Akademinin Kapısını Açacak Altın Anahtarı Sunuyoruz: Öğrenci Sıralarından Başlayarak Nasıl Akademisyen Olunur?
Akademisyen dar anlamda öğretim ve araştırma faaliyeti gerçekleştiren, geniş anlamda ise üniversitelerde ders verme, araştırma yaparak bilimsel gelişmeleri inceleme, yeri geldiğinde gözlem ve deneyler yapma gibi görevleri olan kişilerin genel adıdır.
Peki nasıl akademisyen, araştırma görevlisi ya da öğretim görevlisi olunur?
Önce kadrolar arasındaki farkı netleştirelim, hedefinizi ortaya koyarken kafanız karışmasın.
Öğretim elemanı, akademik personele verilen genel isimlendirmedir. Yani bir araştırma görevlisi de bir profesör de öğretim elemanı olarak anılır.
Personel adlandırmalarının detaylarına inelim o halde.
Öğretim üyesi nedir? Yüksek lisansın ardından doktorasını tamamlamış kişiler, yani doçent ve profesör kadrosunda olan kişiler öğretim üyesi olarak anılır. Şart, doktora tamamlama üzerinedir.
Öğretim görevlisi, yüksek lisans yada doktora şartı aranmayan üniversitelerde ders veren kişilerdir.
Araştırma görevlisi, yüksek lisans ve doktora aşamasında olan araştırmacılara tahsis edilen kadrodur.
Bu kadrolar arasında belli başlı farklar olmasına rağmen hepsi için aslında gerekli koşullar sabit. Temel koşullar sağlandıktan sonra ek şartlar ayrıca okullar tarafından belirleniyor.
Birinci adım: Yüksek lisans derecesine sahip olmak.
4 yıllık lisans eğitimi tamamlandıktan sonra alanın derinliklerine nüfuz etmek amacıyla gerçekleştirilen bu eğitim akademisyenlik için de bir ilk adımdır.
Yüksek lisansta öncelik tercih ettiğiniz üniversiteyi, bölümü bulmak ve lisans not ortalamanızı olabildiğince yüksek tutarak başvuruyu gerçekleştirmek. Her üniversitenin başvuru tarihi diğerinden bağımsız, yani ortak bir tercih sistemi yok.
Okulların büyük bölümü yabancı dil yeterliliği için YDS, akademik temel yeterlilik için de ALES puanları talep ediyor. Ayrıca Türkiye’deki çoğu üniversitede yüksek lisans başvurusu için lisans not ortalamasının alt limiti 2.50.
Puanlarınız ne kadar yüksekse başvurduğunuz üniversitenin sıralamasında o kadar şansınız yüksek olur ve yapılacak yazılı/sözlü sınavda da başarı ihtimaliniz artar.
Yüksek lisans eğitimiyle paralel olarak araştırma görevlisi kadrosuna da başvurulabilir, yani hem yüksek lisans öğrencisi hem de araştırma görevlisi olabilirsiniz.
Bunun için lisans eğitiminizi tamamladıktan sonra YÖK'ün kadroları yayınladığı şu sayfayı takip etmek ve başvuruları gerçekleştirmek gerekli. Aynı sayfada öğretim görevlisi ilanları da takip edilebilir ve yüksek lisans zorunluluğu olmadan deneyimin ön planda olduğu kadrolara başvurulabilir.
İkinci adım: Doktora derecesine sahip olmak.
Akademisyenliğe giden yolda ikinci büyük adım tıpkı yüksek lisans başvuru şartları gibi kendi kıstasları olan doktora eğitimini tamamlamaktır. 2-3 yıl arası süren yüksek lisans eğitiminin ardından 4-5 yıl arasında tamamlanan doktora eğitimine başlamak bu hedef için en büyük adımlardan biri aslında.
Yüksek lisansı ile doktorasını peş peşe yapıp uzatma sürelerini kullanmayan biri, yaklaşık 6 yıl sonra doçent olabilir fakat bunun için de kadroların takibi şart.
Doktora çalışması bitiminde yardımcı doçent ilanlarına başvurmak şart, bu ilanlar da yine üniversite sayfalarında yayınlanıyor.
Doçent nedir? Profesörün bir alt aşamasıdır. Peki doçent nasıl olunur?
Doçent olmak için araştırmalar ve üniversite çapında etkinlikler derlenir ve üniversite son kararı verir. Yapılan incelemeler sonrası yapılacak mülakatla doçent titri kişiye verilir.
Süreç burada da son bulmaz, mülakatta başarılı olan kişiler YÖK tarafından ilgili alanda kadro açılması durumunda doçentlik için başvuru yapabilir. Bu devlet üniversiteleri için geçerli tabii.
Profesör nasıl olunur? Doçent olarak ders verip araştırma ve yayın yapan kişi etkinliklerinden puan kazanır ve yeterli seviyeye ulaştığında profesörlüğe başvurabilir.
Doçentlikten en az 5 yıl sonra alınabilecek profesörlük titrinde doçentlikle benzer prosedür uygulansa da bu aşamada mülakat uygulaması pek yaygın değildir.
Akademisyenliğe dair akıllara takılan diğer sorular için yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın
Örnek: 2004 yılında ben mezun olurken; sınıf arkadaşım, yeteneksiz bir profesörün(!) vergi iade zarfını dolduruyordu. Sonuç: şerefsiz akademik kadroda. Sanır... Devamını Gör
Göt yalayarak
Toplanın kısa yoldan profesör olmanın sırrını veriyorum işte büyük sır 1-) En Şatafatlısından Çok Sesli Bir Sakso 2-) Çok doymuş, az koşmuş koca bir göt bu ö... Devamını Gör
Bakın burası çok önemli.