahne Olmuş Hapishane: Camp Sumter
Amerikan İç Savaşı (1861-65), ülkenin kuzey ve güneyi arasında amansız bir çatışmanın sürdüğü, iki taraftan da büyük kayıpların yaşandığı bir savaştır. Şubat 1864 tarihinde kurulan 'Camp Sumter' hakkında bugün bilinenler ise savaşın en çirkin yüzünü ortaya koymaktadır...
Camp Sumter, ABD'nin Georgia eyaletinde bulunan Andersonville kentinde kurulmuş, konfederasyona ait bir askeri hapishanedir.
Amerikan İç Savaşı'nın sebebi, seçilen yeni başkan Abraham Lincoln'ün güneyde hüküm süren köleliği kaldıracağının düşünülmesi ve bunu istemeyen başta 7, daha sonra ise 11 eyaletin birleşerek 'Amerikan Konfedere Devletleri' adı altında bağımsız bir devlet oluşturmasıdır. Savaş boyunca kuzeyde yer alan eyaletlere union (birlik), güneyde yer alanlara ise konfederasyon adı verilmiştir. Yukarıda belirttiğimiz gibi Camp Sumter konfederasyona ait bir hapishanedir ve burada, tutsak edilen birlik askerleri tutulmaktadır.
Hapishane, güneyin en büyük hapishanesi olarak hizmet vermiştir.
Camp Sumter, bugün sağlıksız koşulları ve yüksek ölüm oranlarıyla hatırlanmaktadır. Bu merkezde 12,912 birlik askerinin öldürüldüğü düşünülmektedir ve aynı zamanda birliğin lideri Henry Wirz (1823-65), bu hapishanede savaş suçu işlediği gerekçesiyle idam edilmiştir.
İlk mahkumlar, Şubat 1864'te Camp Sumter'a alındı.
Bu tarihte hapishane henüz inşaat hâlindeydi. Georgia eyaletinin ormanlık ve şehirden uzak bir bölgesine köleler kullanılarak inşa edilen yapı, 6 hektarlık bir alana yayılıyordu. Bugün ise hapishaneden geriye kalanlar ve içinde bulunan savaş tutsakları müzesi ve merkezde yaşamını yitiren birlik askerlerinin gömüldüğü milli mezarlık ziyaretçilere açık durumda.
Camp Sumter'dan akıllarda kalan en çarpıcı hadise ise birlik komutanı Henry Wirz'in öldürülmesiydi.
9 Nisan 1865 tarihinde general Robert E. Lee'nin komutasındaki konfederasyon askerlerinin teslim olmasıyla Amerikan İç Savaşı sona erdi. Bundan bir ay sonra ise Andersonville komutanı Henry Wirz, hapishanede tuttuğu savaş tutsaklarını öldürdüğü gerekçesiyle tutuklandı.
Esasen bir hekim olan Wirz, iç savaş patlak verdiğinde Dördüncü Louisiana Taburu'na katılmıştı.
Wirz'in gözetiminde olan Andersonville Hapishanesi'nde binlerce mahkum yaşamını yitirmişti. Ancak aslında kendisi de bir bakıma mahkumdu çünkü hapishaneyi idare etmesi için kendisine sağlanan kaynaklar yetersizdi. Konfederasyon kayıplar vermeye ve dağılmaya başlayınca mahkumlar için ilaç ve gıda temin etmek iyice zorlaşmıştı. Camp Sumter'la ilgili haberleri alan kuzeyliler ise bir yandan şok, diğer yandan öfke hisleri yaşıyorlardı.
Ünlü şair Walt Whitman (1819-92), kamptan sağ kurtulan birkaç kişiyle tanıştığında şunları yazmıştı:
'Affedilecek fiiller ve suçlar vardır; ama bu kesinlikle onlardan biri değil...'
Wirz, daha sonra birlik askerlerinin yaralanmasına ve ölümüne sebep olduğu gerekçesiyle mahkum edildi. İki ay süren mahkemesi boyunca 100'den fazla kişi aleyhinde tanıklık etti. Yaptıkları her ne kadar affedilemez olsa da, Wirz bir şekilde bu gaddarlığın günah keçisi de olmuştu. Mahkemeden Wirz için ölüm kararı çıktı.
Ve komutan, 10 Kasım 1865 tarihinde Washington'da idam edildi.
Wirz'in görevli askere söylediği son sözler şu şekildeydi:
'Emirlerin ne olduğunu biliyorum binbaşı. Onlara uyduğum için şu anda asılıyorum.'
Böylelikle Wirz, iç savaş sırasında işlediği suçlar sebebiyle yargılanan birkaç kişiden biri olarak 41 yaşında hayata veda etti ve Camp Sumter, dünya tarihimizin kara lekelerinden biri olarak zihinlere kazındı...
Yorum Yazın
her halda asger olmak zor olsa gerek sonuçta asker emiri sorgulamaz yerine yetirir
Bir başka grubu temsil ettiği gerekçesiyle idam edilmiş.